شاهنامه فردوسی بازتاب گویایی از روزگار سامانیان

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 8، دوره 2، شماره 4، دی 1386، صفحه 1-10   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

جواد هروی

عضو هیأت علمی و مدیر گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

چکیده

شاهنامه از جمله شاهکارهای ادبیات جهان تلقی می‌گردد که با گذشت هزار  سال از نگارش آن هنوز سرلوحه‌ی  ادبیات حماسی ایران و جهان است. این اثر بازتاب ملی گرایی یا قوم پرستی نیست بلکه سروده‌ی روزگار فرهیختگی و برمحور خرد  و برای مخاطبان خردمند است. لفافه‌ی  بیان متأثر از روزگار  زمامداری خردمندان سامانی، و آهنگ بیان ومفاهیم مبتنی بر انسانیت و قومیت فرهیخته نهاده شده است، لذا برخلاف نظر بسیاری از نویسندگان که به غلط این شاهکار را  محصول عصرترکان غزنوی بر می‌شمارند شالوده‌ی سخن و مفاهیم این گنجینه‌ی  پرمایه،‌ همگی  سرچشمه از خراسان عهد سامانی دارد. در مقاله‌ی حاضر ضمن تأیید نکات فوق تلاش می‌گردد تا این نکته نیز تبیین گردد که سهم کلام فردوسی تنها در روزگارانی میسر است که خردمندی بر  فضای جامعه  مستولی  و فرزانگان زمامداری کنند. این همان چیزی است که شاهنامه به ضرورت آن سروده شده است. 

کلیدواژه‌ها

فردوسی؛ شاهنامه؛ سامانیان؛ ایران؛ خردمندی