مدل یابی رضایت مندی زناشویی بر پایه سبک های دلبستگی و جهت گیری مذهبی

فصلنامه علمی پژوهش های یاددهی و یادگیری دانشگاه آزاد واحد بجنورد

مقاله 8، دوره 7، شماره 31، تیر 1391، صفحه 1-24   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

مهدی شاه نظری

دکترای روانشناسی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

چکیده

از آن‌جا که تاثیر عوامل متعددی از جمله سبک‌های دلبستگی و جهت‌گیری مذهبی زوجین(هریک به‌طور جداگانه) در ثبات و نتیجه ازدواج به‌اثبات رسیده‌است، به‌نظر می‌رسد جمع‌بندی میزان تاثیر هریک از این متغیرها و تعامل آن‌ها با یک‌دیگر ما را در رسیدن به درک بهتری از این پدیده یاری نماید.روش: تعداد 500 نفر از افراد متاهل تهران، با نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب‌ شدند و پس از دریافت توضیح کوتاهی در رابطه با پژوهش و اخذ توافق پرسشنامه‌های مقیاس سبک‌های دلبستگی بزرگسالان (RASS، 1996)، جهت‌گیری مذهبی آلپورت (آلپورت و راس،1950) و رضایت‌مندی زناشویی انریچ (اولسون[1]،فورنیر[2]، و دراکمن، 1982) را تکمیل نمودند. یافته‌ها: تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش نشان داد که به غیر از سبک دلبستگی اجتنابی که به‌طور مستقیم و منفی‌(28/0- = ₄γ) بر رضایت‌مندی زناشویی تأثیر دارد، سایر سبک‌های دلبستگی به‌طور مستقیم با رضایت زناشویی ارتباط ندارند. سبک دلبستگی اجتنابی از طریق متغیر میانجی جهت‌گیری مذهبی بیرونی نیز می‌تواند رضایت‌مندی زناشویی را تبیین کند (35/0 = ₄γ، 20/0- = ₁β). بدین‌‌ترتیب هر چه سبک دلبستگی افراد بیشتر اجتنابی باشد، جهت‌گیری دینی آن‌ها بیرونی‌تر و رضایت‌مندی زناشویی در آنان کم‌تر خواهد‌بود. همچنین نتایج نشان داد که سبک دلبستگی ایمن تنها از طریق متغیر میانجی جهت‌گیری درونی بر رضایت‌مندی زناشویی تأثیر دارد (15/0 -= ₁γ، 11/0 = ₁β). بدین‌ترتیب که با افزایش سبک دلبستگی ایمن، جهت‌گیری مذهبی افراد بیشتر شده و از این طریق رضایت‌مندی زناشویی آن‌ها افزایش می‌یابد. رابطه رضایت‌مندی زناشویی با جهت‌گیری مذهبی بیرونی منفی (20/0- = ₁β) و با جهت‌گیری مذهبی درونی مثبت(20/0-‌=‌₁β) به‌دست آمد. با افزایش جهت‌گیری مذهبی درونی رضایت‌مندی زناشویی افزایش و با افزایش جهت‌گیری مذهبی بیرونی رضایت‌مندی زناشویی کاهش می‌یابد.  تجزیه و تحلیل داده‌ها بیان‌گر این مطلب بود که مقدار مجذور همبستگی چندگانه (²R) برای مدل مورد مطالعه نسبتاً اندک‌ و برابر با 27/0 است که نشان می‎دهد تقریباً 27 درصد واریانس رضایت‌مندی زناشویی  برپایه مدل پژوهش تبیین میگردد. نتیجه‌گیری: نقش جهت‌گیری مذهبی به عنوان متغیر میانجی سبک‌های دلبستگی و رضایت زناشویی، اهمیت سنجش این متغیر را به هنگام مطالعه این متغیرها و استفاده بالینی از این یافته‌ها آشکار می‌سازد.



 

کلیدواژه‌ها

رضایت‌مندی زناشویی؛ سبک‌های دلبستگی؛ جهت‌گیری مذهبی؛ مدل‌یابی