تنوع ژنتیکی در ارقام گندم پاییزه نسبت به عملکرد و اجزای عملکرد دانه

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 4، دوره 5، 2(18) تابستان، شهریور 1390، صفحه 35-50   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مهدی تبریزی^{* 1}؛ حمداله کاظمی اربط²

¹فرهیخته ی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

²استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

این آزمایش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در ارقام گندم پاییزه بر اساس عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سال زراعی 89-88 در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. عملیات زراعی از قبیل کاشت بذر، مصرف کود و سم در مزرعه و آبیاری به صورت روش­ های متداول انجام گردید. صفات زراعی و مورفولوژیک، تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن سنبله، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت بودند. تجزیه واریانس داده­ ها حاکی از اختلاف بین ارقام برای کلیه صفات، به غیر از وزن سنبله و تعداد دانه در بوته بود. همچنین، نتایج نشان داد که وزن سنبله اصلی از بالاترین میزان تنوع فنوتیپی (19.77%) و صفات تعداد روز تا رسیدگی و تعداد روز تا ظهور سنبله به ترتیب با مقدار (0.27% و0.52%) از کمترین میزان تنوع فنوتیپی برخوردار می ­باشد. نتایج تجزیه به مولفه ­های اصلی نشان داد حدود 82.73 درصد از تغییرات کل، توسط چهار مولفه اصلی اول توجیه می ­شود. تجزیه خوشه­ ای بر اساس روش وارد و فاصله اقلیدسی انجام شد. در این تجزیه 12 رقم مورد بررسی در قالب دو خوشه گروه ­بندی شدند که خوشه اول شامل 7 رقم و خوشه دوم، شامل 5 رقم بود.

کلیدواژه‌ها

تجزیه به مولفه های اصلی؛ تجزیه خوشه ای؛ عملکرد دانه؛ گندم