تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,625 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,440,696 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,459,968 |
بررسی آلودگی گربههای پرشین شهرستان تبریز به انگل توکسوکارا کتی | ||||||||||||||||||||||||||||
آسیبشناسی درمانگاهی دامپزشکی | ||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 9، دوره 3، 4 (12) زمستان، اسفند 1388، صفحه 691-698 اصل مقاله (322.68 K) | ||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||
شاهرخ شیرازی* 1؛ حسین هاشم زاده فرهنگ2؛ سید علی شبستری اصل3؛ یعقوب قره داغی2 | ||||||||||||||||||||||||||||
1دانشجوی دکتری تخصصی انگلشناسی دامپزشکی، دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||
2گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||
3گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||
انگل توکسوکارا کتی جزو انگلهای معمول و شایع در گربه میباشد که میتواند انسان بهویژه کودکان را آلوده و موجب بروز عوارض و علایم متعددی گردد. به علت ارتباط نزدیک این نژاد به عنوان یک حیوان خانگی با انسان و نیز ارتباط متقاطع این گربه با گربههای ولگرد (مستقیم و یا غیرمستقیم) این بررسی بهطور اختصاصی جهت تعیین وضعیت آلودگی گربههای نژاد پرشین شهرستان تبریز برای اولین بار به این انگل صورت گرفت. در این بررسی از 50 گربه پرشین مورد بررسی، 13 قلاده (26%) آلوده به انواع انگلهای رودهای بودند که 10 قلاده (20%) آلوده به انگل توکسوکاراکتی بودند. براساس نتایج حاصله، میزان آلودگی مابین گربههای پرشینی که در منزل نگهداری میشدند با گربههای که در پانسیون نگهداری میشدند، اختلاف معنیداری مشاهده شد (05/0>p). در این بررسی اختلاف معنیداری نیز مابین نسبت آلودگی جنسی نر و ماده مشاهده گردید(05/0>p). بررسی حاضر اختلاف معنیداری مابین نسبت آلودگی در گربههای پرشینی که داروی ضدانگل دریافت کرده بودند با سایرگربهها نشان داد (05/0>p). با توجه به نتایج بررسی حاضر و آلودگی بالای گربههای پرشین به انگل توکسوکارا کتی و با توجه به این که این انگل زئونوز نیز میباشد، استفاده از یک برنامه منظم دارویی ضد انگلی جهت پیشگیری و درمان، برای تمامی گربهها مخصوصاً گربههایی که در پانسیونها نگهداری میشوند، ضروری به نظر میرسد. | ||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | ||||||||||||||||||||||||||||
گربه پرشین؛ توکسوکارا کتی؛ تبریز | ||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||
مقدمه
گربههای پرشین به علت زیبایی و طبیعت بسیار آرام همواره مورد توجه علاقهمندان حیوانات خانگی بوده و از اینرو شناخت عوامل بیماریزا هم به جهت سلامت خود حیوان و هم به جهت وجود خطرات ناشی از عوامل بیماریزای مشترک بین انسان و حیوان بسیار مهم بهنظر میرسد و در این بین عوامل انگلی نقش بهسزایی در بهداشت و سلامتی دارند. همچنین با توجه به شیوع فراوان بیماریهای انگلی خصوصاً بیماریهای انگلی روده در ایران، لزوم تشخیص صحیح و به موقع اینگونه بیماریها کاملاً محسوس میباشد (4 و 5). با مطالعه و بررسی منابع داخلی و خارجی در دسترس، متأسفانه منبعی که بیانگر مطالعه پژوهشگران در زمینه بررسی آلودگی انگلهای رودهای گربههای نژاد پرشین باشد، یافت نگردید و در این بین تنها چندین گزارش موردی از آلودگی گربههای پرشین به برخی از انگلها مشاهده گردید (15 و 22). باتوجه به مطالب ذکر شده، این بررسی گامی است در جهت آگاهی از میزان آلودگی انگلهای رودهای این نژاد که در ارتباط نزدیک با انسان میباشند. شایان ذکر است که این بررسی برای اولین بار در کشور انجام شده است. مواد و روشکار در این بررسی به منظور اخذ نمونه از گربههای پرشین شهرستان تبریز به درمانگاههای دامپزشکی دامهای کوچک موجود در سطح شهر مراجعه و نمونههای مدفوع از گربههایی که در پانسیون درمانگاهها نگهداری میشدند اخذ و نمونهها بلافاصله به آزمایشگاه انگلشناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز انتقال مییافت. همچنین به مراجعین درمانگاهها و نیز پرورشدهندگان این گربهها ظروف مخصوص جمعآوری نمونه تحویل و روش اخذ صحیح نمونه به آنها آموزش داده شد. نمونهها در داخل ظروف پلاستیکی به حجم 15 میلیلیتر جمعآوری و پس از درج مشخصات کامل نمونه توسط صاحبان گربه در فرمهای مخصوص به آزمایشگاه منتقل و مورد آزمایش قرار گرفت. در نهایت 50 نمونه مدفوع (30 نمونه از گربههای نگهداری شده در خانه و 20 نمونه از گربههای پانسیون) جمعآوری گردید که به منظور آزمایش نمونههای حاصل، از روش کلیتون لین استفاده گردید. ابتدا 3 گرم مدفوع وزن شده و با 42 در نهایت با انتقال لامل بر روی لام، بررسی آن از نظر وجود تخم انگلهای رودهای انجام گرفت. همچنین از رسوبات حاصل نیز جهت بررسیهای بیشتر گسترش تهیه و توسط میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل به کمک مربع کای مورد بررسی و آنالیز آماری قرار گرفت. نتایج نمونههای مدفوع به صورت تصادفی از 50 گربه پرشینی که از نظر ظاهری هیچ گونه علائم خاصی نداشتند، اخذ شد که از این تعداد، 13 گربه (26%) واجد آلودگی بودند (نمودار 1) که 10 مورد (20%) آلوده به انگل توکسوکارا کتی تشخیص داده شد و طبق نتایج مندرج در نمودار 2، شایعترین انگل گربههای مورد بررسی توکسوکارا کتی (20%) میباشد و 3 قلاده (6%) آلوده به سایر انگلهای رودهای (ایزوسپورا فلیس و فیزالوپترا از 50 نمونه مدفوع جمعآوری شده 22 نمونه مربوط به گربههای نر و 28 نمونه مربوط به گربههای ماده بودند که از بین 10 گربه آلوده، 4 قلاده (40 درصد) در گربههای نر و 6 قلاده (60%) در گربههای ماده مشاهده گردید (نمودار 3) براساس نتایج آزمون مربع کای مابین نسبت آلودگی در جنسهای مختلف نر و ماده اختلاف معنیداری مشاهده گردید (05/0>p). در این مطالعه از کل 50 گربه پرشین مورد آزمایش، 26 قلاده سابقه مصرف داروهای ضدانگل را به صورت برنامهای منظم داشتند و 24 قلاده هیچ داروی ضدانگلی دریافت نکرده بودند و یا برنامه مصرف آنها منظم نبود. از بین 26 گربهای که سابقه مصرف داروی ضدانگل را داشتند حتی 1 مورد آلودگی به انگلهای رودهای مشاهده نگردید همچنین از 16 گربهای که در منزل نگهداری میشد، تنها 3 قلاده داروی ضدانگل دریافت نکرده بودند که از بین این 3 قلاده نیز هیچ گونه آلودگی به توکسوکارا کتی مشاهده نگردید (جدول 1). براساس نتایج آزمون مربع کای ما بین نسبت آلودگی در بین گربههایی که دارو دریافت کرده و گربههایی که دارو دریافت نکرده بودند، اختلاف معنیداری مشاهده گردید (05/0>p).
نمودار 1- درصد آلودگی گربههای پرشین شهرستان تبریز به انگلهای رودهای
نمودار 2- درصد آلودگی گربههای پرشین بر حسب نوع انگل
نمودار 3- درصد آلودگی به توکسوکارا کتی بر حسب جنسیت در گربههای پرشینمورد بررسی
جدول 1 -تعداد و درصد آلودگی به انگل توکسوکارا کتی برحسب مصرف داروهای ضدانگل
بحث و نتیجهگیری انگلهای رودهای جزوء بیماریهای رایج گربهسانان بوده و دارای پراکندگی جهانی میباشند. آلودگیهای کرمی عامل بسیاری از بیماریهای عفونی خطرناک در بین گربهها میباشند و حتی در مواردی باعث مرگ آنها نیز میگردند (2، 3، 6، 17 و 23). گربه آلوده به برخی کرمها از قبیل دیپلیدیوم کنینوم با توجه به بررسیهای انجام شده بر میزان آلودگیهای بررسی حاضر با هدف تعیین وضعیت آلودگی گربههای پرشین شهرستان تبریز به انگل توکسوکارا کتی و برآورد اولیهای از میزان آلودگی گربههای پرشین که به عنوان حیوان خانگی رایج در ارتباط نزدیک با انسان میباشند، انجام گرفته است. در این بررسی از کل 50 نمونه مدفوع جمعآوری شده از گربههای پرشین شهرستان تبریز، 13 مورد (26%) آلوده به انگلهای مختلف رودهای و 37 مورد (74%) فاقد آلودگی تشخیص داده شد. با توجه به آلودگی بالای مشاهده شده در این گربهها، خطر گسترش آلودگی در بین میزبانهای واسط خصوصاً انسان محتمل به نظر میرسد. در بررسی که توسط رنجبر بهادری و همکاران وی در سال 1382 بر روی گربههای ولگرد شهر تهران انجام گرفت میزان آلودگی به انگلهای کرمی دستگاه گوارش 29% گزارش گردید (6). بررسی آلودگی گربه به انگلهای رودهای در کشورهای دیگر نیز انجام گرفته است (16، 18، 20، 25 و 27). طبق یک بررسی که توسط Nichol و همکاران در سال 1981 در گربههای شهر لندن انجام گرفت میزان آلودگی به انگلهای رودهای 3/53% گزارش شد (19) و در بررسی دیگری که توسط Tzannesو همکاران در سال 2008 در شهر لیورپول انگلیس انجام گرفت، 19% گربههای خانگی آلوده بودند (24). همچنین در استرالیا میزان آلودگی در گربههای خانگی 9/23% تشخیص داده شد (26) و میزان آلودگی گربههای تایوانی نیز، 28/24% گزارش شده است (12). در بررسی حاضر نیز از 50 گربه پرشین مورد بررسی، 10 مورد (20%) آلوده به انگل توکسوکارا کتی بود که در مطالعات قبلی که روی گربههای ولگرد انجام گرفته بود، از 32% گربههای تبریز (1)، 16% گربههای تهران (6)، 5/62% گربههای شهسوار (6) و 13% گربههای اصفهان (6) گزارش شده است و همچنین در گربههای خانگی انگلستان 8/34% (19) و در استرالیا 2/3% (26) و در گربههای تایوانی 7/5% (12) گزارش شده است و در بررسی که در آفریقای جنوبی انجام شد میزان آلودگی در گربههای خانگی 11% (10) و در اسپانیا این رقم 2/55% (11) و در برزیل 2/25% (16) گزارش شده است. همانطور که قبلاً نیز اشاره گردید میزان آلودگی به این انگل در گربههای نر و ماده دارای اختلاف معنیداری بود (05/0>p) به طوری که آلودگی در گربههای ماده بیشتر از گربههای نر میباشد در حالی که در بررسیهای متعددی که توسط سایر محقیقین بر روی گربههای ولگرد انجام گرفته است، آلودگی گربههای نر بیشتر از ماده گزارش شده است (1 و 18). محققین یکی از دلایل بالا بودن آلودگی گربههای نر ولگرد نسبت به ماده را توانایی بیشتر گربه نر نسبت به گربه ماده از نظر شکار میزبانهای واسط آلوده میدانند و در ضمن گفته میشود که گربه نر فعالتر بوده و همچنین تماس نزدیک و درگیری در بین گربههای نر شایعتر است (1). احتمالاً این مسائل میتواند منجر به افزایش میزان شیوع آلودگی در گربههای نر گردد، این در حالی است که گربههای پرشین در محیطهای محصور و معین نگهداری میشوند و گربههای نر، دیگر قادر نیستند این گونه رفتارها را بروز دهند و همین موضوع میتواند یکی از دلایل توجیه کننده عدم همخوانی نتایج بهدست آمده از این تحقیق با نتایج سایر محققین باشد. دلیل دیگر این امر شاید نگهداری بر حسب جنسیت در پانسیونها و محیطهای پرورشی باشد (جهت نسل کشی، بیشتر گربههای ماده در این مکانها گربههای پرشین از غذاهای سالم تغذیه کرده و در محل مشخصی زندگی میکنند به طوری که از 16 گربهای که در منزل نگهداری میگردید هیچ مورد آلودگی مشاهده نگردید در صورتی که سایر گربههایی که در پانسیونها و یا توسط پرورشدهندگان این نژاد نگهداری میشد به دلیل نگهداری گروهی، داشتن محلهای نگهداری غیربهداشتی، احتمالاً ارتباط با مدفوع گربههای ولگرد و عدم استفاده از داروهای ضدانگل میزان شیوع آلودگی در این گربهها بسیار بالا بود بهطوریکه تمامی موارد آلودگی مربوط به گربههایی بودند که در نکته قابل توجه دیگر در این بررسی لزوم استفاده از داروهای ضد انگل به منظور جلوگیری از آلودگی گربههای پرشینی که در پانسیونها و یا محلهای غیربهداشتی جهت پرورش با مروری بر مطالب ذکر شده روشن میگردد که آلودگی لازم به یادآوری است که براساس مطالعات انجام شده در نقاط مختلف جهان اکثر موارد انسانی آسکاریسهای گربه مربوط به کودکان و خردسالان میباشد (1، 4 و6) که علت آن نیز تماس کودکان با خاکهای آلوده به تخم این انگلها و نیز تماس با گربههای آلوده هنگام بازی و یا فعالیت میباشد بهطوریکه طی یک بررسی در 67% خاک پارکهای اسپانیا آلودگی به تخم توکسوکاراها گزارش گردید (1، 13 و 21) که احتمالاً توسط مدفوع گربههای ولگرد آلوده شدهاند و از آنجا که یکی از محلهای رایج برای گربههایی که در خانه نگهداری میشود گردش در پارکها میباشد و همچنین با توجه به میزان آلودگی گربههای ولگرد شهرستان تبریز و نیز احتمال آلودگی خاک پارکهای شهرستان تبریز، این امر میتواند سبب بالا رفتن میزان آلودگی به انگلهای رودهای گردد.
| ||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,088 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,395 |