نقش "تکرار" در شعر سبک آذربایجانى

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 2، دوره 4، شماره 13، آبان 1392، صفحه 35-66   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

نرگس اسکویی^*

استادیار دانشگاه آزاد اسلامى واحد بناب.

چکیده

تکرار یکى از مختصات سبکى مهم و پربسامد در شعر سبک آذربایجانى است. از عنصر "تکرار"، در همه قالب‏ها و موضوعات شعرى و در شکل‏هاى بسیار متنوع و گوناگون، به شکل ابزارى حرفه‏اى و تخصّصى براى جلوه‏هاى بیانى و بصرى این شعر فنى استفاده شده‏است. "تکرار" در همه سطوح و دستگاه‏هاى سبکى شعر سبک آذربایجانى -اعم از دستگاه بلاغى، صرفى، نحوى و آوایى- تأثیر مستقیم دارد و موجب توسّع صنایع شعرى موسیقى شعر، صورتگرى‏هاى خلاقانه و نیز تازگى زبانى شعر سبک آذربایجانى گشته است. هم‏چنین تکرار، نقش مهمى در آشنایى‏زدایى و برجسته‏سازى کلامى تقویت موسیقى درونى و کنارى شعر، افزایش هنرمندى‏هاى خلاقانه همراه با تصویرسازى‏هاى متنوع و متداخل و موجز -که از ویژگى‏هاى سبک آذربایجانى است-، تأکید لحن و مضمون شعر و در نهایت افزایش قدرت تأثیرگذارى شعر بر مخاطب ایفا مى‏کند. در این مقاله کارکردهاى زبانى، موسیقایى و هنرى عنصر تکرار در شعر سبک آذربایجانى از جنبه‏هاى مختلف دستورى، بلاغى و سبک‏شناختى بررسى شده است.

کلیدواژه‌ها

شعر سبک آذربایجانى؛ تکرار؛ سطوح سه گانه سبکى؛ صدامعنایى؛ موسیقى شعر