بررسی محتوای کتابهای علوم تجربی دوره ابتدائی بر اساس مبانی پرورش تفکر

فصلنامه علمی پژوهش های یاددهی و یادگیری دانشگاه آزاد واحد بجنورد

مقاله 7، دوره 3، شماره 12، مهر 1386، صفحه 1-26   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

حسین فکوری حاجیار¹؛ دکتر عزت اﷲ نادری²؛ دکتر علی شریعتمداری²؛ دکتر مریم سیف نراقی²

¹فارع التحصیل مقطع دکترا در رشته علوم تربیتی با گرایش برنامهریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران

²استاد دانشگاه تربیت معلم

چکیده

پژوهش حاضر به ارزیابی محتوای کتابهای علوم تجربی دوره ابتدائی بر اساس مبانی پرورش تفکر از دیدگاه مؤلفان کارشناسان آموزش و معلمان ذیربط می پردازد.
سؤالات پژوهشی که در این تحقیق در رابطه با مبانی تفکر بررسی گردیده است. شامل این سؤالات است که بکارگیری محتوای کتابهای علوم تجربی در دوره ابتدائی (متن ،تصاویر و پرسشها) تا چه زمینه دامنه توجه، توانایی های تجزیه و تحلیل، توانایی ترکیب و نوآوری، قوه قضاوت صحیح، توانایی استدلال و توانایی تعمیم را در دانش آموزان پرورش می دهد. 
پژوهش حاضر از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش تحقیق  زمینهای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه مؤلفان، کارشناسان آموزش و معلمان در کل کشور به استناد آمار رسمی وزارت آموزش و 
پرورش در سال تحصیلی 48-38 تشکیل داد که از بین آنها 1489 نفر معلم ،248 کارشناس و 18 نفر مؤلف به عنوان نمونه انتخاب شده در مورد معلمان و کارشناسان آموزش از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و در مورد مؤلفان به علت تعداد محدود از روش نمونه گیری نمونه برابر جامعه استفاده شده است. 
                                        
برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته از نوع بسته  پاسخ با طیف لیکرات مورد استفاده قرار گرفته است که پس از تعیین روائی و پایائی در اختیار نمونه های آماری قرار گرفته است. 
برای تحلیل اطلاعات و داده ها در بخش توصیفی از جداول توزیعی فراوانی و درصد فراوانی و میانگین و در بخش آمار استنباطی از آزمون کی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss صورت گرفته است. 
از جمله نتایج کلی این تحقیق اینکه پاسخ دهندگان به سؤالات تحقیق کاربردی محتوای کتابهای علوم تجربی دوره ابتدائی را بر توانایی تجزیه و تحلیل، قوه قضاوت صحیح و توانایی استدلال دانش آموزان را کمتر از حد انتظار دانسته و نهایت اینکه تا رسیدن به وضع مطلوب تألیف کتابهای درسی فاصله ای زیاد وجود دارد.  

کلیدواژه‌ها

تفکر؛ دامنه توجه؛ تجزیه و تحلیل؛ ترکیب و نوآوری؛ قوه قضاوت صحیح؛ استدلال؛ تعمیم؛ علم و محتوا