تاثیر علف‌کش‌های ریم سولفورون، ایمازاپیک و ایمازاماکس بر گل جالیز مصری (Orobanche aegyptiaca) در گوجه فرنگی (Lycopersicum esculentum)

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 10، دوره 9، 4(36) زمستان، دی 1394، صفحه 645-660   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

ابراهیم کازرونی منفرد¹؛ سمیه تکاسی^{* 2}؛ محمد بنائیان اول³؛ علی قنبری³؛ حمید رحیمیان مشهدی⁴؛ پرنیلسن کودسک⁵

¹استادیار دانشگاه جامع علمی- کاربردی گیلان، رشت، ایران

²دکتری علوم علف های هرز

³دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

⁴استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

⁵هیات علمی دانشگاه آرهوس دانمارک

چکیده

به­ منظور بررسی کارآیی علف‌کش‌های ریم‌سولفورون، ایمازاپیک و ایمازاماکس در کنترل گل‌جالیز ‌مصری (Orobanche aegyptiaca ) آزمایش ­های گلخانه‌ای و آزمایشگاهی در دانشگاه آرهوس دانمارک انجام شد. ابتدا غلظت­ های 0.05، 0.25، 1.25، 6.25 و 31.25 میکرومول سه علف‌کش بر روی بذور گل‌جالیز مصری بدون حضور گیاه میزبان، با کاربرد ماده محرک جوانه‌زنی GR₂₄ در ظروف پتری‌ مورد بررسی قرار گرفتند. سپس کاربرد شاخساره‌ای سه علف‌کش در کنترل گل‌جالیز و رشد گوجه‌فرنگی در دو رقم هیبرید ‌پتوپراید2 و ویوا در گلخانه بررسی شدند. تیمارها شامل 4 غلظت ریم‌سولفورون ( 25، 50، 75 و 100 گرم ماده مؤثره در هکتار)، 4 غلظت ایمازاپیک (5 ،10، 15 و 20 گرم ماده مؤثره در هکتار) و 4 غلظت ایمازاماکس (0.4، 0.8، 1.2 و 1.6 گرم ماده مؤثره در هکتار) بودند. هر غلظت 1‌، 2 و 3 بار در زمان‌های 15، 29 و 43 روز بعد از انتقال نشای گوجه‌فرنگی اعمال شدند. نتایج آزمایش پتری‌دیش نشان داد که دو علف‌کش ریم‌سولفورون و ایمازاپیک موجب کاهش معنی‌داری در طول ریشه‌چه بذور گل‌جالیز نسبت به شاهد گردیدند. نتایج آزمایش گلدانی هم نشان داد که پاسخ دو رقم گوجه‌فرنگی به تیمارهای علف‌کشی‌ متفاوت بودند. رقم ویوا از رقم هیبرید‌ پتوپراید2 برتر بود و زیست‌توده بالاتری تولید کرد. علف‌کش ریم‌سولفورون علف‌کش مناسبی جهت کنترل گل‌جالیز در گوجه‌فرنگی ارزیابی شد. تیمارهای سه بار کاربرد غلظت ­های 25 و 50 و 75 گرم ماده مؤثره در هکتار علف‌کش ریم‌سولفورون، خصوصاً در رقم ویوا بهترین تیمارهای علف‌کش از نظر تولید ماده خشک گوجه‌فرنگی بودند. تیمارهای دو بار کاربرد غلظت 5 گرم ماده مؤثره در هکتار و یک بار کاربرد غلظت 10 گرم ماده مؤثره در هکتار علف‌کش ایمازاپیک نیز در رقم ویوا تیمارهای نسبتاً خوبی بودند ولی تیمارهای علف‌کش ایمازاماکس در این آزمایش در کنترل گل جالیز تیمارهای مناسب نبودند.  

کلیدواژه‌ها

ایمیدازولینون؛ رقم؛ سولفونیل اوره؛ علف هرز انگلی؛ کنترل شیمیایی

مراجع

Achdari, G., T. Lande, E. Smirnov, J. Hershenhorn, and H. Eizenberg. 2009. Evaluation of PICKIT- a decision support system of rational control of Phelipanche aegyptiaca in tomato-results from 2009 validation experiments.The 2^nd International Conference on Novel and Sustainable Weed Management in Arid and Semi-Arid Agro-Ecosystems. 7-10 September 2009. Santorini P. 36.

Aly, R., Y. Goldwasser, H. Eizenberg, J. Hershenhorn, S. Golan, and Y. Kleifeld. 2001. Broomrape (Orobanche cumana) control in sunflower (Helianthus annuus) in fields. Weed Technology. 15: 306–309.

Colquhoun, J.B., H. Eizenberg, and C.A. Mallory-Smith. 2006. Herbicide placementsite affects small broomrape (Orobanche minor) control in red clover (Trifolium pratense). Weed Technology. 20: 356–360.

Eizenberg, H., and J.B. Colquhoun. 2006. Imazamox application timing for small broomrape (Orobanche minor) control in red clover. Weed Science. 54:923–927.

Eizenberg, H., J. Ephrath, T. Lande, G. Achdari, E. Smirnov, and J. Hershenhorn. 2008. Developing a decision support system (DSS) for Orobanche aegyptiaca control in tomato. In: (ed K Hurle), 5^thInternational Weed Science Congress, June 2008, Vancouver, Canada. p. 230-231.

Forozesh, S., M.A. Baghestani, H. Mohammad Alizadeh, H. Rahimian, and M. Minbashi. 2008. Evaluating the possibility of chemical control of broomrape (Orobanche aegyptiaca L.) in tomato crop. The proceedings of 2th Iranian Weed Science Congress. Pp. 65-68. (In Persian).

Garcia-Torres, L., F. Lopez-Granados, and M. Castejon-Munoz. 1994. Preemergence herbicides for the control of broomrape (Orobanche cernua Loef.) in sunflower (Helianthus annuus L.). Weed Research. 34:395–402.

Goldwasser, Y., H. Eizenberg, S. Golan, and Y. Kleifeld.2002. Control of Orobanche crenata and Orobanche aegyptiaca in parsley. Crop Protection. 22:295–305.

Haidar, M.A., N. Iskandarani, M.M. Sidahmed, and R. Darwish. 2005. Susceptibility of Orobanche ramosa and potato tolerance to rimsulfuron. Crop Protection. 24:7–13.

Hershenhorn, J., D. Plakhine, Y. Goldwasser, J.H. Westwood, C.L. Foy, and Y. Kleifeld.1998a. Effect of sulfonylurea herbicides on early development of Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca) in tomato (Lycopersicon esculentum). Weed Technology. 12:108–114.

Hershenhorn, J., H. Eizenberg, E. Dor, Y. Kapulnik, and Y. Goldwasser. 2009. Phelipanche aegyptiaca management in tomato. Weed Research. 49:34–47.

Hershenhorn, J., Y. Goldwasser, D. Plakhine, L. Lavan, G. Herzlinger, S. Golan, T. Chilf, and Y. Kleifeld. 1998b. Effect of sulfonylurea herbicides on Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca) in tomato (Lycopersicon esculentum) under greenhouse conditions. Weed Technology. 12:115–122.

Kleifeld, Y., Y. Goldwasser, G. Herzlinger, S. Golan, T. Blumenfeld, and H. Buxbaum. 1994. Selective control of broomrape in tomatoes with rimsulfuron. In: Proceedings of the Third Workshop on Orobanche and related Striga Research. Royal Tropical Institute, Amsterdam, p. 561–571.

Orooji, K., M.H. Rashed Mohassel, P. Rezvani Moghaddam, M. Nassiri Mahallati, and Z. Avarsaji. 2013. Evaluating the effect of rimsulfuron and chlorosulfuron herbicides on Egyptian broomrape (Orobanche aegyptiaca). 5^th Congrees of Weed Science, Karaj, 2-4 August, p: 907-910. (In Persian).

Plakhine, D., H. Eizenberg, J. Hershenhorn, Y. Goldwasser, and Y. Kleifeld. 2001. Control of Orobanche aegyptiaca with sulfonylurea herbicides in tomato-polyethylene bag studies. In: International Parasitic Weed Symposium. June 2001, University of Nantes, Nantes, France, p. 294–295.

Rubiales, D., C. Alca ntara, A. Perez-de-Luque, and J.C. Sillero. 2003. Characterization of the resistance to Orobanche crenata in chickpea. Weed Science. 51:702–707.