اثر مقادیر مختلف سلنیم و گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم بهاره

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 7، دوره 4، 3(15) پاییز، آذر 1389، صفحه 79-94   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

اولدوز بخشی راد^{* 1}؛ محمد معز اردلان²؛ عادل ریحانی تبار³

¹فرهیخته ی کارشناسی ارشد شیمی و حاصلخیزی خاک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

²استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

³استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

سلنیم عنصری ضروری برای سلامت انسان و دام با خواص آنتی ­اکسیدانی و ضد سرطانی می‌باشد. اگرچه سلنیم هنوز به‌عنوان عنصری ضروری در گیاهان عالی به‌شمار نمی‌رود، ولی گزارش­ های متعددی در ارتباط با اثرات مثبت آن در افزایش رشد گیاه وجود دارد. به‌منظور ارزیابی اثر سلنیم و گوگرد بر رشد و عملکرد سه رقم گندم بهاره آزمایشی در گلخانه ­ی ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال 1388 به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه رقم گندم (کرج، پیشتاز و سپاهان)، پنج سطح سلنیم (0 ، 0.2، 2، 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم) که به‌صورت سلنات سدیم استفاده گردید و چهار سطح گوگرد (0، 50، 100 و 150 میلی‌گرم بر کیلوگرم) که به‌صورت گوگرد عنصری مصرف گردید. نتایج نشان داد استفاده از سلنیم در سطوح 0.2 و 2 میلی‌گرم بر کیلوگرم، باعث افزایش رشد و عملکرد هر سه رقم می­ گردد، در صورتی‌که استفاده از 5 و 10 میلی‌گرم بر کیلوگرم سلنیم در شرایط نبود گوگرد باعث بروز علایم سمیت به‌صورت لکه‌های سفید در حاشیه­ ی برگ‌ها گردید که این علایم در تیمارهایی با مقدار 50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم گوگرد کاهش و با مقـدار گـوگـرد 150 میلی‌گرم بر کیلـوگرم فـاقد عــلایم سمیت بودند، که این امر نشان ­دهنده ­ی اثر مثبت مقادیر کم سلنیم در افزایش رشد و عملکرد گیاه و اثر متقابل معنی­ دار سلنیم و گوگرد در کاهش اثرات سمیت سلنیم در گیاه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

سلنیم؛ گوگرد؛ گندم بهاره؛ رشد؛ عملکرد