تاثیر تاریخ کاشت و روش‌های مختلف کنترل علف‌های هرز بر عملکرد و ویژگی‌های زراعی آفتابگردان در منطقه ی خوی

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 8، دوره 4، 3(15) پاییز، آذر 1389، صفحه 95-110   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

مجتبی اکبری¹؛ محسن رشدی^{* 2}؛ ساسان رضادوست³

¹فرهیخته ی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

²استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

³عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

چکیده

به‌منظور تعیین اثر تاریخ کاشت و روش‌های کنترل علف‌های هرز بر عملکرد و ویژگی‌های زراعی آفتابگردان، آزمایشی طی سال 1388 در روستای خان‌دیزج شهرستان خوی به‌اجرا درآمد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تاریخ کاشت در سه سطح شامل 15 فروردین، 15 اردیبهشت و 15 خرداد و روش‌های کنترل علف‌های هرز در پنج سطح شامل تریفلورالین (به میزان 2 لیتر در هکتار) + فوکوس (به میزان 5/1 لیتر در هکتار)، تریفلورالین + نابواس (به میزان 3 لیتر در هکتار)، تریفلورالین، یک ­بار وجین دستی و عدم کنترل بودند. نتایج نشان داد تاریخ کاشت و روش‌های کنترل علف‌های هرز اثر معنی‌داری روی قطر طبق، وزن صد دانه، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه در واحد سطح داشت. شاخص برداشت و درصد روغن تنها تحت تأثیر عامل تاریخ کاشت قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه با 630.1 گرم در متر‌مربع از تاریخ کاشت دوم (15 اردیبهشت) و تیمار تریفلورالین + فوکوس به‌دست آمد. با تأخیر در کاشت، عملکرد دانه به‌طور قابل توجهی کاهش یافت. مهم ­ترین علف‌های هرز مزرعه شامل سلمه تره، پیچک صحرایی، شلمی، کنف وحشی، سوروف و چسبک بودند که در تاریخ‌های مختلف کاشت تغییرات شدیدی در وزن خشک هر یک از گونه‌ها مشاهده شد. به‌طوری که در تاریخ کاشت اول (15 فروردین)، وزن خشک علف‌های هرز پهن برگ و در تاریخ کاشت سوم وزن خشک باریک برگ‌ها در بالاترین مقدار بودند. میزان ماده­ ی خشک علف‌های هرز پهن برگ و باریک برگ در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت در تعادل بوده و نسبت به‌ دو تاریخ کاشت دیگر در کمترین میزان خود بود. اثر متقابل تاریخ کاشت در روش‌های کنترل علف‌های هرز بر صفات قطر طبق، تعداد دانه در طبق، عملکرد دانه و وزن خشک کل علف‌های ­هرز معنی‌دار شد.

کلیدواژه‌ها

آفتابگردان؛ اجزای عملکرد؛ تاریخ کاشت؛ کنترل علف‌های هرز؛ علف‌کش