ارزیابی عملکرد دانه و اجزای عملکرد 20 لاین جو پاییزه در شرایط تبریز

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 4، 2(14-1) تابستان، شهریور 1389، صفحه 1-10   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

فدرا اسلامی¹؛ بهمن پاسبان اسلام^{* 2}؛ مهدی تاج بخش³؛ حسن تیمورپور⁴

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

²استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی

³استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

⁴محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی

چکیده

این پژوهش به منظور ارزیابی عملکرد دانه و اجزای عملکرد 20 لاین جو تحت شرایط آب و هوایی دشت تبریز در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان­ شرقی به صورت بلوک ­های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان دادند که بین لاین­ های مورد مطالعه از نظر ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعـداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، تعداد پنجه در بوته و طول سنبله، اختلاف معنی­ داری وجود داشت. این امر نشان­ دهنده­ ی وجود تنوع ژنتیکی بین لاین­ ها بود. نتایج مقایسه میانگین صفات نشان داد که لاین EBYTC86-17 با داشتن طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه­ ی بالاتر و در نهایت عملکرد دانه­ ی بیشتر به عنوان لاین پرمحصول­ تر شناخته شد. پایین بودن تعداد پنجه، باعث بالا رفتن وزن هزار دانه و در نتیجه افزایش عملکرد دانه­ ی لاین مذکور گردید. به نظر می­ رسد پس از مطالعات تکمیلی از این لاین برای کشت در مناطقی با شرایط اقلیمی مشابه دشت تبریز بتوان استفاده کرد. همچنین، لاین­ های EBYTC86-5، EBYTC86-6 و EBYTC86-13 به دلیل داشتن عملکرد دانه ­ی پایین به عنوان لاین­ های ضعیف­ تر شناخته شدند. نتایج حاصل از بررسی ضرایب همبستگی ساده ­ی صفات مورد مطالعه نشان داد که بیشترین همبستگی ساده بین عملکرد دانه و اجزای آن مربوط به وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله بود و بر اساس نتیجه ­ی تجزیه رگرسیون، 37 درصد از تغییرات عملکرد دانه توسط وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله تبیین گردید. همچنین، با افزایش هر واحد در مقدار وزن هزار دانه 30 درصد و به ازای افزایش هر واحد در مقدار تعداد دانه در سنبله 14 درصد بر میزان عملکرد دانه افزوده شد. البته به ازای افزایش هر واحد ارتفاع بوته، 5 درصد از عملکرد دانه کاسته شد.

کلیدواژه‌ها

تنوع ژنتیکی؛ لاین؛ عملکرد دانه؛ Hordeum vulgare