تنوع صفات فنولوژیک و مورفولوژیک در برخی از لاین های امید بخش گندم دوروم (Triticum turgidum L. var. durum)

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 4، 1(13) بهار، خرداد 1389، صفحه 1-12   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سعید آذرمگین^{* 1}؛ حمداله کاظمی اربط²؛ حسین زینلی³

¹فرهیخته ی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

²استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

³استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی تنوع بین صفات فنولوژیک و مورفولوژیک 18 لاین امید بخش گندم دوروم و رقم شاهد آریا (دوروم) در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی­ داری را بین لاین­ ها برای صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد پنجه در هر بوته، طول سنبله در هر بوته، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در هکتار، تعداد سنبلچه در سنبله، مساحت برگ پرچم و برگ ماقبل پرچم در هر بوته، طول ریشک، شاخص برداشت، تعداد سنبله­ ی بارور و سنبله ­ی غیر بارور در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و اندازه ­ی قطر سنبله در هر بوته نشان داد. لاین 17 با 9.49 تن در هکتار بیشترین و لاین 11 با 3.35 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه در هکتار را نشان دادند. بالاترین مقدار ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی متعلق به صفت عملکرد دانه در هکتار بود. تجزیه ­ی خوشه ­ای لاین­ های مورد مطالعه را بر اساس صفات فنولوژیک و مورفولوژیک به 3 گروه تقسیم کرد. بنابراین، تحت شرایط محیط آزمایش، به نظر می­ رسد صفات تعداد سنبله­ ی بارور و سنبله­ ی غیر بارور در واحد سطح، شاخص برداشت، تعداد سنبلچه در سنبله، وزن هزار دانه و طول ریشک بتوانند به­ عنوان معیارهایی برای گزینش لاین­ های با عملکرد بالا مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

تجزیه خوشه‌ای؛ ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی؛ گندم دوروم