اثر پرایمینگ بذر با اسیـد سالیسیلیک بر پاره ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم بلبلی ( Vigna unguiculata L) تحت تنش کم آبی در زمان غلاف بندی

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 2، دوره 4، 1(13) بهار، خرداد 1389، صفحه 13-30   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

فرید شکاری^{* 1}؛ آرش پاک مهر²؛ مهدی راستگو¹؛ مریم وظایفی²؛ میر جلیل قریشی نسب²

¹استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زنجان

²عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

به منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذور با اسید سالیسیلیک بر پاره­ ای صفات فیزیولوژیک لوبیا چشم ­بلبلی رقم پرستو، تحت تنش­ کم آبی، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت بلوک با سه تکرار در سال 1387­در مزرعه­ ی تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام­ شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری به عنوان عامل اصلی در 2 سطح (آبیاری منظم- تنش کم ­آبی در زمان غلاف­بندی) و پرایمینگ به ­وسیله ­ی اسید سالیسیلیک، به عنوان عامل فرعی در پنج سطح (صفر،900، 1800، 2700 و3600 میکرو مولار) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر آبیاری و اسید سالیسیلیک بر روی تمام صفات، معنی ­دار بود. از سوی دیگر اثر متقابل آبیاری با اسید سالیسیلیک تنها برای محتوای نسبی آب برگ، سرعت فتوسنتز، محتوای کلروفیل a، محتوای­ کلروفیل ­کل برگ و عملکرد دانه معنی ­دار بود. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که محتوای آب نسبی، سرعت فتوسنتز، هدا یت­روزنه­ ای، محتوای کلروفیل و عملکرد ­دانه در شرایط تنش­ کم آبی در مقایسه با شرایط آبیاری منظم کاهش، ولی میزان CO₂ زیر اتاقک روزنه ­ای افزایش یافت. صفات مذکور در بذور پرایم شده با اسید سالیسیلیک جز میزان CO₂ زیر اتاقک روزنه­ ای در مقایسه با بذور پرایم نشده افزایش یافت. بذور پرایم شده با دز2700 میکرومولار اسید سالیسیلیک محتوای آب نسبی بیشتری به خود اختصاص دادند که این امر محافظت علیه تنش خشکی را بهبود بخشید و با افزایش محتوای کلروفیل و هدایت روزنه­ ای، سرعت فتوسنتز گیاهان حاصله افزایش یافت. بنابراین بذور پرایم شده با دز 2700 میکرومولار اسید سالیسیلیک، بیشترین عملکرد دانه (معادل 4424 و 2475کیلوگرم در هکتار به ترتیب در تیمار آبیاری منظم و تنش ­کم آبی) را داشتند.

کلیدواژه‌ها

پرایمینگ؛ تنش کم آبی؛ اسید سالیسیلیک؛ لوبیاچشم بلبلی