مقایسه اثربخشی رفتار‌درمانگری و گفتار‌درمانگری در تحول مهارت‏های ارتباطی کودکان در‏خود‏مانده

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 4، دوره 12، شماره 46، دی 1394، صفحه 164-155   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

شیما جراحی^{* 1}؛ حمید نجات²

¹کارشناس ارشد مشاوره واحد علوم و تحقیقات خراسان رضوی

²استادیار گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش‏های رفتاردرمانگری و گفتار درمانگری در بهبود تحول مهارت‏های ارتباطی کودکان درخودمانده بود. 30 کودک درخودمانده که به صورت نمونه‏برداری در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند و به مقیاس مهارت‌های ارتباطی سازمان بهداشت جهانی (1980) پاسخ دادند. پس از گزینش تصادفی دو گروه آزمایش و گروه گواه، مداخله آزمایشی 1 (رفتار درمانگری پاسخ محور) در 12 جلسه که هر جلسه 90 دقیقه به طول انجامید در مورد گروه آزمایش 1 و مداخله آزمایشی 2 (گفتار درمانگری آهنگین) در 48 جلسه که هر جلسه 30 دقیقه به طول انجامید در مورد گروه آزمایش 2 اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دادند رفتار درمانگری پاسخ محور و گفتاردرمانگری آهنگین باعث افزایش مهارت‏های ارتباطی کودکان درخودمانده گروه‏های آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است. همچنین، مشخص شد بین تأثیر رفتار درمانگری پاسخ محور و گفتار درمانگری آهنگین بر تحول مهارت‏های ارتباطی تفاوت وجود دارد و رفتار درمانگری پاسخ محور نسبت به گفتار درمانگری آهنگین مؤثرتر است.
 
Abstrac

کلیدواژه‌ها

رفتار درمانگری؛ گفتار درمانگری؛ مهارت‏های ارتباطی؛ کودک درخودمانده

مراجع

احمدزاده، م. (1390). اثربخشی گفتار درمانی بر افزایش مهارت‏های اجتماع پذیری و عزت نفس کودکان در خودمانده. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

اصغری‎نکاح، م.، افروز، غ.، بازرگان، ع. و شکوهی‎یکتا، م. (1390). تأثیر مداخله درمانی عروسک‌بازی بر مهارت‏های ارتباطی کودکان در‌خودمانده. مجله اصول بهداشت روانی، 13 (1)، 57-42.

جاوید، ع. (1390). اثربخشی گفتاردرمانی بر مهارت‏های کلامی کودکان مبتلا به اوتیسم. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی.

جمشیدی، م. (1390). اثربخشی رفتاردرمانی پاسخ‌محور بر مهارت‏های ارتباطی گفت و شنود کودکان درخودمانده شهر اهواز. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

خزایی، ح. ا.، اسدی، م. و محمدی، ه. (1390). مقایسه اثربخشی دو روش رفتار‌درمانی پاداش و تقویت و شناختی‌رفتاری الیس بر میزان پرخاشگری کودکان بی‌سرپرست. مجله بهبود، 15 (6)، 418-414.

دارابی، م. (1393). تأثیر رفتار‌درمانی و گفتاردرمانی بر مهارت‏های ارتباطی کودکان اوتیسم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار.

رضایی، ف. (1391). اثربخشی گفتاردرمانی بر تکلم و تلفظ کودکان در خودمانده. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات خوزستان.

شمامی، ب.، پورمحمدرضای‌تجریشی، م.، حقگو، ح. ا.، وثوقی، ا. و بیگلریان، ا. (1392). اثربخشی رفتار‌درمانی پاسخ‌محور بر مشکلات رفتاری کودکان 4 تا 6 سال اوتیسم. فصلنامه توان بخشی، 14 (6)، 61-51.

فتحی‎آشتیانی، ع. و داستانی، م. (1388). آزمون‌های روان‌شناختی: ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. تهران: انتشارات بعثت.

فردوسی،ن.، عشایری، ح.، مدرسی، ی. و روشن، ب. (1393). تأثیر روش درمانی آواز آهنگین گفتاردرمانی بر فرکانس اولیه و شدت گفتار کودکان درخودمانده. شنوایی شناسی، 23 (2)، 82-74.

گلابی، پ.، علیپور، و. و زندی، ب. (1384). اثربخشی رفتاردرمانی تحلیل رفتار کاربردی بر اختلال‏های رفتاری کودکان مبتلا به درخودماندگی. همایش بین‌المللی روان‌پزشکی کودک و نوجوان، تهران.

محتشم، ع. (1391). اثربخشی درمان PRT بر مهارت‏های ارتباطی و کلامی کودکان اوتیسم. پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان.

Bernard, S., Enayati, A., Redwood, L., Roger, H., & Birstock, T. (1973). Coaliton of safe minds: Austism, a unique form of mercury poisoning. Retrived April 3, 2000 from www.safeminds.org.

Callahan, K., & Henson, R. (2008). Social validation of evidence-based practices in autism by parents, teachers, and administrators. Journal of Autism and Developmental Disorder, 38, 678-692.

Dawson, G. (2014). Intervantions in the development of communication skills of children lefton their own. Journal of Autism and Developmental Disorders, 26(2), 175-184.

Fombonne, E. (2009). Modern views of Autism. Canadian Journal of Psychiatry, 48 (8), 503–505.

Kogel, R. L., Odell, M. C., & Koegel, L. K. (1987). A natural language teaching paradigm for nonverbal autistic children. Journal of Autism and Develop-mental Disorders, 17(2), 187-200.

Matson, J.L. (2008). Clinical assessment intervention for autism. Philadelphia: Elsevier.

Minjarez, M. B., Williams, S. E., Mercier, E. M., & Hardan, A.Y. (2010). Pivotal Response Group Treatment Program for parents of children with autism. Journal of Autism and Developmental Dis-orders, 41(1), 92-101.

Miller, S. B. (2011). Adapted melodic intonation therapy: A case study of an experimental language program for an Autistic child. Journal of Clinical Psychiatry, 40(4), 201-213.

Nefdt, N., Koegel, R., Singer, G., & Gerber, M. (2010). The use of a self-directed learning program to provide introductory training in pivotal response treatment to parents of children with autism. Journal of Positive Behavior Interventions, 12(1), 23-32.

Perry, A., Cummings, A., Geier, J. D., Freeman, N. L., Hughes, S., LaRose, L., Managhan, T., Reitzel, J. A., & Williams, J. (2010). Effectiveness of intensive behavioral intervention in a large, community-based program. Research in Autism Spectrum Disorders, 2, 621-642.

Pierce, M. (2013). Autism spectrum disorders. Journal of Applied Behavior Analysis, 28, 285-295.

Prelock, P. A., Prendeville, J., & Unwin, G. (2011). Peer play interventions to support the social competence of children with Autism Spectrum Disorders (ASD). Seminars in Speech and Language, 27(1), 32-46.

Shere, M. R., & Schreibman, L. (2014). Individual behavioral profiles and predictors of treatment effectiveness for children with autism. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73, 525-538.

Stahmer, A. C., & Gist, K. (2013). The effects of an accelerated parent education program on technique mastery and child outcome. Journal of Positive Behavior Interventions, 3, 75-82.

Symon, J. B. (2009). Expanding interventions for children with autism: Parents as trainers. Journal of Positive Behavior Interventions, 7(3), 159-173.

Taret, H. (2014). The effect of methods of behavioral PRT therapy on the communicative skills of autistic
children. Journal of Autism and Developmental Disorders, 76(2), 113-120.

Vanjelist, A.L. (2011). Handbook of family communi-cation. London: Lawrence Erlbaum.

Vismara, L. A., Colombi, C., & Rogers, S. J. (2013). Can one hour per week of therapy lead to lasting changes in young children with autism? Autism, 13, 93-115.

Wan, C. Y., Bazen, L., Baars, R., Zipse, L., Norton, A., & Schlaug, G. (2011). Auditory motor mapping training (AMMT) as an intervention to facilitate speech output in non-verbal children with autism: A proof of concept study. Originally Plosonel: A Peer-Reviewed Open Access Scientific Journal, 6(9), 1-7.