رفتار تغذیه‌ای تریپس شکارگر Scolothrips longicornis (Thysanoptera: Thripidae) روی کنه دو‌لکه‌ای ترکستانی Tetranychus turkestani (Acari: Tetranychidae)

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 1، شماره 1، دی 1388، صفحه 25-13   

نویسندگان

مهدی غیبی^* ؛ ابراهیم سلیمان نژادیان

چکیده

رفتار تغذیه‌ای تریپس شکارگر Scolothrips longicornis Priesner روی کنه دو‌لکه‌ای Tetranychus turkestani (Ugaron & Nikolski) روی دیسک برگی و در تحت شرایط آزمایشگاهی  (دما ^oC1±26، رطوبت نسبی 5±60% ، طول مدت روشنایی: 16 و تاریکی: 8 ساعت) مورد مطالعه قرار گرفت. مدت زمان تغذیه تریپس ماده بالغ از یک تخم کنه 37/0±52/1، از یک لارو 4/0±63/2 و از پروتونمف، دئوتونمف و کنه ماده بالغ به ترتیب 3/0±13/3، 7/0±93/7 و 2/1±5/15 دقیقه تعیین گردید. این تریپس در سن اول لاروی به طور میانگین روزانه از 1/10 تخم یا 2/1 کنه ماده و در سن دوم لاروی 5/34 تخم یا 7/4 کنه ماده بالغ را مورد تغذیه قرار داد. تریپس ماده بالغ به طور میانگین روزانه از1/49 تخم یا 7/11 کنه ماده بالغ و یک تریپس نر بالغ از 40 تخم یا 2/6 کنه ماده بالغ تغذیه نمودند. تریپس ماده جفت‌گیری کرده با مصرف 7/11 عدد کنه ماده بالغ دو‌لکه‌ای در روز بالاترین اشتها را نشان داد، در حالیکه تریپس ماده باکره و نر به ترتیب با مصرف 3/7 و 2/6 کنه ماده از نظر اشتها تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند. متناسب با افزایش دما از 5 تا 40 درجه سلسیوس، میزان تغذیه تریپس ماده روند افزایشی نشان داد. در دمای 5 درجه سلسیوس تغذیه (3/0 کنه ماده بالغ) تقریبا متوقف شد و در 40 درجه، روزانه 1/17 کنه ماده بالغ مصرف شد. در دمای 45 درجه سلسیوس میزان تغذیه شدیداً کاهش یافت و تقریبا معادل میزان تغذیه در دمای 26 درجه سلسیوس گردید. تریپس در تراکم‌های متفاوت‌ دو گونه کنه دولکه‌ای و کنه شرقی (Eutetranychus orientalis) بر اساس مدل مرداک، تغییر رفتار ترجیح منفی نشان داد و با افزایش تراکم کنه دولکه‌ای بر میزان تغذیه افزود. نتایج بدست آمده نشان داد که این تریپس توانایی بالقوه‌ای برای کنترل بیولوژیک جمعیت کنه‌های تارتن خانواده  Tetranychidae دارد.

کلیدواژه‌ها

Scolothrips longicornis؛ Tetranychus turkestani؛ کنترل بیولوژیک؛ رفتار تغذیه‌ای

مراجع

Alavi, J. 1996. Faunistic study of Thysanoptera in Dogonbadan region. M.Sc. Thesis, Shahid Chamran University, Ahwaz, Iran (In Persian with English abstract).

Chazau, J., 1985. Predator insects, pp. 211–246, In: Helle, W. & Sabilis, M. W. (Eds.) World Crop Pest, Spider Mites: Their Biology, Natural Enemies and Control. Elsevier Pub. Amesterdam.

Cheraghian, A. & Hojat, S.H. 1998. A faunistic study of Thysanoptera in Ahwaz region. Proceedings of the 13^th Iranian Plant Protection Congress, 23-27 Aug. 1998, Junior College of Agriculture, Karaj, Iran, p. 211.

Coville, P.L. & Allen, W.W. 1977. Life table and feeding habits of Scolothrips sexmaculatus. Annals of the Entomological Society of America, 70: 11–16.

Gerlach, S. & Sengonca, C. 1986. Feeding activity and effectiveness of the predatory thrips, Scolothrips longicornis. Zeitschrift für Angewandte Entomologie, 101(5): 442–452.

Gheibi, M. 2000. The biology of Scolothrips longicornis (Thysanoptera: Thripidae) and its interaction with Tetranychus turkestani (Acari: Tetranychidae). M.Sc. Thesis, Shahid Chamran University, Ahwaz, Iran (In Persian with English abstract).

Gilstrap, F.E. & Oatman, E.R. 1976. The bionomics of Scolothrips sexmaculatus an insect predator of spider mite. Hilgardia, 44(2): 27–59.

Gocmen, H. 1992. Investigation on the biology of the Scolothrips longicornis Priesner (Thysanoptera: Thripidae). Proceedings of the Second Turkish National Congress of Entomology, January 28-31, Adana, Ege Universitesi, Izmir, Turkey, pp. 411–417.

Gocmen, H. 1994. Phtoperiodism of predatory thrips Scolothrips longicornis Priesner. Turkiye Biolojik Mucadele Kongressi Bildirileeri, 25 – 28 Ocak, 549– 553.

Heikal, I.H. & Iskandar, N.G. & Sedrak, R.A. 1990. Feeding efficiency of Scolothrips longicornis females on different stage of Tetranychus urticae and Eutetranychus orientalis. Bulletin of the Entomological Society of Egypt, 69: 69–72.

Kirk, W.P.J. 1997. Feeding, pp. 119–175, In: Lewis, T. (Ed.) Thrips as Crop Pest. C.A.B. Pub. Cambridge.

Parrella, M.P. & Horsburgh, R.G. 1983. Functional response of the black hunter thrips, Leptothrips mali (Phaeothripidae) to densities of Panonychus ulmi (Acari: Tetranychidae). Environmental Entomology, 12(2): 429–433.

Price, P.W. 1997. Insect Ecology. John Wiley & Sons, (Translated to Persian by G. Nouri Ganbalani, Mohaghegh Ardabili University, Ardebil, Iran).

Selhorst, T., Sondyerath, D. & Weigand, S. 1991. A model describing the predator -prey interaction between Scolothrips longicornis and Tetranychus cinnabarinus based upon the Leslie theory. Ecology Model, 54: 123–136.

Sengonca, C. & Gerlach, S. 1983. A new developed method “leaf-island” for observation on thrips in the laboratory. Turkiye Bitki Koruma Dergisi, 7: 17 – 22.

Sengonca, C. & Weigand, S. 1988. Biology of the predatory thrips, Scolothrips longicornis Priesner (Thysanoptera: Thripidae). Acta Phytopathologica et Entomologica Hungarica, 23 (3-4): 343-349.

Van Alphen, J.J.M.V. & Jervis, M.A. 1996. Foraging behavior, pp. 62-161. In: Jervis, M. & Kidd, N. (Eds.) Insect Natural Enemies, Practical Approaches to Their Study and Evaluation. Chapman & Hall Publishing Company.

Zur Strassen, R. 1995. Binomial data predaceous thrips, pp. 326 – 328, In: Parker, B.L., Skinner, M. & Lewis, T.S. (Eds.) Thrips Biology and Management. Plenum Press, New York.