پژوهشى در ایهام‏ پردازى خاقانى در قصاید

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 6، دوره 3، شماره 10، اسفند 1391، صفحه 137-160   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

احمد غنى‏ پور ملکشاه^*

دانشیار دانشگاه مازندران

چکیده

شاعران زبان فارسى با به کار گرفتن هنر ایهام بر وجوه هنرى سخن خود افزوده‏اند. خاقانى، یکى از شاعرانى است که به ایهام، گرایش خاصّى نشان داده و این گرایش یکى از دلایل پیچیدگى کلامش نیز شده است. وى، شاعرى است که با قدرت هنرآفرینى و خلاقیّت زبانى در خلق صنایع بدیعى به ویژه ایهام، توانست سبک و شیوه خاص خود را به وجود آورده، شعرش را از اشعار شاعران دیگر متمایز کند. هنر ایهام، یکى از گونه‏هاى مهمِّ صنایع بدیعى است که به وسیله آن مى‏توان به نوعى هنجارگریزى معنایى دست زد و کلام را با نوعى ابهام، همراه ساخت. نگارنده در این مقاله با نگاهى به قصاید خاقانى، هژده نوع از انواع ایهام را بررسى کرده و به همراه نمونه‏هاى شعرى از این سخنور نامى قرن ششم، آورده است تا گوشه‏اى از ظرایف بلاغى و جمال‏شناسى شعر خاقانى را بررسى کند.

کلیدواژه‌ها

خاقانى؛ ایهام؛ قصاید خاقانى.