تکرار" و ارزش سبکى آن در شعر معاصر

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 5، دوره 3، شماره 9، آذر 1391، صفحه 109-134   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مسعود روحانى^{* 1}؛ محمد عنایتى قادیکلایى^{* 2}

¹دانشیار دانشگاه آزاد اسلامى واحد نور

²دانش ‏آموخته دانشگاه مازندران

چکیده

سبک هر شاعر نمودار گزینش و ترکیب او از امکانات متعدد زبانى است. یکى از این امکانات زبانى آرایه "تکرار" است که در صورت استفاده صحیح مى‏تواند به برجستگى زبان کمک کند و نقش‏هاى متفاوتى در یک اثر ایفا نماید. این مقاله بر آن است تا با نگاهى آمارى به شعر سه تن از برجسته‏ترین شاعران معاصر (شاملو، فروغ فرخزاد و سپهرى)، اثبات کند که "تکرار"، پربسامدترین آرایه لفظى در شعر معاصر است و به عنوان یکى از ویژگى‏ها و امتیازات سبکى شعر این دوره درآمده است.
بنابراین سوال اصلى پژوهش این است که: کدام صنعت بدیعى برجستگى بیشترى در سبک شعر معاصر دارد؟ براى رسیدن به پاسخ، اشعار این سه شاعر به صورت آمارى مورد بررسى دقیق قرار گرفتند و مشخص گردید که "تکرار" به عنوان یکى از اجزاى سازنده موسیقى درونى، تأثیر بسزایى در غنى‏سازى موسیقى شعر معاصر داشته است. "تکرار" هم در شعر شاملو و هم در شعر فروغ فرخزاد و سهراب سپهرى، از بسامد بالاترى نسبت به آرایه‏هاى دیگر برخوردار است و به عنوان یک شاخصه سبکى، علاوه بر نقش موسیقایى، کارکردهاى متفاوت دیگرى نیز بر دوش مى‏کشد.

کلیدواژه‌ها

شعر معاصر؛ شاملو؛ فروغ فرخزاد؛ سپهرى؛ "تکرار"