اثر غنی سازی مایکوریزایی به کمک ترکیبات روی و آهن در گیاه جو

یافته های نوین کشاورزی

مقاله 3، دوره 9، شماره 3 (بهار 1394) 35، اردیبهشت 1394، صفحه 181-190   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

شهاب خاقانی^{* 1}؛ محمدرضا اردکانی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، گروه زراعت و اصلاح نباتات، کرج، ایران

چکیده

      از دلایل عمده پایین بودن عملکرد کمی و کیفی عدم توجه به تغذیه کودی ریز مغذی مناسب در کشت غلات و دیگر محصولات زراعی می باشد. به همین منظور جهت بررسی تاثیر آهن و روی بر صفات زراعی جو مایکوریزایی تحقیقی در پاییز سال 1392 در شهرستان کرج به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بر روی گیاه جو رقم بهمن اجرا شد. کاشت در تاریخ 20 مهرماه سال 92 و به صورت دستی انجام گرفت. 2 سطح قارچ مایکوریزا شامل سطح صفر (بدون مصرف)، سویه intraradicesGlomusبه میزان 10 کیلوگرم گرم در هکتار به صورت خاک مصرف، 3 سطح آهن شامل سطح بدون مصرف، مصرف 5/2 و 5 کیلوگرم در هکتار از منبع آهن سکوسترین 138 با بنیان Fe-EDDHAو 3 سطح روی شامل سطح بدون مصرف و مصرف 25 کیلوگرم و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی بود. بررسی اثر ساده مایکوریزا روی عملکرد دانه نشان داد بالاترین میزان عملکرد دانه با 90/3 تن در هکتار از تیمار G. intraradicesبه­دست آمد و بالاترین عملکرد کاه با 43/3 تن در هکتار از همین تیمار حاصل شد. اثرات ساده مایکوریزا، روی و آهن روی عملکرد بیولوژیک نشان داد بالاترین مقدار این صفت به میزان 91/6، 70/6 و 49/6 تن در هکتار به ترتیب از تیمارهای G. intraradices، 5 کیلوگرم آهن در هکتار و 100 کیلوگرم روی در هکتار به­دست آمد.

کلیدواژه‌ها

آهن؛ جو؛ روی؛ غنی سازی زراعی؛ مایکوریزا

مراجع

1- اردکانی، م. ر.، ف. مجد، د. مظاهری و نورمحمدی، ق. 1380. بررسی کارآیی آزسپریلوم، مایکوریزا، استرپتومایسس به همراه مصرف کود دامی در گندم با استفاده از فسفر 32. علوم زراعی ایران. جلد سوم، شماره 1.

2- اشرفی، ح. 1392. تاثیر ورمی کمپوست و روی بر عملکرد کمی و کیفی جو. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی اراک. 110 صفحه.

3- پهلوان راد، م. ر.، غ. م،کیخا و ناروئیراد، م. ر. 1387. تاثیر کاربرد روی، آهن و منگنز بر عملکرد، اجزای عملکرد، غلظت و جذب عناصر غذایی در دانه گندم. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، شماره 79.

4- توحیدی مقدم، ح. ر.، آ. حمیدی، ف. قوشچی و موسوی، ا. 1385. کاربرد کودهای بیولوژیک به منظور بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی در زراعت سویا. نهمین کنگره علوم زراعی و اصلاح نباتات، دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان.

5- حسینآبادی، ع.، م.گلوی و حیدری، م. 1385. مطالعه اثرات محلول پاشی آهن، روی و منگنز بر خصوصیات کمی و کیفی گندم هامون در منطقه سیستان. یافته های نوین کشاورزی، سال اول- شماره1.

6- حمزهپور، ن.، م. ج.ملکوتیومجیدی، ع. 1389. برهمکنش عناصر روی، آهن و منگنز در اندام های مختلف گندم. مجله پژوهش های خاک (علوم خاک و آب). الف، جلد 24، شماره 1.

7- خلدبرین، ب و اسلام زاده، ط. 1384. تغذیه معدنی گیاهان آلی. انتشارات دانشگاه شیراز. 486 صفحه.

8- سیدشریفی ر.، ف. سلیم و ساعدنیا، و. 1387. اثر سولفات روی بر آنالیز رشد، عملکرد و میزان پروتئین و روی در دانه ارقام مختلف گندم. مجله زیست شناسی ایران، جلد 21 ، شماره ،4.

9- صفاپور، م. 1390. تاثیر تلقیح دوگانه مایکوریزا و ریزوبیوم بر عملکرد سه رقم لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.). پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آازاد اسلامی اراک. 345 صفحه.

10- صفاپور، م.، م. ر. اردکانی، ف. رجالی، ش. خاقانی و تیموری، م. 1389. تاثیر تلقیح دوگانه مایکوریزا و ریزوبیوم بر عملکرد سه رقم لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.). یافته های نوین کشاورزی، سال پنجم، شماره1.

11- فتحی، ق و عنایتقلیزاده، م. ر. 1387. تأثیر کودهای کم مصرف آهن، روی و مس بر رشد و عملکرد ارقام جو در شرایط آب و هوایی خوزستان. فصلنامه علمی تخصصی فیزیولوژی گیاهان زراعی، سال اول، شماره اول.

12- قاسمی، ع.،  ع. اله دادی، ا، غ. ع. اکبری و گلپرور، ا. 1383. تاثیر تلقیح رقم ها لوبیا با باکتری ریزوبیوم لگومینوزاروم بیوار فازئولی (R. leguminosarum biovar phaseoli)  بر عملکرد دانه و تثبیت نیتروژن در منطقه شهر کرد. مجلهپژوهش های زراعی ایران. جلد دوم، شماره اول، 55.

13- کاظمی پشت مساری، ح.، ح. ا پیردشتی و بهمنیار م. ع. ١۳٨۶. مقایسه اثرات کودهای فسفر و زیستی بر ویژگی های زراعی دو رقم باقلا (Vicia faba L.). مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد چهاردهم، شماره ششم.

14- مشیری، ف.،م.م.اردلان، م. م.طهرانی، ثواقبی، غ. ر. 1389. کارایی روی در ارقام متفاوت گندم در یک خاک آهکی دچار کمبود روی. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد24، شماره 1، ص145-153.

15- Andreini, C. 2006. Zinc through the three domains of life. J. Proteome Res. 5: 3173-3178.

16- Audet, P. and Charest, C. 2006. Effects of AM colonization on “wild tobacco” plants grown in zinc-contaminated soil. J. Mycorrhiza. 16: 277–283.

17- Broadley, M. R. 2007. Zinc in plants. J. New Phytol. 173: 677-702.

18- Cohen, A. T., Mariella, P. and Patricia, P. 2007. Effect of Azospirillum & Azotobacter fertilizer on bean plants. International Plant Growth substances Association 19^th annual meeting. Puerto Vallarta, Mexico-July 21-25.

19- Coleman, J. E. 1998. Zinc enzymes. Curr. Opin. Chem. Biol. 2: 222-234.

20- Davies, F. T., Puryear, J. D., Newton, R.  J., Egilla, J. N. and Saraiva Grossi, J. A. 2001. Mycorrhizal fungi enhance accumulation and tolerance of chromium in sunflower (Helianthus annuus). J. Plant Physiol. 158: 777-786.

21- Gholami, A., Shahsavani, S. and Nezarat, S. 2009. the effect of plant Growth promoting Rhizobacteria (PGPR) on germination seedling growth and yield of maize. World academy of science Engineering and Technology. 49: 19-24.

22- Joner, E. J., Briones, R. and Leyval, C. 2000. Metal-binding capacity of arbuscular mycorrhizal mycelium. Plant Soil. 226: 227-234.

23- Kathleen, K., Tresede, R. and Cross, A. 2006. Global Distributions of Arbuscular Mycorrhizal Fungi. Ecosystems. 9: 305-316. DOI: 10.1007/s10021-005-0110-x.

24- Khaliq, A. and Sanders, F. E. 2000. Effects of vesicular arbuscular mycorrhizal inoculation on the yield and phosphorus uptake of field-grown barley. Soil Biology & Biochemistry. 32: 1691-1696.

25- Kramer, U. and Clemens, S. 2006. Functions and homeostasis of zinc, copper, and nickel in plants, molecule. In Molecular Biology of Metal Homeostasis and Detoxification. From Microbes to Man (Tamas, M.J. and Martinoia, E., eds). Springer. 216-271.

26- Leyval, C., Turnau, K. and Haselwandter, K. 1997. Effect of heavy metal pollution on mycorrhizal colonization and function: physiological, ecological, and applied aspects. J. Mycorrhiza. 7: 139-153.

27- Mahmoud, A. R., EL-Desuki, M. and Abdol-Mouty, M. 2010. Response of snap Been plants to Bio fertilizer & tntrogen Level application. International Journal of Academic Research. 2(3): 179-183.

28- Malakouti, M. J. 2007. Zinc is a neglected element in the life cycle of plants. Mid. East. & Russian J. of plant sci. & biotech. 1(1): 1-12.

29- Manskem, G. B., Luttger, A., Behl, R. K., Vlekand, P. G. and Cimmit, M. 2000. Enhancement of mycorrhiza (VAM) infection, nutrient efficiency and plant growth by Azotobacter chroococcum in wheat. Plart Breedind. 13: 78-83.

30- Mehrvarz, S.,  Chaichi, M. R. and Alikhani, H. A. 2008. Effects of Phosphate Solubilizing Microorganisms & Phosphorus Chemical Fertilizer on Yield & Yield Components of Barely (Hordeum vulgare L.). American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci. 3 (6): 822-828.

31- Microsoft Office Professional Plus. 2013. All rights reserved.

32- Morton, J. B. and Benny, G. L. 1990. Revised classification of arbuscular mycorrhizal fungi (Zygomycetes): a new order, Glomales, two new suborders, Glomineae, with an emendation of Glomaceae. Mycotaxon. 37: 471-491.

33- Nourinia, A. A., Faghani, E., Rejali, F., Safarnezhad, A. and Abbasi, M. R. 2007. Evaluation Effects of Symbiosis of Mychorrhiza on Yield Components & Some Physiological Parameters of Barley Genotypes Under Salinity Stress. Asian Journal of Plant Sciences. 6(7): 1108-1112.

34- Paradis, R., Dalpe, Y. and Charest, C. 1995. The effects of arbuscular mycorrhizae and low temperature on wheat. J. New. Phyt.129: 637-642.

35- Safapour, M., Ardakani, M. R. and Khaghani, Sh. 2011. Response of yield & yield components of three red bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes to co-inoculation with Glomus intraradices and Rhizobium phaseoli. Am. Eu. J. Agric. & Environ, Sci. 11(3): 398-405.

36- SAS Institute. 2004. The SAS System for Windows. Release 9.1.3. SAS Inst., Cary, NC. USA.

37- Subramanian, K. S., Charest, C., Dwyer, L. M. and Hamilton, R. I. 1997. Effects of arbuscular-mycorrhizas on leaf water potential, sugar and P contents during drought and recovery of maize. Can. J. Bot. 75: 1582-1591.

38- Wenger, K. S., Gupta, K., Furrer, G. and  Schulin, R. 2002. Zinc extraction potential of two common crop plants, Nicotiana tabacum and Zea mays. J. New Phytol. 242: 217-225.