هویّت فرهنگی و دینی در اشعار شهریار (مطالعة موردی؛ رویکرد آرکائیستی)

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 6، دوره 6، شماره 20، شهریور 1394، صفحه 129-152   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

فرنگیس شاهرخی^*

دانشجوی دورة دکتری دانشگاه بین‌المللی امام رضا علیه‌السلام

چکیده

بسیاری از شاعران معاصر تلاش کرده‌اند با بهره‌گیری از عناصر هویّت در شعر خود بر نقش هویّت‌ساز آن تأکید کنند. از این میان‌‌، محمد حسین بهجت تبریزی با رویکرد باستان‏گرایانه و با رجوع به گنجینه‏های سازندة هویّت ملّی گذشته و پیوند آن با هویّت خلق شده در دوران معاصر‌‌، توفیق بسیاری در هویّت‏یابی و استمرار و تکوین آن و احیاء و انتقال مؤلّفه‏های هویّتی از پیش موجود ایران داشته‏است.در این جستار با بهره‌گیری از روش تحلیلی به بررسی عناصر و مؤلّفه‏های هویّت در ابعاد مختلف فرهنگی‌‌، اجتماعی‌‌، دینی و مذهبی در دیوان شهریار پرداخته‏ایم و به این نتیجه دست یافته‏ایم که عنصر زبان که از مهم‌ترین عناصر سازنده هویّت فرهنگی و اجتماعی است‌‌، اصلی‏ترین عنصر مورد توجه این شاعر برجسته است و پس از آن اسطوره‏ها‌‌، نمادها‌‌، شخصیت‏های مذهبی و تاریخی‌‌، رویدادهای تاریخی و دینی و سایر مؤلّفه‏های اعتقادی‌‌، بازتاب چشم‌گیری در اشعار بررسی شده‌‌، داشته است.

کلیدواژه‌ها

شهریار‌‌؛ دیوان اشعار‌‌؛ ‌باستان‌گرایی‌‌؛ هویّت فرهنگی‌‌؛ هویّت دینی