نقش سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی(مطالعه موردی: پیرامون محله استخر عینک رشت)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 9، دوره 7، شماره 18، خرداد 1391، صفحه 128-140   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد مسعود^{* 1}؛ فاطمه حق وردیان²

¹استادیار دانشگاه هنر اصفهان، گروه شهرسازی، اصفهان، ایران

²کارشناس ارشد شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر در محدودة استخر عینک شهر رشت انجام شده است. محله استخر عینک رشت در سمت جنوب غربی شهر رشت قرار گرفته و از  ویژگی­های بارز این محله، جذب افراد مهاجر از     قومیت­های مختلف، وجود زمین‌های با مالکیت بدون سند و سکونت افراد کم درآمد می­باشد و مجموع این عوامل سبب ایجاد مساکن غیررسمی و محروم از زیرساخت­های خدماتی نظیر: شبکه فاضلاب، آب آشامیدنی و ... گردیده است. در این مطالعه از مدل­های کمی مبتنی بر شبکه هنجارها، معیارهای پیوند همسایگی و اعتماد و مشارکت مدنی به سنجش میزان سرمایة اجتماعی (تعاون، همکاری و اعتماد متقابل) پرداخته شده است؛ تحلیل آماری صورت گرفته توسط نرم افزار SPSS نشان داد محدوده مورد مطالعه از پتانسیل بالایی در زمینة همکاری و تعاون برخوردار است و بین سرمایه اجتماعی و توانمندسازی محدوده تحقیق رابطه معناداری وجود دارد؛ در صورت  برنامه­ریزی مناسب می‌توان از سرمایه اجتماعی به عنوان یک اهرم توانمند در بهسازی و احیای محله بهره جست. تحقیق حاضر در صدد است که به شناسایی راه­های باز تولید سرمایه اجتماعی از قبیل: شناسایی شبکه‌های اجتماعی، شیوه‌های اعتماد سازی، درگیرکردن ساکنین در انجام امور و افزایش آگاهی در بین ساکنان... در سکونتگاه­های غیررسمی و در محله استخر عینک رشت پرداخته وراه‌حل­های علمی و واقع‌گرایانه برای افزایش کیفیت زندگی از طریق سرمایه اجتماعی در این نوع سکونتگاه­ها و در محله مورد مطالعه ارایه دهد در پایان پیشنهاداتی نظیر بهره گیری از افراد بومی در مشاغل توسعه توریسم در استخر، ارائه تسهیلات جهت جذب سرمایه گذار و ... ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

سرمایه اجتماعی؛ توانمندسازی؛ سکونتگاه‌های غیررسمی؛ محله استخر عینک رشت