تحلیل شخصیّت‏ پردازى در منظومه سلامان و ابسال جامى

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 8، دوره 3، شماره 8، شهریور 1391، صفحه 183-206   

نوع مقاله: پژوهشی

چکیده

شخصیّت‏پردازى" از جمله مواردى است که در ساختار منظومه "سلامان و ابسال جامى" در خور توجّه و تأمّل است. "جامى" در سلامان و ابسال بر اساس روایت "حنین بن اسحاق" پاره‏اى از انواع شخصیّت را برگزیده و گفتار و کردار و پندارشان را به گونه‏اى که خود خواسته، به چالش کشیده‏است. "سلامان" شخصیّت اصلى داستان و "ابسال" و "شاه" و "حکیم"، به عنوان شخصیّت‏هاى فرعى، ساختار روایت را شکل مى‏دهند و ویژگى‏هاى انسانى، اخلاقى، اجتماعى، الهى، قهرمانى و دیگر اوصاف خود را به‏صورت بارزى به نمایش مى‏گذارند و خصلت‏هاى روانى و فکرى منحصربه‏فرد خود را در برابر حوادث بروز مى‏دهند.
در این مقاله بر آنیم تا جوانب مختلف "شخصیّت‏پردازى" را در منظومه "سلامان و ابسال جامى" را تحلیل و تفسیر کنیم. بدین ترتیب که از یک سو با تجزیه و تحلیل هر یک از شخصیّت‏هاى روایت "جامى" به‏طور عمده، نوع، وظیفه و سرانجامِ آن‏ها را به تصویر مى‏کشیم و از سویى دیگر رابطه دیگر عناصر داستان از جمله: گفتگو، کنش، زمان، مکان، صحنه و... را در ارتباط با شخصیّت‏ها نمایان مى‏سازیم.

کلیدواژه‌ها

جامى؛ سلامان و ابسال؛ شخصیّت‏پردازى؛ روایت؛ تحلیل ساختارى