قابلیّتهای زّمین گردشگری (ژئوتوریسم) چّشمه های آّبگرم وّ مّعدنی اّیران

جغرافیای طبیعی

مقاله 7، دوره 8، شماره 28، شهریور 1394، صفحه 101-116   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

سیدمحمد میرحسینی^{* 1}؛ زهرا عابدپور²؛ فاضل شاکری³

¹گروه زمینشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندر عباس، ایران

²گروه زمینشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، ایران

³کارشناس پژوهشی جهاد دانشگاهی هرمزگان، ایران

چکیده

چشمههای آبگرم و معدنی از جمله زیباترین جاذبههای زمین گردشگری در سراسر دنیا میباشند که سهم زیادی در صنعت گردشگری برخی کشورها دارند. در کشور ایران بیش از
062 چشمه آبگرم شناسایی شده است و به نظر میرسد چشمههای شناسایی نشده دیگری نیز وجود داشته باشند. جنبههای مختلف این چشمهها از قبیل مظهر چشمهها، حوضچهها و
آبراههها، رسوبها با ترکیب شیمیایی و رنگ متفاوت، پوششهای جلبکی متنوع، برخی بناهای تاریخی مرتبط با چشمهها و مناظر طبیعی اطراف آنها گردشگران بسیاری را به خود جلب
مینماید. جنبه گردشگری مهمتر چشمههای آبگرم، استفاده از آنها در مسایل درمانی میباشد که سابقه بسیار طولانی در ایران و جهان دارد. کاربریهای درمانی چشمههای آبگرم ارتباط
زیادی با ویژگیهای ژئوشیمیایی آب آنها دارد و از این نظر چشمههای آبگرم ایران دارای تنوع ژئوشیمیایی قابل توجهی میباشند. با وجود پتانسیلهای بالای گردشگری این چشمهها،
معرفی بین المللی و داخلی خوبی در رابطه با آنها انجام نشده و امکانات بهداشتی و رفاهی موجود در محل برخی از چشمهها مناسب نیست. شناسایی و مطالعه علمی چنین چشمههایی در
کنار فراهم نمودن امکانات رفاهی میتواند ایران را به عنوان یکی از قطبهای گردشگری طبیعی و درمانی دنیا مطرح نماید.

کلیدواژه‌ها

چشمه های آبگرم؛ زمین گردشگری؛ گردشگری درمانی؛ ایران

مراجع

1- اسدپور، غ.، میرحسینی، س. م. (1389): نگاهی به ویژگی‏های ژئوشیمیایی چشمه آبگرم سرگز بندرعباس، مجموعه مقالات نخستین همایش زمین شناسی فلات قاره ایران زمین، کرمان، دانشگاه ازاد اسلامی واحد زرند، 22 صفحه.

2- ابن فقیه، ا. م. (1967):  مختصر البلدان، نشر لیدن، بریل.

3- ابودلف، م. (1342): سفرنامه، به کوشش ولادیمیر مینورسکی، ترجمه­ی ابوالفضل طباطبایی.

4- الگود، س. (1356): تاریخ پزشکی ایران، ترجمه باهر فرقانی، انتشارات امیرکبیر، تهران.

5- امری کاظمی، ع. (1381): آغازی بر ژئوتوریسم ایران، مجموعه مقالات بیست و یکمین گردهمایی علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.

6- بیابان گرد، ح.، مرادیان، ع.، بوالی، ی. (1388): بررسی هیدروژئوشیمی چشمه‏های معدنی آتشفشان تفتان و ارتباط آن‏ها با توده‏های سنگی سخت منطقه، فصلنامه علوم زمین، پاییز 1388؛ شماره 73 صص 99-108.

7- رحیم‏پور، ع. (1385): ژئوتوریسم، دو ماهنامه بین‏المللی میراث فرهنگی، گردشگری و هتل داری، شماره 33.

8- زنده دل، ح. (1384): راهنمای آبدرمانی و چشمه‏های معدنی ایران. نشر ایرانگردان.

9- جنیدی، م. ج. (1348): چشمه‏های معدنی ایران، انتشارات دانشگاه تبریز.

10- جنیدی، م. ج.، خدابنده، م. و شریعت، م. (1343): چشمه‏های معدنی آب گرم لاریجان، ماهنامه داروپزشکی، شماره 20.

11- جنیدی، م. ج.، خدابنده، م. و شریعت، م. (1346): آب‏های معدنی استان آذربایجان غربی-خوی و ماکو، مجله طب عمومی، شماره 2.

12- خوش رفتار، ر. (1388): گردشگری زمین شناسی در استان زنجان، فصلنامه علوم زمین، شماره 88، صص 102-97.

13- سدیدالسلطنه کبابی، م. (1363): بندرعباس و خلیج فارس، به کوشش علی ستایش، تهران، دنیای کتاب.

14- سروشیان، ج. (1335): فرهنگ بهدینان، به کوشش منوچهر ستوده، نشر فرهنگ ایران زمین، تهران.

15- شیندلر، ه. (1356): سه سفرنامه، به کوشش قدرت‌ا... روشنی، انتشارات توس، تهران، صص211-145.

16- طوسی، م. (1345): عجایب المخلوقات، به کوشش منوچهر ستوده، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.

17- غفوری، م.، (1382): شناخت آب معدنی و چشمه‏های معدنی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.

18- غفوری، م.، شریعت، م. (1385): بررسی آب‏های معدنی سرعین اردبیل، انتشارات دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی.

19- فیضی، و.، مرتضوی، ح. (1382): استفاده درمانی از آب معدنی چشمه‏ها و دریاها برای بیماری‏های عمومی و پوستی (پالنئوتراپی)، فصل­نامه پایش، شماره 3، صص 230-225.

20- مقدسی، م. (1361): احسن التقاسیم، ترجمة علی نقی منزوی، تهران، شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.

21- مستوفی، ح. (1915م). نزهه‌القلوب، به کوشش گای لسترنج، لندن.

22- ماسه، ه. (1355): معتقدات و آداب ایران، 1355جلد اول.

23- مهندس، ا. (1344): منابع آب‏های ایران از نظر توسعة اقتصادی، تهران.

24- منتظری، ح.، احمد عباس‏نژاد، ا.، نگارستانی، ع. (1386): بررسی تغییرات غلظت گاز رادون و عوامل هیدرو ژئوشیمیایی به عنوان پیش نشانگر زلزله در چشمه‏ی آبگرم جوشان، استان کرمان، مجموعه مقالات اولین همایش پیش نشانگرهای زلزله.

25- موسوی، م.، اکبری محمودآبادی، ع. (1383): بررسی چشمه‏های آهک ساز و تراورتن‏های منطقه تکاب. فصل­نامه زمین شناسی ایران سال اول، شماره 1، 65 صفحه.

26- نکوئی صدری، ب. (1388): مبانی زمین‏گردشگری: با تاکید بر ایران، تهران انتشارات سمت.

27- نبوی، م. ح. (1384):. گردشگری زمین‏شناسی، مجموعه مقالات هجدهمین گردهمایی علوم زمین 27-25 بهمن ماه 1384، سازمان زمین‏شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 1049-1039 صفحه.