بررسى طنز در داستان‏ هاى کوتاه محمّدعلى جمال‏زاده

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 8، دوره 3، شماره 7، خرداد 1391، صفحه 159-174   

نوع مقاله: پژوهشی

چکیده

بارزترین درون‏مایه نثر جمال‏زاده در داستان‏هایش، توجّه ویژه به انتقاد اجتماعى است. زبان داستان‏هاى طنز او بسیار ساده و روان است. جمال‏زاده گاهى عنصر طنز را در کلّ داستان و گاهى رگه‏هایى از آن را در اجزاى داستان به‏کار مى‏برد. او براى رسیدن به این هدف، از اغراق، تضاد، القاب غیر متعارف، طعن، کنایه، تشبیه و توصیف استفاده مى‏کند. او به موضوع و مضمون داستان، بیش از سبک و ساختار آن توجّه داشته‏است و به همین دلیل، داستان‏هایش از لحاظ صناعت داستان‏نویسى زیاد منسجم نیست. در مقاله پیش‏رو، ابتدا به‏صورت گذرا، طنز و تاریخ آن در ادبیات فارسى مطرح گردیده‏است و در ادامه به‏صورت مختصر به معرّفى جمال‏زاده پرداخته‏شده‏است. بخش اصلى این مقاله به بررسى داستان‏هاى کوتاه طنزآمیز جمال‏زاده از دیدگاه‏هاى مختلف اختصاص دارد.

کلیدواژه‌ها

جمال‏ زاده؛ طنز؛ ادبیات داستانى؛ داستان کوتاه؛ انتقاد اجتماعى