مدیریت پسماند ویژه، راهکاری جهت حفظ طبیعت و محیط زیست شهری

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 6، دوره 6، شماره 15، شهریور 1390، صفحه 88-101   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد علی عبدلی^{* 1}؛ بابک توکلی²؛ محمد حسین منهاج³

¹استاد دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²مربی دانشگاه گیلان، گروه محیط زیست، رشت، ایران

³استادیار دانشگاه گیلان، گروه محیط زیست، رشت، ایران

چکیده

یکی از مشکلات بسیار حاد محیط زیستی کشور، مدیریت نامناسب بر پسماندهای ویژه صنعتی در مناطق شهری است. عدم مدیریت بر پسماندهای ویژه خطرات زیادی را با توجه به ویژگی­های احتراق، واکنش پذیری، خورندگی و سمیت بر سلامتی انسان و طبیعت وارد می­نماید. برای کاهش هزینه­های محیط زیستی ناشی از نبود مدیریت بر این نوع پسماند، نیاز به داشتن قوانین جامع است تا با اجرای آن این هزینه­ها به حداقل برسد. در این مطالعه، برای رفع این چالش با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی- اجتماعی کشور، برای ایجاد تعهد دفع توسط تولید کنندگان، زمینه برای تدوین قوانین مناسب فراهم شده است. هدف از بازنگری و تدوین مقررات اختصاصی برای پسماند ویژه، کاهش خسارت­های شدید ناشی از دفع غیر قانونی آلاینده­ها به محیط زیست شهری، پر کردن خلاءهای قانونی موجود در کشور برای حفظ طبیعت و محیط زیست است. همچنین در این مطالعه پس از نقد قانون و آیین نامه اجرایی مدیریت پسماند کشور و مقایسه آن با برخی از قوانین کشورهای پیشرفته، محورهای مورد نیاز برای وضع قانون تخصصی برای دفع تعیین شده است. براین اساس، قانون تخصصی تدوین شده شامل 23 ماده و 19 تبصره و آیین نامه اجرایی دفع شامل 87 ماده و 64 تبصره با مقررات جاری مقایسه شده است. از مزایای این مقررات ایجاد صندوق محیط زیستی، ارزیابی مقدماتی محیط زیستی، بررسی محیط زیستی و در نظر گرفتن دیدگاه­های شهروندان برای تصمیم گیری جهت انجام واکنش اضطراری یا عملیات اصلاحی است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت پسماند؛ قانون پسماند ویژه صنعتی؛ دفع قانونی؛ محیط زیست شهری