امیر نــوروز، سردار بــدفرجام

فصلنامه علمی پژوهش های یاددهی و یادگیری دانشگاه آزاد واحد بجنورد

مقاله 4، دوره 2، شماره 6، خرداد 1386، صفحه 1-16   

نوع مقاله: پژوهشی

چکیده

در فاصلهزمانی میان فوت چنگیزخان (در 624 ه.ق) تا لشکرکشی هلاکوخان از مغولستان به سوی ممالک اسلامی (در 653 ه.ق) و حتی مدتی پس از آن، تعدادی از سرداران مغول در ایران (به ویژه در خراسان مازندران، سیستان و آذربایجان) قدرت یافتند. ارغون آغا (پدر امیر نوروز) یکی از این سرداران بود که مدت 39 سال حکومت خراسان و سیستان و آذربایجان را بر عهده داشت. وی چهار پسر داشت که از همه معروفتر، نوروزبیگ (امیر نوروز) بود. در زمان ایلخانی ارغون خان مغول، این ایلخان، حکومت خراسان را به پسر ارشد خود، غازان، داده و امیرنوروز را به ِسِمتِ نیابت و ملازمت او منصوب نمود. امیر نوروز یک سال پس از فوت پدرش یعنی در سال674 ه.ق( 1279م) علیه شاهزاده غازان عصیان نمود؛ اما در سال (694 ه.ق) یعنی در زمان ایلخانی بایدو، امیر نوروز پس از مدتها سرکشی و رویگردانی از شاهزاده غازان، تصمیم گرفت که با او از در آشتی درآید. پس از این مصالحه، امیر نوروز تلاش بسیاری در راه مسلمانان نمودن غازان انجام داد. امیر نوروز تمام تلاش خود را در به ایلخانی رساندن شاهزاده غازان بکار گرفت.او پس از دو نبرد، سرانجام بایدو خان را از میان برداشت. وی بسیاری از شورش ها برضد غازان خان را سرکوب کرد اما پس از این همه خدمت، سرانجام قربانی یک توطئه ویرانگر شد و فرجامی اندوهناک یافت.رویکرد اصلی این مقاله بررسی و تحلیل مراحل مختلف زندگی این سردار بزرگ است.  

کلیدواژه‌ها

امیر نوروز؛ غازان خان؛ بایدو خان؛ صدر جهان؛ قبیله اویرات؛ ارغون آغا