تحلیل کمی عوامل موثر بر سلامتی به منظور تحقق اهداف برنامه‌ریزی شهری و منطقه ای مطالعه ی موردی : شهرستان های استان اصفهان

آمایش محیط

مقاله 3، دوره 8، شماره 30، آذر 1394، صفحه 39-61   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مهین نسترن¹؛ عنایت اله میرزایی^{* 2}

¹(استادیار گروه شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان)

²(کارشناسی ارشد شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان)

چکیده

برای رسیدن به توسعه ی پایدار شاخص های مربوط به سلامت نقش ارزنده ای را به عهده دارند، سلامتی به عنوان رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی، پیوندی وثیق با عرصه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... داشته و دغدغه خاطر بسیاری از کشورها است. هدف از این تحقیق شناخت اهمیت شاخص­های موثر بر سلامت و تحلیل وضعیت شهرستان­های استان اصفهان از نظر این شاخص­ها می باشد. بر این اساس شهرستان های استان اصفهان نسبت به همدیگر، مقایسه و رتبه بندی شده اند. اما در این سنجش، محدودیتهایی از جمله تعدد شاخص­ها، وزن و واحد متفاوت آنها و چگونگی انتخاب آنها وجود داشته که برای رفع این مشکلات ابتدا روش تحلیلی عاملی به منظور خلاصه سازی و وزن دهی به شاخص ها به کار گرفته شده و سپس از روش تاکسونومی عددی و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت رتبه­-­بندی شهرستان­ها استفاده شده است. لذا روش تحقیق در این پژوهش توصیفی –  تحلیلی با تکیه بر آمار سال 1388 می باشد.
گرچه سطح بندی با روش های متفاوت به کرات به کار گرفته شده اما تاکنون بر شاخص­های سلامت شهرستان های استان اصفهان تحلیلی صورت نگرفته است و تنها با تکیه بر یافته­های این تحقیق می­توان استنباط کرد که شاخص- هایی چون  رشد جمعیت، تعداد پزشک عمومی به ازای هر ده هزار نفر ، تعداد مراکز بهداشتی – درمانی به ازای هر صد هزار نفر، میزان باسوادی بزرگسالان و ... بیش­ترین تأثیر را در شاخص سلامت داشته است. همچنین بر اساس یافته های این تحقیق، شهرستان های لنجان ، اردستان و نطنز از وضعیت بهتری نسبت به دیگر شهرستان ها برخوردارند. در حالی که شهرستان­های فریدونشهر، نجف­آباد، شاهین شهر و برخوار و چادگان در وضعیت نامناسبی قرار دارند. در پایان نیز راهکارهایی به منظور ارتقاء وضعیت سلامت شهرستان ها پیشنهاد شده است.
 

کلیدواژه‌ها

سلامت؛ رتبه بندی؛ تحلیل عاملی؛ آنالیز تاکسونومی عددی؛ تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

مراجع