سبک منوچهرى

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 2، دوره 2، شماره 6، اسفند 1390، صفحه 39-78   

نوع مقاله: پژوهشی

چکیده

منوچهرى دامغانى (432 - ؟ ه.ق) قصیده‏سراى مشهور قرن پنجم هجرى است. سبک شعرى او سبک معمول آن روزگار یعنى سبک خراسانى است، اما برخى ویژگى‏هاى خاص به زبان و سبک او نوعى تشخّص بخشیده که به‏خصوص در گزینش لغات و تعابیر و نیز نحو زبان و جنبه‏هاى بلاغى دیده مى‏شود.
در شعر او، از بین صورت‏هاى خیالى، تشبیه بیش‏ترین بسامد را دارد. به شیوه هم‏عصرانش تشبیهات را در یک یا چند بیت مى‏گسترد؛ از این‏رو تزاحم صور خیال در شعرش بسیار کم یافت مى‏شود. تشبیهات مرکب حسى و تشبیهات دنباله‏دار از اختصاصات شعر اوست.
موضوعات عمده شعرش، وصف و مدح و قالب‏هاى شعرى مورد توجه او قصیده و مسمط است. در انتخاب قافیه، به قوافى نادر و دشوار گرایش نشان داده تا تسلط و چیرگى خود را، در عین جوانى، به خواننده بنمایاند؛ هر چند شعرش به لحاظ فکرى، خام و نارس باقى مانده است.

کلیدواژه‌ها

قصیده؛ مدح؛ قافیه؛ تشبیه؛ تکرار