مقایسه زنان در دو منظومه غنایى نظامى

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 7، دوره 2، شماره 6، اسفند 1390، صفحه 161-180   

نوع مقاله: پژوهشی

چکیده

حضور زنان و نقش‏آفرینى آنان از بن مایه‏هاى ادبیات غنایى است در منظومه لیلى و مجنون پنج و در خسرو شیرین پانزده زن به چشم مى‏خورند. زنان مطرح شده در لیلى و مجنون چهار نفر (به غیر از لیلى) و از زنان وابسته به خانواده‏هایى هستند که در داستان ایفاى نقش مى‏کنند اما در خسرو و شیرین دوازده شخصیت مستقل به چشم مى‏خورد. در میان زنان، شیرین شخصیتى تاریخى است و در حماسه‏ها نیز حضور دارد و مى‏توان گفت که وى از قهرمانان بلندآوازه حماسه ایران است. هر دو داستان لیلى و مجنون و خسرو و شیرین از دید دراماتیک، تراژدى‏اند. زمینه هر دو داستان متفاوت است داستان لیلى و مجنون محصول فرهنگ عرب و خسرو و شیرین متعلق به فرهنگ اشرافى ایرانى است.
زنان قهرمان هر دو داستان وفادار و پاکدامنند اما وفاى لیلى عامیانه و وفادارى شیرین، شورانگیز اشرافى است. آغاز عشق لیلى آتشین است ولى عشق شیرین پایانى آتشین دارد.

کلیدواژه‌ها

ادبیات غنایى؛ زن؛ شیرین؛ لیلى؛ نظامى؛ منظومه‏هاى نظامى