بهینه‌سازی عامل‌های عملیاتی استخراج باکتریایی کانسنگ کم عیار مجتمع مس سرچشمه با استفاده از باکتری‌های مزوفیل و گرمادوست معتدل در مقایسه با حلال‌شویی

پژوهش های کاربردی در شیمی

مقاله 3، دوره 6، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 23-33   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مهدی یعقوبی مقدم^{* 1}؛ زهرا منافی²؛ محمد رنجبر³؛ مهین شفیعی⁴

¹دانشجوی دکترای مهندسی معدن، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²کارشناس ارشد، واحد تحقیقات هیدرومتالورژی، امور پژوهش و توسعه، مجتمع مس سرچشمه، کرمان، ایران

³استاد مهندسی معدن، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده فنی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

⁴استادیار مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی شیمی، پردیس دانشکده فنی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

 در این پژوهش، مقایسه بین روش‌های حلال شویی و استخراج باکتریایی به منظور به‌دست آوردن مس از کانسنگ کم عیار اکسیدی و سولفیدی مجتمع مس سرچشمه بررسی شد. تأثیر عامل‌های عملیاتی مانند pH، دما و دبی پاشش بر روی استخراج باکتریایی کانسنگ کم عیار در ستون‌های ۴ متری در مدت 90 روز با استفاده از روش طراحی آزمایشی تاگوچی مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه‌های به‌دست آمده از آزمایش‌های ستونی نشان داد که در فرایند باکتریایی، با استفاده از باکتری‌های مزوفیل در مقایسه با فرایند شیمیایی و دمای محیط، استخراج مس و آهن به ترتیب 24/93 و 9/30 درصد و با استفاده از باکتری‌های گرمادوست معتدل در دمای 50 درجه سانتی‌گراد و pH برابر 1/5 و دبی پاشش 5 لیتر بر متر مربع بر ساعت، استخراج مس در حدود ۳۶ درصد افزایش داشت. با وجود این، بیشینه استخراج مس 81/87 درصد بود.

کلیدواژه‌ها

استخراج باکتریایی؛ باکتری‌های مزوفیل و گرمادوست معتدل؛ کانسنگ کم عیار؛ راکتور ستونی؛ طراحی آزمایش تاگوچی

مراجع

[1] Brierley, J.A.; Hydrometa. 94, 2–7, 2008.
[2] Dreisinger, D.B.; Muñoz, J.A., Cooper, W.C.; Young, S.K.; Hydrometa. 88, 19–34, 2007.
[3] Dreisinger, D.B.; Muñoz, J.A.; Cooper, W.C.; Young, S.K.; Hydrometa. 88, 3–18, 2007.
[4] Rohwerder, T.; Gehrke, T.; Kinzler, K.; Sand, W.; Appl. Microb. Biotechnol. 63, 239–248, 2003.
[5] Clark, M.E.; Batty, J.D.; Vanbuuren, C.B.; Dew, D.W.; Eamon, M.A.; Hydrometa. 83, 1–4, 2006.
[6] Brierley, J.A.; Brierley, C.L.; Hydrometa. 59, 233–239, 2001.
[7] Watling, H.R.; Hydrometa. 84, 81–108, 2006.
[8] Acevedo, F.; Jour. Biotechn. 5, 196-199, 2002.
[9] Manafi, Z.; Kargarrazi, M.; Tolue, A. 6, 2009, 89-94.
[10] Kargarrazi, M.; Manafi, Z.; Tolue, A. 2010.
[11] Olson, G.J.; Brierley, J.A.; Brierley, C.L.; Appl. Microb. Biotechno. 63, 249-257, 2003.
[12] Daoud, J.; Karamanev, D.; Miner. Eng. 19, 960–967, 2006.
[13] Vaghar, R.; Oliazadeh, M.; 2000.
[14] Bakhtiari, F.; 2007.
[15] Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Pazouki, M.; Ghazi, R.; Akbary, A.; Zanddevakili, S.; Seiedbaghery, S.A.; Manafi, Z.; Adva. Mate. Res. 1, 38-41, 2007.
[16] Yaghobi-Moghaddam, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Manafi, Z.; 2010.
[17] Zandevaki, S.; Ranjbar, M.; Schaffie, M., Seyedbagheri, S.A.; Manafi, Z.; 2004.
[18] Lotfalian, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Manafi, Z.; 2008.
[19] Lotfalian, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Darezereshki, E.; Seyedbagheri, S.A.; Manafi, Z.; Jour. Sepa. Sci. Eng. 1, 57-65, 2009.
[20] Darehzereshki, E.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Seyedbagheri, S.A.; 2008.
[21] Darezereshki, E.; Schaffei, M.; Manafi, Z.; Lotfalian, M.; Jour. Sep. Sci. Eng. 1, 15-31, 2009.
[22] Yaghobi-Moghaddam, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Darezereshki, E.; Manafi, Z.; p. 1-6, 2009.
[23] Yaghobi-Moghaddam, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Manafi, Z.; Darezereshki, E.; 200-204, 2009.
[24] Wills, B.A.; Napier-Munn, T.; 2006.
[25] Manafi, Z.; 2002.
[26] Roy, R.K.; 1995.