بررسی رابطه طرد اجتماعی و سلامت زایمان زنان ‏

زن و مطالعات خانواده

مقاله 6، دوره 1، شماره 2، دی 1387، صفحه 105-124   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

طرح مسئله: بارداری و زایمان یکی از علل عمده بیماری، معلولیت و مرگ زنان است. اختلاف فاحش سطح سلامت زایمان زنان ایرانی با سطح استانداردهای جهانی و بالابودن شاخص مرگ زنان در اثر زایمان و عواقب ناشی از آن و تلاش برای کاستن از عواقب آن، این پدیده را به یکی از ضرورت های مهم ملی و جهانی تبدیل کرده است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات طرد اجتماعی بر سلامت زایمان زنان است.
روش:روش تحقیق پیمایش بوده و از طریق ابزار پرسشنامه گردآوری اطلاعات صورت گرفته است. جامعه نمونه مورد مطالعه 185نفر از زنان بستری در بخش زایمان بیمارستان دولتی شهرستان جوانرود بوده است.
یافته ها: نتایج ضریب همبستگی نشان می دهد که بین میزان سلامت زایمان زنان و میزان طرد اجتماعی و ابعاد آن شامل طرد مدنی، طرد از رفاه اجتماعی، طرد از تولید اجتماعی  و طرد اقتصادی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین انزوای اجتماعی و هر یک از ابعاد آن شامل احساس یاس، عجز و تنهایی با سلامت زایمان رابطه معناداری دارند.
نتایج: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که به ترتیب طرد از رفاه اجتماعی و طرد از تولید اجتماعی بیشترین تاثیرات رابر سلامت زایمان دارند. شاخصی که بیشترین تاثیرگذاری را بر سلامت زایمان دارد، طرد از رفاه اجتماعی است. این شاخص به شرایط    بخش های زایمان مربوط است و اصلاح آن تأثیرات سریعتری را در بر دارد. نکته جالب توجه در نتایج این پژوهش اثر قابل توجه طرد از تولید اجتماعی و طرد مدنی به ترتیب در انزوای اجتماعی می باشد که گویای این مسئله است که برای تاثیر برانزوای اجتماعی و نهایتاً سلامت زایمان، ابتدا باید مؤلفه های طرد از تولید اجتماعی (که عموماً به روابط اجتماعی و اثر حمایتی آنها و مشارکت در امر بهداشت و درمان توسط زنان مربوط است) را مورد نظر قرار دهیم. با افزایش ارتباطات مؤثر در امر سلامت زایمان و مشارکت افراد در امر بهداشت و درمان، انزوا کاهش یافته و سلامت زایمان نیز بیشتر تأمین می شود. کنترل و کاهش تبعیض های جنسیتی، خشونت، تبعیض قومی و رعایت منشور حقوق بیمار در بیمارستان با کاهش طرد مدنی و در نتیجه کاهش انزوا باعث افزایش سلامتی زایمان می گردد. طرد مدنی که با مؤلفه های تبعیض جنسیتی، خشونت، تبعیض قومی و عدم رعایت حقوق درمانی سنجیده شده است، امروزه بسیار بیشتر ازعوامل زیستی (به تنهایی) بر سلامت افراد مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

‏ سلامت زایمان؛ طرد مدنی؛ طرد اقتصادی؛ طرد از رفاه اجتماعی؛ طرد از تولید اجتماعی؛ زنان.‏

مراجع

-   اسملتزر، سوزان و برنداجی،بیر( 2004)، پرستاری داخلی- جراحی برونر سودارث: مفاهیم بیوفیزیکی وروانی- اجتماعی،ترجمه:ژیلا عابد سعیدی، 1383، تهران: نشر سالمی.

-   براون، نیک(1996)، درسنامه مامایی میلز، ترجمه: سید افشین شرونی و همکاران ، انتشارات چهر.

-   پیران، پرویز (1383)، " مرد سالاری و بهداشت باروری زنان "، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سوم ، شماره 13.

-   تیلور،کارول (2003)، اصول پرستاری تیلور،مترجم:فاطمه احمد لاریجانی و دیگران، 1382، تهران:نشربشری.(جلد دوم).

-   جاریانی ،ابوالفضل (1385)، " عدالت و برابری در نظام سلامت " ،مجله اینترنتی فصل نو ،سال دوم ،شماره 43.

-   دبوره ماین و دیگران (1380)، طراحی وارزشیابی برنامه های پیشگیری از مرگ مادری،مترجمان : فرشاد فرزادفر و دیگران .تهران :نشر تکنواز.

-   دوگاس،بورلی ویتر(2002)، نگرشی جامع بر پرستاری (اصول مراقبت از بیمار)، ترجمه: فروزان آتش زاده ودیگران ،1381، تهران:نشرگلبان.

-   غفاری، غلامرضا،تاج الدین، محمدباقر(1384)،" شناسایی مؤلفه های محرومیت اجتماعی" . فصلنامه علمی، پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره17.

-   هیلارد،اپائولاودیگران (1996)، بیماریهای زنان نواک،ترجمه: رامین اشتیاقی و همکاران،1375، تهران، نشر اشتیاق.

-     Freedman, Lynnp and others (2005),"Transforming health systems to mprove the live of women and children". The Lanset, Vol .365 :997- 1000.

-     Galabuzi, Grace-Edward (2002),"Social inclusion as a determinant of health ".Torento, the life span conference.

-     Harriss, Kavery (2007)," Ethnicity and Health ".The Parliamentary office of Science and Technology, 276. (www. Parliament.Uk/Post)

-     Morales, Arlene etal (2004), Patient Choice in The Meternal-Fetal Relationship".The American College of Obstetrics and Gynecology (ACOG). (www.acog.org).

-     Porter, Fenella (2000)." Social Exclusion: What’s in a Name?" .development in practice, Vol 10, No 1.

-     Pan American health organization (PAHO) (2005),"Report on PAHO advances on gender, health and development"(Rev).21 Session of the subcommittee on women, health, and development of the executive committee.

-     Pan American health organization (PAHO) (2003),"Program advances and strategies for incorporating the gender perspective".20 Session of the subcommittee on women, health, and development of the executive committee.

-     Santana, Paula (2002),"Poverty, Social Exclusion and Health". Department of Geography, University of coimbra, Portugal. (www.Elsevier.com)

-     Zipper, Ben and Schmitt, John (2006), "Is the u.s a good model for reducing social exclusion Europe?" www.cepr.net).                                                                                                  

-     WHO (2007)," Division of Family and Reproductive Health-Primary Health Care and ReproductiveHealth Challenges".