اولین گزارش گونه Phyllozetes tauricus (Oribatida : Cosmochthoniidae) از ایران

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، بهمن 1389، صفحه 237-235   

نویسندگان

زهرا اسماعیلی^* ؛ مهدی غیبی؛ هادی استوان

چکیده

تاکنون گونه‌های مختلفی از کنه‌های خانواده Cosmochthoniidae همانند Phyllozetes emmae (Berlese) از ایران گزارش شده است. کنه‌های این خانواده روی برگ‌های در حال پوسیدن، خزه و گلسنگ زندگی می‌کنند و دارای رژیم جلبک‌خواری هستند ((Akrami, 2006.
با توجه به اینکه گونه‌های مختلفی از کنه‌ها روی درختان انجیر و یا در خاک باغ‌های انجیر فعالیت می‌کنند، طی سال‌های 89-1388 تحقیقی در رابطه با کنه‌های مرتبط با درختان انجیر در منطقه استهبان واقع در شرق استان فارس انجام گرفت. به منظور بررسی فون کنه‌های مرتبط با درختان انجیر منطقه استهبان،  نمونه‌برداری از کنه‌های خاکزی به طور تصادفی از عمق صفر تا 15 سانتی‌متری خاک باغات انجام گردید. با استفاده از قیف برلز کنه‌ها جدا و درون شیشه حاوی محلول AG (الکل75% + 5 درصد گلیسرین) نگهداری شدند. جهت شناسایی کنه‌ها طبق روش Walter & Krantz (2009) اسلاید تهیه و شناسایی مقدماتی آن‌ها با استفاده از منابع موجود انجام گرفت.  به منظور تایید گونه نمونه‌ها نزد دکتر Coetzee (National Museum Bloemfontein 9301,South Africa) ارسال گردید.
طی این مطالعه، گونه‌ی Phyllozetes tauricus Gordeeva, 1978 از زیرراسته نهان‌استیگمایان (Oribatida) و خانواده Cosmochthoniidae در تاریخ 5/5/1388 (دو نمونه) از خاک جمع‌آوری و شناسایی شد که این گونه برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود.
طول بدن این کنه 285 تا 295 میکرومتر و بدن دارای کوتیکول ضعیف به رنگ روشن می‌باشد، سطح خرطوم با 7 ردیف طولی از حفرات ریز و درشت پوشیده شده است، که در هر ردیف 4 عدد از این فرورفتگی‌ها وجود دارد. موهای خرطومی، لاملایی و بین لاملایی و همچنین نیمه انتهایی سنسیلوس پهن و برگی‌شکل بوده و حاشیه آن‌ها از مویچه‌های نسبتاً بلندی پوشیده شده است. موهای نوتوگاستری ردیف c و d مویی ‌شکل و باریک با  مویچه‌های ریز، اما ردیف e و f بسیار بلند، پهن و برگ مانند می‌باشند. حاشیه موهای دو ردیف اخیر رشد یافته و اره‌مانند است. موهای ردیف p و h کوتاه و پهن و مویچه‌دار می‌باشند. این گونه از مناطق مدیترانه‌ای نیز گزارش شده است (Subias, 2011).

مراجع

Akrami, M.A. 2006. Biodiversity of Oribatid Mites (Acari: Oribatida) and The Role of  Important Species in Vector of Moniezia spp. in Mazandaran Province. Ph.D. dissertation, Tehran University, Iran.

Gordeeva E.V. 1978. A new genus of oribatid mites from east Crimea. Zoologiceskij Zurnal, 57(7): 1099-1101.

Subías, L. S. 2011. Listado sistemático, sinonímico y biogeográfico de los ácaros oribátidos (Acariformes: Oribatida) del mundo (excepto fósiles). Originally published in Graellsia, 60 : 3–305.

Walter, D. E. & Krantz, G. W. 2009. Collection, rearing and preparing specimens. pp. 83-96. In: Krantz, G. W. and Walter, D. E. (Eds.) A Manual of Acarology. 3^rd edition. Texas Tech University Press, Texas, USA.