اثر نمک بر پایداری میسل‌های تشکیل شده در مخلوط مواد فعال سطحی برای پاک کردن لکه‌های چربی

پژوهش های کاربردی در شیمی

مقاله 8، دوره 6، شماره 3، آذر 1391، صفحه 65-73   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مریم معلمی¹؛ بهشته سهرابی^{* 2}

¹کارشناس ارشد شیمی فیزیک، دانشکده شیمی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

²استادیار شیمی فیزیک، آزمایشگاه تحقیقاتی شیمی سطح، دانشکده شیمی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

در این مقاله، مخلوط یونی مواد فعال سطحی در حضور نمک بررسی شده است. برای این منظور، تشکیل میسل و جذب مخلوط مواد فعال سطحی هگزا دسیل تری متیل آمونیم برمید (CTAB) و سدیم دودسیل سولفات (SDS) در فصل مشترک هوا- آب در غلظت‌های متفاوت نمک به روش کشش سطحی و رسانایی‌سنجی مورد بررسی قرار گرفته است. انرژی آزاد مخلوط میسلی شدن (Gmic∆) به‌وسیله‌ی غلظت بحرانی تشکیل میسل (CMC) و درجه تفکیک یون مخالف (α) تعیین شده‌اند. در این بررسی برای تعیین تأثیر نمک بر روی فرایند میسلی شدن، تفاوت بین انرژی‌های آزاد مخلوط میسلی شدن SDS/CTAB و CTAB/SDS بین مخلوط‌های آب/نمک محاسبه شده‌اند. مخلوط دو ماده فعال سطحی CTAB و SDS که به مخلوط کاتانیونیکی مشهور است، بدون نیاز به انرژی خارجی، ساختارهایی به نام میسل تشکیل می‌دهند. نظر به این‌که میسل‌ها می‌توانند لکه‌های چربی را درون خود (فاز هیدروکربنی) حل کنند، در این مقاله سعی شده است به کمک دو روش تجربی پایداری ترمودینامیکی میسل‌ها در حضور نمک برای پاک کردن لکه‌های چربی از روی لباس، بررسی شوند.

کلیدواژه‌ها

مخلوط یونی مواد فعال سطحی؛ غنی از ماده فعال سطحی آنیونی؛ غنی از ماده فعال سطحی کاتیونی؛ کشش سطحی؛ غلظت اضافی سطح؛ هدایت سنجی

مراجع

[1] Schramm, L.; surfactants: fundamentals and applications in the petroleum industry, United Kingdom, 24, 122-127, 2000.

[2] سهرابی، ب.؛ "بررسی دیاگرام فازی مخلوط مواد فعال سطحی در محلول‌های مایی"، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1383.

[3] Mittal, K.L.; Shah, D.O.; "adsorption and aggregation of surfactant in solution", Marcel Dekker, New York, Basel, 189-193, 1998.
[4] Hird, M.; Collings, P.J.; "Introduction to LiquidCrystals Chemistry and Physics", London,
Taylor and Francis, 98-101, 1997.
[5] Croce, V.; Cosgrove, T.; Dreiss, C.A.; Langmuir,20, 7984-7990, 2004.
[6] Zana, R.; "Dynamics of surfactant self-assemblies: micelles, microemulsions, vesicles, and lyotropic phases", 125, 146-150, 2005.
[7] Javadian, S.; Gharibi, H.; Broomand, Z.; Sohrabi, B.; J. Colloid and Interface Science, 318, 449-456, 2008.