دلبستگی دوران کودکی و دلبستگی به خدا، مدل حل بحران هویت با توجه ‏به ادراک اهمیت ارزش های مذهبی

زن و مطالعات خانواده

مقاله 6، دوره 5، شماره 16، شهریور 1391، صفحه 105-126   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تدوین مدلی جهت مشخص نمودن نقش فرایند انطباق و جبرانی معنوی در شکل گیری هویت است. تعداد810 دانشجوی دانشگاههای تهران به صورت چند مرحله ای مقیاس تاریخچه دلبستگی، دلبستگی به خدا، اهمیت ارزشهای مذهبی و پایگاه های هویت من را تکمیل و نتایج توسط تحلیل عاملی و روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. روش از نوع همبستگی می باشد و مدل برازش یافته نشان داد دلبستگی ایمن به خدا، میانجیگر ایمنی به والد و هویت اکتسابی و اجتنابی به خدا، میانجیگر رابطه ناایمنی به والد با هویت سردرگم و دیررس می باشد. همچنین دلبستگی دوسوگرا به خدا واسطه گر ناایمنی به والد و هویت پیشرس مشخص شد. لذا تاریخچه دلبستگی نقش مستقیمی در پیش بینی هویت نشان نداد. نکته مهم، مسیر ادراک اهمیت ارزشهای مذهبی در افراد دلبسته ناایمن به سمت افزایش ایمنی به خدا بود که هویت اکتسابی را موجب می شد. تداعی دلبستگی به والد و خدا، فرضیه انطباقی را حمایت نمود، و طبق فرضیه جبرانی، اهمیت ارزش های مذهبی در فرد دلبسته ناایمن افزایش و دلبستگی ایمن با خدا صورت می پذیرد. لذا کارکرد های دلبستگی ایمن به خدا (فرایند انطباق و جبران شناختی) یعنی پایه ایمنی و پناهگاه مطمئن، اکتشاف، حل بحران اکتشاف و رشد تعهد و شکل گیری هویت اکتسابی را تسهیل می کند.

کلیدواژه‌ها

دلبستگی دوران کودکی؛ دلبستگی به خدا؛ بحران هویت؛ افزایش ارزش های مذهبی

مراجع

 

-   خوانین زاده، مرجان. اژه ای، جواد و مظاهری، محمدعلی (1384)، مقایسه سبک دلبستگی دانشجویان دارای جهت گیری مذهبی، مجله روانشناسی، 247،9-227.

-   سپاه منصور، مژکان. شهابی زاده، فاطمه.خوشنویس،الهه (1387)، ادراک دلبستگی دوران کودکی، دلبستگی بزرگسال و دلبستگی به خدا. فصلنامه روانشناسان ایران (مجله علمی پژوهشی روانشناسی) سال چهارم و شماره 15و بهار .

-   شهابی زاده، فاطمه. شهیدی، شهریار. مظاهری، محمدعلی (1385)، ادراک دلبستگی دوران کودکی و رابطه آن با دلبستگی به خدا در  بزرگسالی. فصلنامه انجمن ایران روانشناسی (مجله علمی پژوهشی روانشناسی) سال دهم، شماره 4، زمستان.ص 440-422

-   شهابی زاده، فاطمه. (1387)، بررسی رابطه بین ادراک دلبستگی دوران کودکی، دلبستگی بزرگسال با دلبستگی به خدا در پیش بینی عملکرد خانواده. سومین کنگره ملی آسیب شناسی خانواده در دانشگاه شهید بهشتی 26-23 اردیبهشت.(سخنرانی)

-   هومن، حیدرعلی (1384)، مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل، انتشارات سمت.

 

-   Allen, J. P. & Land, D. (1999), Handbook of Attachment: Theory, Research, and Clinical Applications (pp. 319-335). New York: The Guilford Press.

-   Arseth, Annie K., Kroger, J., Martinussen, M., & Marcia, James E., (2009), Meta-Analytic Studies of Identity Status and the Relational Issues of Attachment and Intimacy, International Journal of Theory and Research, 9:1-32, 2009.

-   Arnold, S. (2010), Spirituality and Counseling: Who Needed, A Dissertation to the Counselor Education, Winona State University, for the degree of Master. Spring 2010.

-   Baker, Josephine K., (2006), The Impact of Attachment Style on Coping Strategies, Identity Development and The Perception of Social Support, A Dissertation to the University of Canterbury, Degree for Master of Arts in Psychology. http://hdl. handle.net /10092/1366.

-   Beck, R., (2006), God as a secure base: attachment to God and theological exploration. Journal of Psychology and Theology, Vol. 34, No. 2, 125-132.

-   Birgegard, A. & Granqvist, P. (2004), The correspondence between attachment to parents and God: Three experiments using subliminal separation cues. Personality and Social Psychology Bulletin, Thousand Oaks: Sep 2004. Vol. 30, NO. 9; pg. 11-22.

-   Bosma, Harke A. & Kunnen, E. S., (2001), Determinants and Mechanisms in Ego Identity Development: A Review and Synthesis, Developmental Review 21, 39-66.

-   Buxant, C. & Saroglou, v. (2008), Feeling Good, but Lacking Autonomy: Closed Mindedness on Social and Moral Issues in New Religious Movements, A Paper to the Center for Psychology of Religion University Catholique de Louvain, Department of Psychology.

-   Chase, Michelle E. (2001), Identity Development and Body Image Dissatisfaction in College Females, A Dissertation to the Graduate College University of Wisconsin Stout, for the degree of Master of Science Degree With a Major in Guidance and Counseling.

-   Clair, Sally St. & Day, H. D. (1979), Ego Identity Status and Values Among-High School Females. Journal of Youth and Adolescence, VoL 8, No. 3.317-326.

-   Crocetti, E., Rubini, M., & Meeus, W. (2008), Capturing the Dynamics of Identity Formation in Various Ethnic Groups: Development and Validation of a Three-Dimensional Model, Journal of Adolescence vol.31, 207–222.

-   Duriez, B., Soenens, B., & Beyers, W., (2004), Personality, Identity Styles, and Religiosity: An Integrative Study among Late Adolescents in Flanders (Belgium), Journal of Personality, vol, 72. No, 5. 877-908.

-   Dumas, Jean E. & Nissley, Tsiopinis, J., (2006), Parental Global Religiousness, Sanctification of Parenting, and Positive and Negative Religious Coping as Predictors of Parental and Child Functioning. The International Journal for the Psychology of Religion, 16(4), 289–310.

-   Feenstra, Jennifers. & Brouwer, Amanda. M., (2009), Christian Vocation: Defining Relations with Identity Status, College Adjustment, and Spiritually.

-   Forman, Evan. M., & Davies, Patrick. T., (2005), assessing children’s appraisals of security in the family system: the development of the Security in the Family System (SIFS) scales. Journal of Child Psychology and Psychiatry 46:8, pp 900–916.

-   Foster, J. D., LaForce, B., (1999), A Longitudinal Study of Moral, Religious and Identity Development in a Christian Liberal arts Environment, Journal of Psychology and Theology Volume: 27, Pages: 52-68.

-   Good, M., & Willoughby, T. (2007), The Identity Formation Experiences of Church-Attending Rural Adolescents. Journal of Adolescent Research, Volume 22 Number 4, 387–412.

-   -Goldstein, S.N., (2006). The Exploration of Spirituality and Identity Status in Adolescence, A Dissertation to the Institute of Transpersonal Psychology for the Degree of Ph.D., 191 pages; AAT 3222424.

-   Goldstein, S.N., (2010), The Exploration of Spirituality and Identity Status in Adolescence. New Scholarship in the Human Services, vol, 9. No,1.

-   Granqvist, P. (1998), Religiousness and perceived childhood attachment: On the question of compensation or correspondence. Journal for the Scientific Study of Religion, 37, 350–367.

-   Granqvist, P., & Hagekull, B., (1999), Religiousness and perceived childhood attachment: Profiling socialized correspondence and emotional compensation. Journal for the Scientific Study of Religion, 38, 254–273.

-   Granqvist, P., Hagekull, B., (2001), Seeking Security in the New Age: On Attachment and Emotional Compensation. Journal for the Scientific Study of Religion, Volume 40, Number 3, September 2001, pp. 527-545(19).