تأثیر درمان ریلکسیشن در کاهش افسردگی مادران دارای کودک کم توان ‏ذهنی با ویژگیهای مختلف دموگرافیک- معرفی تکنیک

زن و مطالعات خانواده

مقاله 8، دوره 5، شماره 16، شهریور 1391، صفحه 143-162   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف این پژوهش، تعیین تأثیر درمان ریلکسیشن کوتاه شده ای که از فنون قبلی ریلکسیشن اقتباس و طراحی شده است که در کاهش علایم افسردگی مادران دارای کودک کم توان ذهنی با ویژگیهای مختلف دموگرافیک بود. این مطالعه شبه آزمایشی، دو گروهی ناهمسان با پیش آزمون و پس آزمون معین مطرح شدند که در آن 23 نفر به عنوان گروه آزمایش و 25 نفر از طریق همتاسازی با گروه آزمایش، به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. تمرینات گروهی ریلکسیشن سه روز در هفته بمدت دو ماه با حضور گروه آزمایش انجام گرفت و اطلاعات درباره متغیرهای پژوهش، به کمک پرسشنامه های دموگرافیک، و افسردگی بک-II در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون از هر دو گروه، کسب شد. داده ها با تحلیل کوواریانس دوطرفه تجزیه و تحلیل شدند. طبق نتایج، تمرینات مستمر ریلکسیشن برای کاهش افسردگی گروه آزمایش تأثیر داشت و این تأثیر برای مادران دارای کودک با شدت عقب ماندگی ذهنی متفاوت، برای مادران با سطوح سواد متفاوت، با سطوح اقتصادی متفاوت، و محل سکونت مختلف بطور یکسان رخ داده بود. اما برای مادران در سطوح سنی مختلف تاثیر متفاوتی داشت، طوری که مادران بالای 35 سال کاهش بیشتری در افسردگی نسبت به مادران جوانتر داشتند (P<0/001). این پژوهش نشان داد که تکنیک آرامش طراحی شده در این تحقیق، از کارآیی خوبی درکاهش علایم افسردگی افراد با ویژگیهای مختلف برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

ریلکسیشن؛ افسردگی؛ کودک کم توان ذهنی؛ مادران؛ ویژگیهای دموگرافیک

مراجع

 

-   ابراهیمی نژاد، مریم و برزگر، هانیه (1386)، بررسی تاثیر تن آرامی بر اضطراب قبل از عمل جراحی (گوش، حلق و بینی). پایان نامه کارشناسی. دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد. پایگاه اطلاعاتی پایان نامه ها

-   احمدوند، محمدعلی (1386)، بهداشت روانی. تهران: دانشگاه پیام نور

-   تاجری، بیوک و بحیرایی، احمدرضا (1387)، بررسی رابطه استرس، نگرش مذهبی و آگاهی با پذیرش کودکان پسر کم توان ذهنی در مادران. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی/ سال هشتم، شماره 2، 1387/224 -205

-   پاین، رزماری ا (1389)، فنون آرامش- تدبیرهایی برای ارتقای سلامت. ترجمه: مسعود شریفی و مینا قریشی، زیر نظر و ویراسته ی دکتر فرزاد گلی(2005). تهران: فراروان، 1389. چاپ اول 1390

-   جوانمرد، غلامحسین (1387)، آسیب شناسی روانی (2). تهران: دانشگاه پیام نور

-   خورسندی، محبوبه؛ غفرانی پور، فضل الله؛ حیدرنیا، علیرضا؛ فقیه زاده، سقراط؛ وفایی، مریم؛ روستا، فیروزه و امین شکروی، فرخنده (1387)، تاثیر تن آرامی بر کاهش ترس و انجام زایمان طبیعی در زنان نخست زا. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال یازدهم، شماره 3 (شماره پیاپی 24)، پاییز 1387، 36-29

-   خیرآبادی، غلامرضا؛ ملکیان، آزاده و فخارزاده، مهناز (1386)، مقایسه شیوع افسردگی در مادران کودکان مبتلا به آسم و مادران کودکان مبتلا به دیابت نوع یک. تحقیقات علوم رفتاری؛ دوره پنجم، شماره 1

-   دشت بزرگی، بهمن؛ مجدی نسب، نسترن؛ ثابتی، زهرا؛ علیجانی رنانی، هوشنگ و لطیفی، محمود (1389)، بررسی تاثیر تن آرامی پیشرونده عضلانی بر کیفیت زندگی نوجوانان مبتلا به صرع. مجله علمی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز- سال نهم، شماره 5 (پیاپی 68)

-   سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1388)، روش های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه، 1377.چاپ هفدهم: زمستان 1388

-   سلیمانی، مهدی؛ محمدخانی، پروانه و دولتشاهی، بهروز (1387)، تاثیر روان درمانی بین فردی گروهی کوتاه مدت در کاهش علایم افسردگی دانشجویان و اثر این درمان بر سبک اسناد و نگرشهای ناکارآمد. پژوهشهای روانشناختی،1387، دوره 11، شماره 1و2.ص41-65

-   کاپلان- سادوک (1386)، خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری-روانپزشکی بالینی/ترجمه نصرت ا... پورافکاری- تهران: شهر آب: آینده سازان، 1382، (جلد دوم)

-   کاویانی، حسین؛ پورناصح، مهرانگیز؛ صیادلو، سعید و محمدی‌، محمدرضا (1386)، اثربخشی آموزش کنترل استرس در کاهش اضطراب و افسردگی شرکت کنندگان در کلاس کنکور. تازه های علوم شناختی، سال 9، شماره 2، 1386، 68-61

-   کوهسالی، معصومه؛ میرزمانی، سیدمحمود؛ کریملو، مسعود و میر زمانی، منیره سادات (1387)، مقایسه سازگاری اجتماعی مادران با فرزند دختر عقب مانده ذهنی آموزش پذیر. مجله علوم رفتاری. دوره 2، شماره 2، تابستان 1387. صفحات 172- 165

-   لاجوردی، زهره (1371)، بررسی مقایسه ای میزان افسردگی مادران کودکان عقب مانده ذهنی آموزش پذیر و مادران کودکان عادی. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران، دانشگاه تهران

-   لطفی کاشانی، فرح؛ سرافراز، خدیجه و پاشا شریفی، حسن (1386)، تاثیر آموزش آرمیدگی عضلانی در کاهش علایم سندرم پیش از قاعدگی. روان شناسی کاربردی، دوره دوم، شماره 5

-   ملک پور، مختار (1376)، بهداشت خانواده کودکان عقب مانده ذهنی. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی

-   ملک زادگان، اقدس؛ مرادخانی، مریم؛ عشایری، حسن و حقانی، حمید (1389)، تاثیر تمرینات تن آرامی بر اختلالات خواب سه ماهه سوم بارداری. نشریه دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران(نشریه پرستاری ایران)، دوره 23، شماره 64، تیرماه 1389، 58-52.

-   موتابی، فرشته؛ جزایری، علیرضا؛ محمدخانی، پروانه و پور شهباز، عباس (1385)، مقایسه روانسازه‌های مربوط به عود در بیماران افسرده با سابقه عود، بدون سابقه عود و افراد بهنجار. مجله روانشناسی معاصر، 2، 33-40.

-   میلانی فر، بهروز (1384)، روانشناسی کودکان و نوجوانان استثنایی. چاپ هفدهم. تهران: قومس.

-   میچل، ر (1375)، افسردگی. ترجمه غلامرضا خواجه پور تادوانی، نشر مینا. ص 3

-   نریمانی، محمد؛ آقامحمدیان، حمیدرضا و رجبی، سوران (1386)، مقایسه سلامت روانی مادران کودکان استثنایی با سلامت روانی مادران کودکان عادی. فصلنامه اصول بهداشت روانی. سال نهم، بهار و تابستان 1386، شماره 33 و 34، صفحه 24-15.

 

-   Baldessarini, R. J. (1996), Drug and treatment of psychiatric disorders: Depression and mania: J. G., Goodman Gilman A., et al. Goodman and Gilman S.the pharmacological basis of therapeutics, 9th ed, USA, International edition, pp: 431-59

-   Bastable, B. (2003), Nurse as educator: principles of teaching and learning for nursing practice. 2nd ed. Philadelphia: Jones & Bartlet Pub; 2003. p: 677-80

-   Bayat, M., Salehi, M., Bozorgnezhad, A. & Asghari, A. (2011), The Comparison of Psychological Problems Between Parents of Intellectual Disabilities Children and Parents of Normal Children. World Applied Sciences Journal 12 (4): 471-475, 2011

-   Beck, A.T., Epstein, N., Brown, G.K & Steer, R.A. (1998), An inventory for measuring and clinical anxiety: Psychometric properties. Journal of consulting clinical psychology, 50, 893-897

-   Beck, A.T., Steer, R.A. & Brown, G.K. (1996), Manual for the BDI-II. San   Antonio, TX: The psychological corporation

-   Bonadonna, R. (2003), Meditation impact chronic illness, holistic Nursing practice, 17(vol 6), health and Medical complete 2003: 306

-   Carroll, D. & Bowdher, D. (1993), Pain management and nursing care, Buther worth heineman, 1993. 132

-   Chung, YL., et al (2003), The effect of progressive muscle relaxation training on Anxity and Qol after Stoma surgery in colorectal ancer patient, psychooncoloy–Apr 2003. may 12(3): 254- 266

-   Cindg, W. & Turkiski, B.(2001), progressive muscle relaxation, Rehabo, Nursing, 2001, vol 26 :101

-   Davison, R., Chensney, M., William, D. & Shapiro, A. (2005), Relaxation therapy: design effects and treatment effects. Ann Behav Med 2005 Nov; 13(47): 135-42

-   Fryers, T. (2006), Epidemiological thinking in mental retardation: issues in taxonomy and population frequency. In Bray, N.W.International Review of Research in Mental Retardation, 92, 243-254

-   Glidden, L.M. & Schoolcraft, S.A. (2003), Depression: its trajectory and correlates in mothers rearing children with intellectual disability. Journal of Intellect Disabil Res. 2003;47: 250-63

-   Gowen, B. (2002), Family with handicapped children. Family process journal, 24(1), 44-55

-   Gupta, A. & Singhl, N. (2004), Positive perceptions in parents of children with disability. Asia pacific disability rehabilitation hournal. vol, 15, (1), 22-34

-   Hastings & Brown (2002), Behavior Problems of Children with Autism, Parental Self-Efficacy, and Mental Health. American journal on mental retardation. VOLUME 107, NUMBER 3: 222-232 I MAY 2002

-   Jorm, A.F., Morgan. A.J., Hetrick, S.E. (2009), Relaxation for Depression. U.S. National Library of Medicine National Institutes of Health. 2009 Aug; 12(3):76-7

-   Kaplan & Sadock. (2003), Synopsis of psychiatry. Behavioral sciences/clinical psychiatry. 2003: 801, 111- 112

-   Kaushik, R.M., Kaushik, R., Mahajan, S.K., Rajesh, V.(2006), Effects of mental relaxation and slow breathing in essential hypertension. Complement Ther Med. 2006 Jun and 14(1):120-6.

-   McConkey, R., Truesdale-Kennedy, M., Chang, M-Y., Jarrah, S. & Shukri, R. (2008), The impact on mothers of bringing up a child with intellectual disabilities: A cross-cultural study. International Journal of Nursing Studies, Volume 45, Issue 1, January 2008, Pages 65-74

-   Pilusa, N. E. (2006), The Impact of Mental Retardation on Family Functioning. In The Faculty of Humanities Department of Social Work University of Pretoria.

-   Procelli, D. E. (2005), The Effects of Music Therapy and Relaxation Prior to Breastfeeding on the Anxiety of new Mothers and the Behavior State of their Infants during Feeding. Florida State University. Date of Defense: 2005-06-14

-   Steen, P. L. & Zuriff, G. E. (1977),The use of relaxation in the treatment of self-injurious behavior. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, Volume 8, Issue 4, December 1977, Pages 447-448

-   Suzanne, C., Brenda, G. (2004), Brunner and Suddrath textbook of Medical–Surgical nursing, 10th lipincott, chapter 2004:6: 716-720

-   Yu, D.S.F., Lee, D.T.F. & Woo, J. (2007), Effects of relaxation therapy on psychological distress and symptom status in older Chinese patients with heart failure. Journal of Psychosomatic Research, Volume 62, Issue 4, April 2007, Pages 427-437