بررسی رابطه بین هوش معنوی، هوش عاطفی و خودکارآمدی با رفتار ‏شهروندی سازمانی در بین کارکنان زن موسسات آموزش عالی شهر بهبهان

زن و مطالعات خانواده

مقاله 5، دوره 5، شماره 18، اسفند 1391، صفحه 105-126   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف این پژوهش بررسی رابطه متغییرهای هوش معنوی، هوش عاطفی و خودکارآمدی اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان زن در مؤسسات آموزش عالی شهر بهبهان است. روش پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمام کارمندان زن مؤسسات آموزش عالی بهبهان است. جامعه آماری تحقیق160 نفر می باشد، حجم نمونه با توجه به جدول مورگان و نمونه­گیری تصادفی ساده 113 نفر انتخاب شده اند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه­های رفتار شهروندی سازمانی توکلی و همکاران، پرسشنامه هوش معنوی سهرابی و ناصری، پرسشنامه هوش هیجانی برادبری و گریوز و پرسشنامه خودکارآمدی محقق ساخته استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از در بخش آمار توصیفی از شاخص­های میانگین، انحراف استاندارد و خطای استاندارد محاسبه گردید و در بخش آمار استنباطی برای تصمیم گیری درباره سوال های پژوهش از روشهای آماری همبستگی و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته­ها نشان داد که بین هوش معنوی کارکنان و مؤلفه­های آن با  رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و      معنی داری وجود دارد. بین هوش هیجانی کارکنان و مؤلفه­های آن با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنی داری دیده می شود. بین میزان خودکارآمدی کارکنان با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

رفتار شهروندی سازمانی؛ هوش معنوی؛ هوش عاطفی؛ خود کارآمدی.‏

مراجع

-   احمدی، سید علی اکبر، و خدامی، عبدالصمد (1390)، مدلی برای مطالعه رفتار شهروندی عمومی، معنویت و رفتار شهروندی سازمانی در بخش دولتی ایران. پژوهش های مدیریت عمومی، سال چهارم، شماره چهاردهم، 128-107.

-   باقری، فریبرز و یوسفی، حسنیه (1388)، سخت رویی، باورهای خود کارآمدی و راهبردهای خود تنظیمی عاطفی در دانش آموزان دختر. اندیشه و رفتار، دوره چهارم، شماره 14، صص47-35.

-   بهرنگی، محمدرضا و موحدزاده، ایوب (1390)، توسعة مدیریت آموزش بر محور رابطة رهبری تحولی آموزشی مدیران و رفتار شهروندی سازمانی دبیران. فصلنامه تعلیم و تربیت، سال بیست و هفتم، شماره2، پیاپی، 106، صص23-7.

-   حسین چاری، مسعود و کیانی، رسول (1387)، رابطه برخی متغیرهای جمعیت شناختی با خود کارآمدی دانش آموزان در تعامل اجتماعی با همسالان. فصلنامه روان شناسی و روان پزشکی بالینی ایران، سال چهاردهم، شماره 53، صص 191-184.

-   سروقد، سیروس، رضایی، آذرمیدخت و معصومی، فائزه (1389)، رابطه بین سبکهای تفکر با خودکارآمدی جوانان دختر و پسر پیش دانشگاهی شیراز. فصلنامه زن و جامعه، سال اول، شماره چهارم. صص 135-155.

-   سهرابی، فرامرز و ناصری، اسماعیل (1388)، بررسی مفهوم و مؤلفه های هوش معنوی و ساخت ابزاری برای سنجش آن. پژوهش در سلامت روانشناختی، شماره چهارم. صص 77-69.

-   زارعی متین، حسن؛ جندقی، غلامرضا و توره، ناصر (1385)، شناخت عوامل رفتار شهروندی سازمانی و بررسی ارتباط آن با عملکرد سازمانی. پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، واحد پردیس قم.

-   صالح نیا، منیره و توکلی اله، زینب الله (1386)، اثربخشی آموزش رفتار شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی. چشم انداز مدیریت،  شماره 26. صص 87-73.

-   دعائی، حبیب الله، شیخیان، علی کاظم، نجفی، سیده زهرا و دوستیان، رحمان (1389)، طراحی و تبیین مدل تأثیرگذاری هوش عاطفی بر تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی. پژوهشهای مدیریت، سال سوم ، شماره 8. صص 67-37.

-   غباری بناب، باقر، سلیمی، محمد، سلیمانی، لیلا، نوری مقدم، ثنا (1386)، هوش معنوی، فصلنامه اندیشه ی نوین دینی.سال سوم، شماره 10. صص147-125.

-   کریمی، فریبا (1390)، پیش بینی رفتار شهروندی دبیران دوره متوسطه بر اساس هوش هیجانی آنان. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، سال پنجم، شماره 1. صص 143-127.

-   کریمی، فریبا، حسومی، فهیمه و لیث صفار، زهرا (1391)، رابطه بین مؤلفه های هوش هیجانی و ابعاد رفتار شهروندی سازمانی دبیران مدارس متوسطه شهر اصفهان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال سوم، شماره 1، پیاپی 9. صص  166-155.

-   گنجی، حمزه، میرهاشمی، مالک و ثابت، مهرداد (1385)، هنجاریابی مقدماتی آزمون هوش هیجانی برادبری- گریوزر. فصلنامه اندیشه و رفتار، شماره 2.  ص 34-23.

-   محجوب عشرت آبادی، حسن، شاطری، کریم و قرونه، داود(1390)، رفتار شهروندی سازمانی تاملی بر مبانی، ویژگی ها، ابعاد، عوامل تاثیر گذار و پیامدها. علوم و فنون هوایی، سال سیزدهم شماره اول. صص 61-45.

-   محمد نژاد، حبیب، بحیرایی، صدیقه و حیدری، فائزه (1388)، مفهوم هوش معنوی مبتنی بر آموزه های اسلام. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال سیزدهم، شماره 2، پیاپی 42. صص116-96.

-   مقدمی، مجید، حمیدی زاده، علی و چاوشی، سیدمحمدحسین(1390)، نقش مولفه های هوش عاطفی در پیش بینی رفتار شهروندی سازمانی. دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال هشتم، شماره 34. صص 117-89.

-   نادی، محمدعلی و گل پرور، محسن (1390)، روابط ساده و ترکیبی مولفه های معنویت با وفاداری در محیط کار. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال ششم، شماره 2. صص11-2.

-   هادی زاده مقدم، اکرم و فرجیان، مرجان (1387)، بررسی تأثیرگذاری هوش عاطفی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان با لحاظ کردن نقش تعهد عاطفی. پیام مدیریت، شماره 28. 132-107.

 

-   Amram, J. (2005), Intelligence beyond IQ: The contribution of emotional and spiritual intelligences to effective business leadership, Institute of Transpersonal Psychology.

-   Bandura, A.(1977), Self- efficacy: Toward a unifying theory of behavior change. Psychological Review,(84), 191-215.

-   Carmeli, A.(2003), "The Relationship Between Emotional Intelligence and Work Attitudes, Behavior and Outcomes", Journal of Managerial Psychology, (18) 8, 788-813.

-   Chen CH, K. R. (2011), A multilevel study on relationships between work characteristics, collective efficacy, self-efficacy and organizational citizenship behaviors, J Psychology, (145)4,361-90.  www.ncbi.nih.gov/pubmed/21834327

-   Diggins, C.(2004), "Emotional Intelligence: The Key to Effective Performance and to Staying Ahead of the Pack at Times of Organizational Change", Human Resource Management International Digest, (12)1, 33-35.

-   Doostar, M., Godarzvand Chegini, M,. And Pourabbasi, S.(2012), Survey of Relationship between Spiritual Intelligence and Organizational Citizenship Behavior, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, (3)11, 54-61.

-   Dussault, M.(2006), Teacher self-efficacy and organizational citizenship behaviors, psychological reports, (98)2, 247-32. www.ncbi.nih.gov/pubmed/167965098.

-   Ìlgın, B., Emra, G., Azize, E. and Ozge, T.(2009), The Relationship between Emotional Intelligence and Organizational Citizenship Behaviors and the Moderating Effects of Gender on This Relationship, Creativity, Innovation and Management Abstracts of the 10th International Conference Sousse, Tunisia.

-   King, D.B.(2007), The Spiritual Intelligence Project. Trent University, Canada. www.dbking. Net/spiritual intelligence.

-   Korkmaz T. & Arpaci. E. (2009), Relationship of Organizational Citizenship Behavior with Emotional Intelligence, Procedia Social and Behavioral Sciences, vol. 1, 2432–2435.

-   Mansor, A. Amer D, Mohd, H.D.(2013),  Mediating Effect of Self-Efficacy on Self-eadership and Teachers’ Organizational Citizenship Behavior: A Conceptual Framework, International Journal of Economics Business and Management Studies, (2)1,1-11.

-   Noorlaila Hj Y., Noormala A.I., Raja Munirah R. M. & Raja Suzana, R.K .(2009), Employee Performance on Organizational Citizenship Behavior, The International Journal of  Knowledge, Culture and Change Management, (8) 10, 29-34.

-   Pasanen, S. E.(2000), ‘Emotional Intelligence, Conscientiousness and Integrityas Predictors of Organisational Citizenship Behaviour.’ PhD diss., California State University.

-   Payne, S.C. & Webber, S.S.(2006), Effects of service provider attitudes and employment status on citizenship behaviors and customers attitudes and loyalty behaviors. Journal of Applied psychology, Vol.91, 154-67.

-   Podsakoff, P. M. & Mackenzie, S. B. (1997), Impact of Organizational Citizenship Behavior on Organizational Performance: A Review and Suggestions for Future Research, Journal of Human Performance, (10)2, 133-151.

-   Refler, S. V. (2004), The Effects of a Leaders Emotional Intelligence on Employees, Trust In Their Leader and Employee Organizational Citizenship Behavior In partial fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in Organizational Leadership, www.sciencedirect.com.

-   Saathoff, K. I. (2009), Adapting to supervisor styles: the moderating role of employee emotional intelligence on organizational citizenship behavior. A dissertation presented to the department of psychology and the faculty of the graduate college University of Nebraska.

-   Sisk, D. A. (2002), "Spiritual intelligence: The tenth intelligence that integrates all other intelligences". Gifted Education International, 16(3), 208-212.

-   Smith, S.(2004), Exploring the interaction of emotional Intelligence and spirituality", Traumatology, (10)4, 231-243

-   Spector, P.E. & fox, S. (2002), An emotion-centered model of voluntary work behavior. Some parallels between counter productive work behavior and organizational citizenship behavior, Human Resource management review, Vol.12, 269-292.

-   Staw, B. M., Sutton, R. I. and Pelled, L. H. (1994), Employee Positive Emotion and Favorable Outcomes at the Workplace, Organization Science, (5)1, pp. 51-62.

-   Tugba, K, & Ebru, A(2009), Relationship of organizational citizenship behavior with emotional intelligence. Procedia social and behavioral science, Vol. 1, 2432- 2435.

-    Wong, C.m. & Law, K. S. (2002), the effects of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude: An exploratory study. Leadership Quarterly, Vol.13, 243-274.