بررسی رابطه بین سبک های هویت و تفکر انتقادی در بین دانشجویان ‏دانشگاه پیام نور استان لرستان

زن و مطالعات خانواده

مقاله 6، دوره 5، شماره 18، اسفند 1391، صفحه 127-144   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های هویت و تفکر انتقادی بوده است. برای بررسی این موضوع با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی که در دو مرحله انجام گرفت، ابتدا دو شهر از بین استان لرستان به روش خوشه ای انتخاب شد و در مرحله دوم از بین دانشگاههای پیام نور از دو شهر انتخاب شده استان لرستان دو دانشگاه و سپس از هر دانشگاه 35 نفر به روش تصادفی (جمعاً 70 نفر) انتخاب شدند. پس از انتخاب گروه نمونه، به صورت همزمان پرسشنامه مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا و پرسشنامه سبک های هویت برزونسکی برروی آزمودنی ها اجرا شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون،  آزمونهای آنوا و تی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که سبک هویت سردرگم با نمره کل تفکر انتقادی (سطح معناداری 03/0) و همچنین مقیاس تحلیل از مقیاس های تفکر انتقادی (سطح معناداری 03/0) رابطه معکوس و معناداری دارد. همچنین نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون تی نشان داد که از بین سبک های هویت و مقیاس های تفکر انتقادی، در مقیاس های تحلیل (سطح معناداری 03/0)، استنتاج (سطح معناداری 008/0)و قیاس(سطح معناداری 025/0) بین دو گروه علوم انسانی و علوم پایه تفاوت معناداری وجود دارد. به گونه ای که در مقیاس قیاس و تحلیل گروه علوم پایه میانگین نمرات بالاتری دارند. نتایج تفاوت معناداری را بین میانگین های سبک های هویت و تفکر انتقادی در دو گروه زن و مرد نشان نداد.  

کلیدواژه‌ها

تفکر انتقادی؛ سبک هویت سردرگم؛ سبک هویت اطلاعاتی؛ سبک هویت هنجاری

مراجع

 

-   احمدی، سید احمد (1385)، روانشناسی نوجوانان و جوانان. انتشارات مشعل، اصفهان، چاپ دوازدهم

-   احمدی ،احمد (1375 )، روان شناسی نوجوانان و جوانان. تهران ، مشعل

-   اسلامی، محسن (1382)، ارایه الگویی برای طرحی و اجرای برنامه خواندن انتقادی و بررسی اثر آن بر تفکر انتقادی و نوشتن تحلیلی دانشجویان دوره تربیت معلم تهران. رساله چاپ نشده، دکترای برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه تربیت معلم، تهران.

-   امیدیان، مرتضی (1381)، بررسی انواع هویت در ابعاد اعتقادی بین فردی و تفاوت آنها از لحاظ متغیرهای وابسته برگزیده در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز.

-   آقاجانی حسین آبادی، محمدحسن (1381)، هنجاریابی مقدماتی پرسشنامه سبک هویت برای دانشجویان دانشگاههای تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم تهران.

-   برقی مقدم، جعفر، مشرف جوادی، بتول، مظفری، سید امیر احمد، گروسی فرشی، میرتقی (1388)، ارتباط سبک های هویت با عوامل برانگیزاننده و احساس موفقیت. فراسوی مدیریت. سال سوم. شماره 11.

-   برکات، فاطمه (1385)، بررسی تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر سبک های هویت یابی دانش آموزان دختر و پسر سال اول مقطع متوسطه شهرستان بوشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحداهواز.

-   بیگدلی، حسن (1384)، بررسی رابطه‌ی تفکر انتقادی با عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان کارشناسی رشته‌های علوم انسانی و فنی مهندسی دانشگاه تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

-   پازارگادی، مهرنوش؛ شهابی، مرضیه؛ مهاجر، ثانیا؛ مهدوی، زهرا؛ یغمایی، فریده (1381)، تفکرانتقادی در آموزش علوم پزشکی. فصلنامه دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، سال دوازدهم، شماره 38.

-   پائولو، فریره (1368)، آموزش شناخت انتقادی ( ترجمه کاویانی ). تهران: آگاه.

-   تقدیری، رقیه، امامی پور، سوزان (1387)، رابطه سبک های هویت با خودتنظیمی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، 3 و 4 خرداد 1387.

-   جوکار، بهرام (1385)، رابطه کنش سبک های تفکر و سبک های هویت. فصلنامه علمی پژوهشی روان شناسی دانشگاه تبریز، سال اول. شماره 1.

-   جوکار، بهرام، حسام پور، مریم (1387)، رابطه سبک های هویت و تاب آوری. مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، 3 و 4 خرداد 1387.

-   جوهری نیا، محمدرضا (1385)، رابطه بین هویت خویشتن، سلامت روان، رضایت زناشویی مددجویان معتاد. مجله علمی پژوهشی یافته های نو در روانشناسی، شماره اول، پاییز 1385.

-   جهانی، جعفر (1381)، نقد و بررسی مبانی فلسفی الگوی تفکر انتقادی ماتیو لیپمن. فصلنامه علمی- پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س). سال دوازدهم، شماره 42.

-   حسینی، نیره (1376)، بررسی هویت با تاکید بر هویت شغلی و ارتباط آن با افسردگی در دانشجویان پزشکی و فنی- مهندسی دانشگاه رازی و علوم پزشکی کرمانشاه. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا.

-   حمیدنژاد، علیرضا (1387)، بررسی تأثیر حل مسأله در درس علوم به صورت کار گروهی بر تفکر انتقادی و خلاقیت دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرستان دزفول در سال تحصیلی 87-1386. پایان نامه چاپ نشده کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.

-   خسروانی زنگنه، ستاره (1381)، بررسی تأثیر برگزاری جلسات پویایی گروه در کارآموزی پرستاری بهداشت جامعه بر میزان تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی. پایان نامه‌ی چاپ نشده کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.

-   خلیلی، حسین؛ سلیمانی، محسن (1382)، تعیین اعتماد، اعتبار و هنجار آزمون مهارت‌های تفکرانتقادی کالیفرنیا فرم ب (CCTST-B). مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل.5 (2): 84-90.

-   دباغیان، علی‌اکبر (1382)، مقایسه‌ی تفکر انتقادی و خلاقیت در دانش‌آموزان سال سوم رشته‌های تحصیلی ریاضی، علوم تجربی و علوم انسانی در شهرستان پاکدشت. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

-   دوبونو، ادوارد (1379)، شش کلاه تفکر( ترجمه ایزدی فر). تهران: نشر پیک بهار.

-   دهشیری، غلامرضا (1386)، بررسی رابطه دینداری و بحران هویت در بین دانش آموزان دبیرستانی شهرستان یزد. فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 82، ص 87. 

-   رحیمی نژاد ،عباس(1379)، بررسی تحولی هویت و رابطه آن با حرمت خود و حالت اضطراب در دانشجویان کارشناسی. پایان نامه دکتری تهران دانشگاه تربیت مدرس

-   شعبانی، حسن (1378)، تأثیر روش حل مسأله به صورت گروهی بر روی تفکرانتقادی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه‌ی چهارم ابتدایی شهر تهران. پایان نامه‌ی دکتری رشته‌ی برنامه‌ریزی درسی دانشگاه تربیت مدرس.

-   شعبانی، حسن؛ مهرمحمدی، محمود (1379)، پرورش تفکرانتقادی با استفاده از شیوه آموزش مسأله محور. مدرس. تهران: دوره 4، شماره 1.

-   عباسی، عفت (1380)، بررسی مهارتهای مؤثر بر تفکر انتقادی در برنامه درسی جامعه شناسی دوره متوسطه در سال تحصیلی 80-79. رساله دکتری، دانشگاه تربیت معلم، تهران.

-   عسگری محمد (1386)، مقایسه تأثیر تکلیف نوشتاری بر تفکر انتقادی دانش آموزان پسر سال اول دوره متوسطه تحصیلی ملایر در دروس زیست شناسی و مطالعات اجتماعی. رساله‌ی دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران.

-   کریمی، عبدالرسول (1375)، بررسی رابطه بین عزت نفس و هویت یابی در نوجوانان 15- 18 ساله در شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.

-    مایرز، چت (1986)، آموزش تفکرانتقادی. ( ترجمه دکتر خدایار ابیلی 1374)، تهران: سمت.

-   ملکی، حسن؛ حبیبی‌پور، مجید (1386)، پرورش تفکرانتقادی هدف اساسی تعلیم و تربیت. فصلنامه‌ی نوآوری‌های آموزشی، شماره 19، سال ششم.

-   موسوی، سیدهادی (1386)، تأثیر آموزش به روش بحث گروهی بر پرورش تفکر انتقادی دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه طباطبایی تهران.

-   هاشمی، لادن (1383)، بررسی تحولی ابعاد وضعیت هویت نوجوانان و جوانان 24-12 سال ایرانی از دیدگاه مارسیا. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.

-   غضنفری، احمد (1383)، اعتباریابی و هنجاریابی پرسش نامه سبک هویت. مطالعات تربیتی و روان شناسی، شماره 5؛ 81- 94

-   یغما، عادل (1374)، کاربرد روشها و الگوهای تدریس. تهران: انتشارات مدرسه.

-   یوسفی، علی (1380)، روابط بین قومی و تاثیر آن بر هویت ملی در ایران: تحلیلی ثانویه بر داده های یک پیمایش ملی. فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم شماره 8، صص 13-42

 

-   Alexander. A William (2004), Workplace Skills and the Skills Gaps Related To Employee Critical Thinking Ability and Science Education Curriculum. Ph.D thesis The Ohio State University

-   Berzonsky, M. D., Nurmi, J. E, Kinney, A & Tammi, K. (1998), Identity peocessing orientation and cognitive and behavioral strategics: Similarities and differences across different contexts. European Journal of personality, Vol, 13. pp, 105-120.

-   Berzonsky, M. D. & kuk, L. (2005), Identity status and identity processing style, and the transition to university. Journal of adolescent Research, Vol, 15. pp, 81-98.

-   Cooper, C. R. Grotevant, H. D.(1998), Individuality and connectedness in the family as a contex for adolescent identity formation and role-taking skill. In H. D. Grotevant and Cooper (Eds), Adolescent development in the family, San Francisco: Jossey – Bass. pp. 43-60.

-   Erikson, E. H. (1968), Identity: Youth and crisis. New York: Norton.

-   Gilligan, C. (1993), in a different voice. Pioneering work on women and their moral development. Cambridge, Ma: Harvard University Press.

-   Grosser. M.M., Lombard. B.J. (2008), the relationship between culture and the development of critical thinking abilities of prospective teachers. Teaching and Teacher Education, 24, 1364-1375.

-   Hannle, hannel, Glvan, Lee. (1998), Steps to teach critical thinking. Education Digest. Volum. Issue.

-   Hecht, M. l. (2004), A research odyssey toward the development of a communication theory of identity, Communication Monographs. Vol, 60. pp, 76-82.

-   Hopson, M. H. (1998), Effects of a technology- enriched learning environment on student development of higher order thinking skills. Unpublished Doctoral Dissertation, University of North Texas, United States of America.

-   Joiner, R. & Jones, S. (2003), The effects of communication medium on argumentation and the development of critical thinking International, Journal of Educational Research, Volume 39, Issue 8, 861-871.

-   Jung, Eura. Hecht, Micheal. L. (2007), The role of identity in international students’ psychology well-being in the united states: A model of depression level, identity gaps, discrimination, and acculturation. International journal of intercultural relations. Vol,31. No, 5. pp, 605-624.

-   Marcia, J. E. (1966), Development and validation of ego - identity status, Journal of Personality and Social Psychology. 3, 551 - 558.

-   Marcia, J. E. (1980), Identity in adolescence. In J. Adelson (Ed). Handbook of adolescent psychology. New York: Wiley.

-   Marcia, J. E. (1989), Identity and intervention, Journal of Adolescence. 12, 401 - 410.

-   Muirhead, B. (2001), Practical strategies for teaching Computer- Mediated-Classes. Educational Technology & Society, 4,2-21. Available: edu@ mindspring.com.

-   Rice, F. P. (1999), The adolescent: Development, relationships and culture (7th ed.). Boston: Allynand Bacon. Theauthor’s comprehensive text book on adolescence.

-   Scriven, M., &.Paul, R. (1996), Defining Critical Thinking: A draft Statement for the National Council for Excellence Critical Thinking [on- line]. Available

-   Solis, J. (2004), Narrating and counternating illegality as an identity. In C. Daiute & C. Lightfoot (Eds), Narrative Analysis. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, INC. pp, 181-199.

-   Swora, M. G. (2001), Narrative community: The creation of social structure in Alocoholics Anonymous through the performance of autobiography. Narrative Inquiry, Vol, 11. No, 2. pp, 363-384.

-   Thompson, S. D, Martin, L Richards, & Branson, D. (2003),
Assessing  critical thinking and problem solving using a Web-based curriculum for students, The Internet and Higher Education, Volume 6, Issue 2, 185-191.

-   Wade. C. (1995), Using Writing to develop and assess Critical Thinking. Teaching of Psychology, 22(1), 24- 28.

-   Worrell. J. A, Profetto-McGrath. J. (2007), Critical thinking as an outcome of context-based learning among post RN students: A literature review. Nurse Education Today, 27, 420–426

-   Yu-Chu Yeh (2004), Nurturing reflective teaching during critical-thinking instruction in a computer simulation program. Computer & Education, Volume 42, Issue 2, 181-194.