اثربخشی برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی (‏LEAP‏) بر انگیزش پیشرفت ‏دختران دبیرستانی دارای پدر معتاد

زن و مطالعات خانواده

مقاله 5، دوره 4، شماره 11، فروردین 1390، صفحه 81-94

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی، بر انگیزش پیشرفت دختران دارای والد معتاد بود. مطالعه از نوع آزمایشی و انتخاب حجم نمونه به شکل تصادفی و به تعداد 54 نفر از 342 نفر جامعه مورد پژوهش بود که شامل دختران دبیرستانی دارای پدر معتاد به مواد مخدر می باشد که والد آنها جهت ترک اعتیاد، به یکی از مراکز ترک اعتیاد شهر رفسنجان مراجعه کردند. آزمودنیها، پرسشنامه انگیزش پیشرفت (ACTM) را در مرحله پیش آزمون تکمیل و پس از آن به روش تصادفی ساده به دو گروه 27 نفره تقسیم شدند. 6 جلسه هفتگی 5/1 ساعته برنامه آموزشی مبتنی بر برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی یا بازسازی انگیزشی بر روی گروه آزمایش انجام و یک هفته پس از اتمام دوره، پس آزمون از هر دو گروه به عمل آمد. داده ها با آزمونهای آماری تحلیل کواریانس و t مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بررسی و مقایسۀ نتایج در وهلۀ اول نشانگر تفاوت معنا دار در نمرۀ انگیزش پیشرفت، در گروههای دارای پدر معتاد و غیر معتاد بود. همچنین میانگین نمرۀ گروه آزمایش در پس آزمون نسبت به پیش آزمون افزایش داشت. تحلیل نتایج نشان داد برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی بر افزایش انگیزش پیشرفت آزمودنیها مؤثر بود. بررسی اختلالات و مسائل روان شناختی خانواده های درگیر با افراد معتاد بویژه دختران که مادران آینده اند از جمله امور بسیار مهم می باشد که کمتر بدان پرداخته می شود.

کلیدواژه‌ها

برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی؛ انگیزش پیشرفت؛ اعتیاد

مراجع

-   احمدپور داریانی، م، صالحی، م و خسروی، ز (1388)، بررسی تطبیقی انگیزه پیشرفت در کارآفرینان با غیر کارآفرینان در صنایع شهر تهران. توسعه کارآفرینی،سال دوم، شماره 6، 57-72.

-   احمدی، م، منصور، م، فتحی آشتیانی، ع و رسول زاده طباطبائی، ک (1383)، اثر بخشی آموزش انگیزش پیشرفت و تمرین حرمت خود بر تحول نظام خود در دو سطح تحول شناختی عینی و انتزاعی. فصلنامه روانشناسی،سال هشتم، شماره 32(پیاپی) ،327-359.

-   اشکانی، ن (1388)، اثر بخشی برنامه غنی سازی و ارتقا زندگی و درمان عقلانی هیجانی رفتاری بر افزایش رضایت‌مندی زناشویی همسران جانبازان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.

-   بیابان گرد، ا (1384)، رابطه میان عزت نفس، انگیزه پیشرفت، و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال سوم دبیرستان‌های تهران. مطالعات روان شناختی، سال اول شماره 4و5 ،131-144.

-   رئیسی، ف، انیسی، ج، یزدی، س م، زمانی، م و رشیدی، س(1387)، مقایسه سلامت روان و شیوه های فرزند پروری در بین افراد معتاد و غیر معتاد. مجله علوم رفتاری،سال دوم، شماره 1 ،41-33.

-   صالحی فدردی، ج، مداح شورچه، ر و نعمتی، م، (1390)، مقایسه ساختار انگیزشی و سبک‌های خوردن در زنان مبتلا به اضافه وزن و چاقی و دارای وزن طبیعی. اصول بهداشت روانی، شماره 50،170-181.

-   صولتی دهکردی، س ک، عابدین زاده، م ر، نیک فرجام، م و دریس، ف،(1383)، بررسی رابطه بین سوء مصرف و وابستگی به مواد مخدر با اختلال‌های روانی اعضاء خانواده. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، سال ششم، شماره 2،8-1.

-   عبدالحسینی، فاطمه (1388)، اثر بخشی برنامه غنی سازی و ارتقای زندگی و درمان عقلانی هیجانی رفتاری بر بهبود شاخص‌های درمان اعتیاد در زنان سوء مصرف کننده مواد. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.

-   عطار خامنه، ف و سیف، ع ا، (1388)، تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری مطالعه فراشناختی بر انگیزش و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. پژوهشنامه مطالعات روانشناسی تربیتی،سال ششم، شماره 9،57-70.

-   کرمی، ا (1372)، پرسشنامه انگیزش پیشرفت. موسسه علوم رفتاری سینا.

-   وفایی جهان، ز (1390)، اثربخشی برنامه غنا و ارتقاء زندگی و واقعیت درمانی بر بهبود شاخص‌های درمانی اعتیاد در افراد معتاد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.

 

-     Elias, H., Abdul Rahman, W.R. (1994), Achievement Motivation Training for University Students: Effects affective and Cognitive Achievement Motivation. Pertanika J. Soc. Sci. & Hum (JSSH), 2(2), 115-121

-     Adsul, R.K., Kamble, V. (2008), Achievement Motivation as a Function of Gender, Economic Background and Caste Differences in College Students. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 34(2), 323-327

-     Children's program kit, supportive education for children of addicted parents. (2003), Department of Health and Human Services, substance abuse and mental health services administration

-     Cox, W.M., Klinger, E. (2011), Handbook of motivation counseling: Goal-Based Approaches to Assessment and Intervention with Addiction and Other Problems. John Wiley & Sons

-     Earls, F., Reich, W., Jung, K.G., Cloninger, C.R. (1998), Psychopathology in children of alcoholic and antisocial parents. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 12,481-487

-     El Guebaly, N., Offord, D.R. (1997), The offspring of alcoholics: a critical review.  American Journal of Psychiatry, 134(4), 357-365

-     Fadardi, J.S., Cox, W.M. (2008), Alcohol-attentional bias and motivational structure as independent predictors of social drinkers’ alcohol consumption. Drug Alcohol Depend, 97(3) , 247-256

-     Kearns-bodkin, J.N., Leonard, K.E. (2008), Relationship Functioning among Adult Children of Alcoholics. Journal of studies on alcohol and drugs, 941-950

-     Kaplan, M., Maddux, J. (2002), Goals and marital satisfaction: Perceived support for personal ana collective efficacy for collective goals. Journal of Social and Clinical Psychology, 21(2), 157-164

-     Gurland, S.T., Glowacky, V.C. (2011), Children’s theories of motivation. Journal of Experimental Child Psychology, 110, 1–19

-     Kolar, A.F., Brown, B.S., Haertzen, C.A., Michaelson, B.S. (1994), Children of substance abusers: the life experiences of children of opiate addicts in methadone maintenance.  American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 20(2) , 159-171

-     Lam, S.F., Yim, P.S., Law, J.S., Cheung, R.W. (2004), the effects of competition on achievement motivation in Chinese classrooms. Br J Educ Psychol, 74(Pt 2), 281-96

-     Moss, H.B., Vanyukov, M., Majumde,r P.P., Kirisci L., Tarter, R.E. (1995), Pre-pubertal sons of substance abusers: influences of parental and familial substance abuse on behavioral disposition, IQ, and school achievement.  Addictive Behaviors, 20 (3),345-358.

-     25 Years of Discovery to Advance the Health of the Public. (1999), National Institute on Drug Abuse, National Institutes of Health, 42

-     Shulamith Lala, A.S., Fewell, C.F. (2011), Children of Substance-Abusing Parents, Dynamics and Treatment. Shpringer publishing company, 125

-     Gurland, S.T., Glowacky, V.C. (2011), Children’s theories of motivation. Journal of Experimental Child Psychology, 110, 1–19