دلبستگی ادراک شده دوران کودکی و فرایند انطباق تصور از خدا ‏ در تدوین مدل تصور از خود

زن و مطالعات خانواده

مقاله 8، دوره 4، شماره 12، تیر 1390، صفحه 153-172   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش دلبستگی ادراک شده دوران کودکی در فرایند انطباق تصور از خدا در تدوین مدلی جهت تبیین تصور از خود بود. 433 دانشجو با روش خوشه ای چند مرحله ای از دانشگاه های بیرجند مقیاس های تصور از خدا، تصور از خود و دلبستگی به والد را تکمیل کردند، جهت تحلیل نتایج از روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان داد تصور از خدا به طور کامل ارتباط بین ایمنی به مادر را بر خلاف پدر و تصور از خود را میانجی گری می کند، و تنها ایمنی به پدر به طور مستقیم و غیر مستقیم (از طریق تصور از خدا) تصور مثبت از توانایی اکتشاف خود (توانمندی ذهنی و تلاش و سخت کوشی) را موجب می شود که حاکی از قدرت پایه ایمنی دلبستگی به پدر است لذا نه تنها بررسی نقش دلبستگی ادراک شده به هر یک از والدین در فرایند انطباق یا تصور از خدا مهم می باشد، بلکه فرایند انطباق شکل گیری تصور از خدا تبیین کننده نقش پایه ایمنی دلبستگی به والد در تلاش و سخت کوشی (تصور از خود) و به عنوان میانجی گر این ارتباط است.

کلیدواژه‌ها

دلبستگی ادراک شده دوران کودکی؛ تصور از خدا؛ تصور از خود

مراجع

-   پورعبدلی، م.، کدیور، پ.، و همایونی، ع (1387)، ارتباط بین شیوه های فرزند پروری مادر و فرزند پروری ادراک شده با مکان کنترل و خودپنداره فرزندان. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 37، 128- 107.

-   تقی یاره، ف.، مظاهری، م. ع.، و آزاد فلاح، پ (1384)، بررسی ارتباط سطح تحول من، دلبستگی به خدا و جهت گیری مذهبی در دانشجویان. مجله روانشناسی، 9 (1)، 21- 3.

-   تنهای رشوانلو، ف.، و حاجی زاده نداف، پ (1391)، بهزیستی روانشناختی و اجتماعی، افسردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی دانشجویان: نقش حمایت از خودمختاری و گرمی والدین. مجموعه مقالات ششمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. دانشگاه گیلان، 27و 28 اردیبهشت  ماه، 220- 217 .

-   خاکساری، ز (1385)، تصور از خدا، عزت نفس و سلامت روانی در بین دانش آموزان دبیرستان های شهرستان میناب. پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا.

-   خوانین زاده، م، اژه ای، ج.، و مظاهری، م. ع (1384)، مقایسه سبک دلبستگی دانشجویان دارای جهت گیری مذهبی درونی و بیرونی. مجلۀ روانشناسی، 9 (3)، 247- 227.

-   رجایی، ع.، بیاضی، م.ح.، و حبیبی پور، ح (1388)، باورهای اساسی دینی و بحران هویت و سلامت عمومی جوانان. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 6 (22)، 107- 97.

-   رمضانی، مریم (1391)، خود پنداره، سبک دلبستگی و روان نژندی. مجموعه مقالات ششمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. دانشگاه گیلان، 27و 28 اردیبهشت ماه. 420- 421 .

-   زرین لک، ح.ر.، طباطبایی برزوکی، س (1391)، رابطه سبک دلبستگی و شیوه های والدگری ادراک شده با تجربیات معنوی و اعمال مذهبی. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 8 (31)، 331- 305.

-   سپاه منصور، م.، شهابی زاده، ف.، و خوشنویس، ا (1387)، ادراک دلبستگی دوران کودکی، دلبستگی بزرگسال و دلبستگی به خدا. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 4 (15)، 265- 253.

-   شهابی زاده، ف (1390)، تدوین مدلی جهت تبیین پایگاه های هویت در ارتباط با مولفه عاطفی دلبستگی ادراک شده و کنش وری خانواده، و مولفه معنوی دلبستگی به خدا و مقابله مذهبی. پایان نامه دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

-   شهابی زاده، ف.، و مظاهری، م. ع (1391)، دلبستگی ادراک شده دوران کودکی، کارکرد خانواده و مقابله مذهبی. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 8 (31)، 234- 221.

-   شهابی زاده، ف.، شهیدی، ش.، و مظاهری، م.ع (1385)، ادراک دلبستگی دوران کودکی و رابطه آن با دلبستگی به خدا در بزرگسالی. مجله روانشناسی، 10 (4): 440-422.

-   صادقی، م (1384)، بررسی رابطه بین روش تربیتی دینی با تصور از خدا در دانشجویان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران.

-   صادقی، م.، انصاری نژاد، ف.، فدایی، ز.، روبن زاده، ش.، و ابراهیمی، س.م (1388)، نقش سبک های تربیتی والدین در شکل گیری انواع خودها و فاصله بین آن ها در فرزندان. فصلنامه خانواده پژوهی، 5 (18)، 158- 139.

-   صادقی، م.، و مظاهری، م.ع (1386)، کیفیت ارتباط والد- فرزند پیش شرط تربیت دینی فرزندان. فصلنامه خانواده پژوهی، 3 (9)، 490- 471.

-   صادقی، م.، مظاهری، م.ع.، و حیدری، م (1385)، میزان مذهبی بودن والدین، منابع متفاوت شناختی دینی و تصور از خدا. فصلنامه خانواده پژوهشی، 2 (6)، 191- 177.

-   صادقی، م.، مظاهری، م.ع.، و ملک عسگر، س (1387)، والدین، خود و دیگران مهم: منابع تصور از خدا. مجله علوم رفتاری، دورۀ 2، شمارۀ 1، 96- 83 .

-   صفایی، ص.، بیگدلی، ا.، و طالع پسند، س (1390)، رابطه خودپنداره مادر با سبک دلبستگی و خودپنداره فرزند. پژوهش های روانشناسی بالینی و مشاوره. 1(2)، 52- 39.

-   غباری بناب، ب.، و حدادی کوهسار، ع.ا (1388)، رابطه اضطراب و افسردگی با تصویر ذهنی از خدا در دانشجویان. مجله علوم روانشناختی، دوره هشتم، شماره 31، 297- 314.

-   غباری بناب، ب.، حدادی کوهسار، ع. ا (1389)، رابطه سلامت روانی با تصویر ذهنی از خدا و کیفیت دلبستگی در دانشجویان. مجموعه مقالات پنجمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، تهران، دانشگاه شاهد. 22 و 23 اردیبهشت ماه، 249- 248.

-   فیض آبادی، س.، و خسروی، ز (1388)، سبک دلبستگی و تصور از خدا در میان زنان خواهان طلاق و غیرخواهان طلاق شهرستان کاشان. اندیشه های نوین تربیتی، دورۀ 5، شماره 3، 54- 37.

-   کاظمی، ا.، نوری، ا.، و قلی زاده، آ (1382)، بررسی رابطه بین خودپنداره و سازگاری اجتماعی کارکنان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 5 (17)، 118- 101.

-   ملازمانی، ع.، و فتحی آشتیانی، ع (1387)، تأثیر آموزش به شیوه ایفای نقش بر بهبود تصور از خود نوجوانان. مجله علوم رفتاری، دورۀ 2، شمارۀ 1، 66- 61.

-   ولی زاده، ش.، صادقی افجه، ش.، اعلایی، ز.، و بردی اوزنی دوجی، ر (1389)، رابطه   سبک های دلبستگی والدین با سازگاری هیجانی، رفتاری و اجتماعی دانشجویان. مجموعه مقالات پنجمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، تهران، دانشگاه شاهد. 22 و 23 اردیبهشت ماه، 550- 549.

-   هومن، ح.ع (1384)، مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.

 

-   Berry.K. & Barrowclough. C. & Wearden.A. (2007), A review of the role of adult attachment style in psychosis: Unexplored issues and questions for further research. Clinical Psychology Review, 27,458-475.

-   Byrne, B.M. (1984), the General Academic Self Concept Nomological Network: A Review of Construct Validation Research. Review of Educational Research. 54, 427-456.

-   Damon, w. & Hart, D. (1982), the development of self-understanding from infancy through adolescence. Child Development, 53,314-364.

-   Dozier. M. Lee, S.W. (1995), Discrepancies between self-and other report of psychiatric symptomatology: Effects of dismissing attachment strategies. Development and Psychopathology. 7:217-226.

-   Ghobary Bonab, B & Haddadi Koohsar, A.A. (2011), Relations between quality of image of God and mental health in parents of exceptional children. The 2nd International Conference on Education and Educational Psychology, Procedia Social and Behavioral Sciences 29, 227–231.

-   Haddadi Koohsar, A.A & Ghobary Bonab, B. (2010), Relations between images of God with obsessive-compulsive behaviours in college students.Procedia Social and Behavioral ciences 5,979–982.

-   Haddadi Koohsar, A.A & Ghobary Bonab, B. (2011), Relation between quality of image of God and mental health in college students. Procedia Social and Behavioral ciences 19, 247–251.

-   Hall, T.W., and Sorence, R.L (1999), God image inventory (Lawrence,1991). In p.c. Hill & R.W. Hood. Measures of religiosity. Brimingham, Alabama: Religious Egucation press, pp.399- 406.

-   Kirkpatrick, L. A., & Shaver and P. R. (1990), Attachment theory and religion:Childhood attachments, religious beliefs and conversions.Journal for the Scientific Study of Religion,29,315–334.

-   Kirkpatrick, L. A., & Shaver, P. R. (1992), An attachment-theoretical approach to romantic love and religious belief. Personality and Social Psychology Bulletin, 18, 266–275.

-   Kim, k., Rohner, R.P. (2002), Parental Warmth, Control, and Involvement in Schooling, Predicting Academic Achievement among Korean American Adolescents. Journal of cross-cultural psychology, 33(2), 127- 140.

-   Lawrence, R.T. (1997), Measuring the image of God: The God image inventory and the God image scale. Journal of Psychology and theology. 25(2): 214-226.

-   Tokar, David M., Withrow, Jason R., Hall, Rosalie J. & Moradi, Bonnie. (2003), Psychological Separation, Attachment Security, Vocational Self-Concept Crystallization, and Career Indecision: A Structural Equation Analysis, Journal of Counseling Psychology, 50 (1), 77-102.

-   Wu, C. H. (2009), The relationship between attachment style and self concept clarity: The mediation effect of celf esteem. Personality and Individual Differences, 47, 42-46.