‎ ‎منع سوء استفاده ازحقوق خانواده‎ ‎

زن و مطالعات خانواده

مقاله 1، دوره 4، شماره 13، مهر 1390، صفحه 13-26   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

با عنایت به مبانی فقهی و قانونی حقوق خانواده، ملاحظه می شود حقوقی که برای زوجین و یا اولاد در قانون مقرّر شده است، به منظور حفظ مصالح و استحکام خانواده می باشد. هر چند که در برخی موارد، اجرای حق در محدوده قانونی و قراردادی برای سایر اشخاص خانواده، محدودیت و گاهی ضرر ایجاد می کند ولی صاحب حق در صورت اجرای حق در محدوده قانون و قرارداد و عرف، مسئوول نمی باشد. حق برهم زدن نامزدی، حقوق ناشی از رابطه زوجیت، نظیر حق ریاست و حق طلاق زوج و یا حق والدین در تربیت و نگهداری کودک از مواردی است که در صورت سوء استفاده و اجرای نامتعارف حق و ایجاد ضرر، از موجبات ضمان بوده و در برخی موارد این حق از صاحب آن سلب می شود. اصل 40 قانون اساسی نیز مقرر می کند، هیچکس نمی تواند اعمال حق خود را وسیله اضرار دیگری قرار دهد، در قانون مدنی نیز سوء استفاده از حق منع شده است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی  به تفکیک، مبانی قانونی در خصوص منع از سوء استفاده از حقوق خانواده تبیین می شود. نتایج حاصل از مطالعه در قانون مدنی در این موضوع، نشانگر این واقعیت است که معیارهای تشخیص سوء استفاده از حق در قانون تعیین نشده و ضروری است که در اصلاحات قانون مدنی بالاخص در روابط زوجین تئوری سوء استفاده از حق، مورد لحاظ قرار گیرد.    
 

کلیدواژه‌ها

سوء استفاده از حق؛ حقوق خانواده؛ رابطه زوجیت؛ قصد اضرار؛ اجرای نامتعارف

مراجع

-   قران کریم                                                                                                                                            

-   امامی، سید حسن(1378)، حقوق مدنی، جلد 5 چاپ13، کتابفروشی اسلامیه ص 209

-   بازگیر، یدالله(1377)، آرا دیوان عالی کشور در امور حقوقی، جلد 3، چاپ اول، انتشارات ققنوس، ص134

-   جهانگیر، منصور(1385)، مجموعه قوانین و مقرّرات حقوقی، نشر دوران، چاپ یازدهم، ص1021

-   حائری شاه باغ، سیدعلی(1376)، شرح قانون مدنی، جلد دوم، تهران، نشر گنج، چاپ اول ص887

-   صفایی، سیدحسین، امامی، سیداسدالله(1380)، مختصر حقوق خانواده، تهران، نشر دادگستر، چاپ 4، ص 85و125

-   طباطبائی، سیدمحمدحسین(1364)، تفسیرالمیزان، جلد2، بنیادعلمی و فکری علامه، تهران، چاپ دوم ص239و 209

-   قاسم زاده، سیدمرتضی(1388)، ره پیک، کیایی، عبدالله، تفسیر قانون مدنی، اسناد، آرا، اندیشه های حقوقی، تهران، انتشارات سمت، چاپ سوم، ص392و361و37

-   کاتوزیان، ناصر(1387)، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، بنیاد حقوقی میزان، چاپ هیجدهم، ص667

-   کاتوزیان، ناصر(1385)، حقوق خانواده، جلد اول، تهران، نشر انتشار، چاپ هفتم، ص39

-   کاتوزیان، ناصر(1375)، حقوق خانواده، جلددوم، نشر انتشار، چاپ چهارم، ص138-132

-   کاتوزیان، ناصر(1379)، دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده، چاپ اول، نشردادگستر، ص 259

-   کمالان، سیدمهدی (1387)، محشای مجموعه قوانین و مقررّات ازدواج و طلاق، چاپ دوم، انتشارات کمالان، ص413

-   محقق داماد، سیدمصطفی(1381)، بررسی فقهی حقوق خانواده، تهران مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ نهم، صص 311-310- 339  .

-   مکارم شیرازی(1382)، برگزیده تفسیر نمونه، جلد اول، دارالکتب الاسلامیه، چاپ13،ص209

-   مهرپور، حسین(1384)، مباحثی از حقوق زن، انتشارات اطلاعات، چاپ دوم، ص140و ص13، 72.

-   قاسم زاده، م(1378)، مفهوم غیرقانونی بودن یا ناهنجاری فعل زیان بار در مسئوولیت مدنی، دیدگاههای حقوقی شماره 13و14، صص83- 114                                                                                                                

-   دیلمی، احمد، خدادادپور، منیره(1387)، سوء استفاده از حق ریاست شوهر در منع اشتغال همسر، مطالعات زنان، شماره 17، ص126-111

-   افضلی، فرحناز، بررسی قاعده لاضرر و لاحرج در طلاق به درخواست زوجه، تاریخ بازدید  26/10/90،  www.zanan.ir

-   ازدواج مجدد زوج با اذن دادگاه و ایجاد حق طلاق برای زن دسامبر2011، estekhdam.bloglor.com

-   بررسی رویکرد رادیوهای خارجی نسبت به مسائل زنان ایرانی، دسامبر2011، www.estekhdam.com

-   رای وحدت رویه دیوان عالی کشور به شماره 716/20/7/89، www.rooznamehrasmi

-   علوی قزوینی، سیدعلی، طلاق قضایی گامی موثر در احقاق حقوق زن، تاریخ بازدید 22/11/90 ، www.alqaza.com

-   مسئوولیت مدنی در روابط زوجین، مطالعه تطبیقی در برخی از کشورهای اروپایی و اسلامی، خدادادپور، منیره، تاریخ بازدید1391،www.women.gov.ir

-   مقصودی، رضا (1391)، نقدی بر نقد، www.rahemaghsoud.ir