تأثیر القای خلق بر سوگیری حافظه در زنان

زن و مطالعات خانواده

مقاله 7، دوره 4، شماره 13، مهر 1390، صفحه 125-140   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

پژوهش حاضر در چارچوب نظریه هماهنگی خلقی، با هدف بررسی تأثیر القای خلق بر سوگیری حافظه یادآوری شرکت کنندگان زن بهنجار انجام گرفت. برای این منظور 30 دانشجوی زن (شامل: 10 نفر برای گروه کنترل، دو گروه 10 نفری برای آزمایش) از مجتمع فنی تبریز انتخاب شدند. پس از انتخاب نمونه پژوهشی و القای خلق با نمایش فیلم های 10 دقیقه ای با مضامین شاد و غمگین به دو گروه آزمایشی، واژگان مربوط به تکلیف کامپیوتری حافظه به هر سه گروه ارائه شد. سپس، ابتدا تکلیف حافظه سرگذشتی و بعد از آن آزمون کامپیوتری حافظه توسط گروهها، اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل نتایج این پژوهش، از تحلیل واریانس یکراهه، و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج نشان داد که در یادآوری خاطرات منفی (F=120/41)، خاطرات مثبت (F=78/57)، لغات منفی (F=320/33)، و لغات مثبت (F=448/29)، تفاوت معناداری بین گروهها وجود دارد. از آزمون تعقیبی توکی برای مقایسه دو به دو گروهها استفاده شد که  نشان داد در گروه خلق مثبت، خاطرات و لغات مثبت و در گروه خلق منفی، خاطرات و لغات منفی بیشتری یادآوری شده است. همچنین، گروه کنترل در یادآوری خاطرات و لغات مثبت بهتر از گروه خلق منفی عمل کرده و یادآوری خاطرات و لغات منفی در گروه عادی بیشتر از گروه خلق مثبت بوده است (P<0/001). یافته های این مطالعه، از نظریه هماهنگی خلق حمایت می کند. یعنی خلق مسلط می تواند اثر تسهیلی بر یادآوری خاطرات و لغات (حافظه)داشته باشد. همچنین در راستای روشن شدن معضل "تقدم- تأخر عاطفه"، معلوم شد که با دستکاری خلق می توان حافظه یادآوری را دستکاری کرد.

کلیدواژه‌ها

القای خلق (خلق مثبت؛ خلق منفی)؛ سوگیری حافظه؛ حافظه سرگذشتی؛ حافظه یادآوری؛ زنان

مراجع

 

-   بروین، کریس، ر (1376)، بنیادهای شناختی روان شناسی بالینی. ترجمه مجید محمود علیلو، بخشی پور و صبوری مقدم 

-   ضیایی، مریم، امیری، شعله، جوکار، ساناز (1387)، حافظه هیجانى کلامى و تصویرى در زنان جوان و سالمند. مجله علوم رفتاری. دوره 2، شماره 2، تابستان 1387. 164-157

-   فرهنگی، عبدالحسن.(1383)، بررسی جنسیت و اثر درخشندگی در حافظه آشکار و حافظه ضمنی. فصلنامه اصول بهداشت روانی. سال ششم، پاییز و زمستان 1383. شماره بیست و سوم و بیست و چهارم، صفحات 77-87

-   محمودعلیلو، مجید (1376)، بررسی آزمایشی اثر خلق و حالات عاطفی در یادآوری انتخابی اطلاعات. مجله علمی – پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا. شماره 13 و 14، 47- 57

-   محمودعلیلو، مجید؛ عشایری، حسن (1373)؛ بررسی آزمایشی اثر خلق بر حافظه. پژوهشهای روان شناختی، جلد 5، دوره 3، شماره 1 و 2، 35- 46

-   مهرطلب، پگاه، عریضی، حمیدرضا، نشاط دوست، حمید طاهر (1385)، سوگیری های حافظه آشکار و نهان در افسردگی. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 25 (4)، (20- 222).

 

-   Adolphs R, Tranel D, Denburg N. (2000), Impaired emotional declarative memory following unilateral amygdala damage. Learning & Memory. 7(3):180

-   Blaney, P. H.(1986), Affect and memory: A review. Psychological Bulletin, 92(2) , 229246

-   Bower, G.H.(1981), Moodand memory. American Journal of psychology, 36, 129-148

-   Bower, G. H. (1987), Commentary on mood and memory. Behavior Research and herapy, 25, 443-455

-   Bradley B, Mogg K, White J, Groom C, Bono J.(1999), Attentional bias for emotional faces in generalized anxiety disorder. British Journal of Clinical Psychology. 38(3):267-78

-   Essau,C.A; Conradt,J;& Petermann, F.(1999), Frequency and comorbidity of social phobia and social fears in adolescents. Behavior Research and Therapy, 27,831-843

-   Groome, D (1999), An introduction to Cognitive psychologv Process and disorders .UK: Psychology Press Ltd.

-   Healy .A. F., Proctor. R.W.and Weiner. I.(2003), Handbook of Psychology (Vo1.4): Experimental Psychology . New Jersey: John Wiley & Song  Inc

-   Rafienia, P., Azadfallah, P., Fathi-Ashtiani, A., Rasoulzadeh-Tabatabaiei K., (2008), The Role of Extraversion, Neuroticism and Positive andNegative Mood in Emotional Information Processing, Personality and Individual Differences, 44, 392-402.

-   Sadock. B. J. & Sadock .V.A.(2000), Kaplan & Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiary, (7^th ed) Philadelphia: Lippincott . Williams & Wilkins

-    Sadock B, Sadock V.(2006), Abstract in behavioral science psychiatry-Clinical Psychiatry, Translated by: Nosratollah Pourafkari. Tehran: Shahr Aab

-    Tabert M, Borod J, Tang C, Lange G, Wei T, Johnson R, et al. Differential amygdale activation during emotional decision and recognition memory tasks using unpleasant words: An fMRI study. Neuropsychologia.2001;39(6):556-73

-   Teasdale J.D.(1997), The relationship emotion and cognition: the mind-in place in mood disorders In D. M . Clark & C. G. Fairborn (1997), Thescience and practice of Cognitive behavior therapy. New York: oxford medical publications

-   Tony W,Buchanan A, Ralph A.(2003), The role of the human amygdala in emotional modulation of long-term declarative memory. University of Iowa College of Medicine

-   Watkins M, Tulving E.(1975), Episodic memory: When recognition fails. Journal of experimental psychology: General. 104(1):5-29

-   M.J, amsillWWatts, F.N, Mcleod, C,& Mathews, A. (1988), Cognitive psychology and emotional disorders. Chichester, England: Wiley

-   Zeleneski, J.M. & Larsen, R., (2002), Predicting the Future: How Affect- Related Personality Traits Influence Likelihood Judgments of Future Events, Personality and Social Psychology Bulletin, 28 (7), 1000-110