تنوع بیماری تورم جوانه بادنجان در استان فارس

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 10، شهریور 1390، صفحه 173-159   

نویسندگان

سمیه کشاورز؛ ساسان قاسمی^* ؛ محمد صالحی

چکیده

در سالهای 1389 و 1390 طی بازدیدهای انجام شده از مزارع بادنجان استان فارس، علائم مشکوک به بیماریهای فیتوپلاسمایی از جمله سبز شدن و برگسانی اجزاء گل، رشد جوانه‏های داخل گل، جاروک، زردی و ریزبرگی دیده شد. جهت تعیین ماهیت این علائم، هفت بوته بادنجان آلوده با علائم متفاوت از شهرستانهای فسا، جهرم، فیروزآباد، داراب و سروستان در گلدانهای مناسب نشاء و بعنوان منبع بیماری جهت مطالعات بعدی به یک گلخانه عاری از حشرات انتقال داده شد. عامل بیماری از بوته‏های آلوده از طریق پیوند، به بادنجان و بوسیله سس، از بادنجان به پروانش انتقال داده شد. در بادنجان، علائم تورم جوانه، ریزبرگی، زردی و جاروک و در پروانش، گل سبزی، زردی و جاروک ظاهر شد. از رگبرگ میانی بوته‏های بادنجان با آلودگی طبیعی و پروانش علائم دار مایه‏زنی شده با سس و همچنین بادنجان و پروانش سالم دی ان ای کل استخراج و سپس ردیابی فیتوپلاسما با واکنش زنجیره ای پلیمراز مستقیم، با استفاده از جفت آغازگرهای عمومی P1/P7 انجام گردید. در تمام نمونه‏های دارای علائم، قطعه دی ان ای ریبوزومی با اندازه تقریبی 1800 جفت باز تکثیر شد که در نمونه‏های سالم چنین قطعه‏ای تکثیر نشد. واکنش پروانش در مقابل مایه‏زنی با جدایه‏های مورد مطالعه یکسان نبود، بطوریکه بر اساس تفاوت در شدت و نوع علائم ظاهر شده در پروانش، جدایه های مورد بررسی در شش گروه قرار گرفتند. براساس نقوش حاصله از هضم محصول PCR مستقیم با آنزیمهای AluI، HaeIII وRsaI، جدایه های مختلف در دو گروه قرار گرفتند: جدایه‏های فسا 1، فسا 2، فسا 3، فیروزآباد، داراب و سروستان در یک گروه و جدایه جهرم در گروهی دیگر. در این تحقیق براساس علائم بیماری، انتقال با سس و پیوند و واکنش مثبت در آزمون PCR، مشخص شد بیماری تورم جوانه در استان فارس ماهیت فیتوپلاسمایی دارد. این نخستین گزارش از وجود این بیماری از شهرستانهای فسا، فیروزآباد، داراب و سروستان می باشد. همچنین با آزمایشات ملکولی همراهی حداقل 2 فیتوپلاسما با بیماری تورم جوانه بادنجان در استان فارس تایید شد که با استفاده از آنزیمهای برشی بیشتر احتمال مشاهده تنوع بیشتری در عامل بیماری تورم جوانه بادنجان در استان فارس وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

تورم جوانه؛ بادنجان؛ فیتوپلاسما؛ فارس

مراجع

Amaral Mello, AP. Bedendo, IP. Kitajima, EW. Ribeiro, LFC. & Kobori, R. 2006. Tomato big bud associated with a phytoplasma belonging to group 16SrIII in Brazil. International Journal of Pest Management, 52: 233-237.

Anonymous, 2011. Agriculture Statistics  First Vol., Crops 2009-10. Persian Gerafic Press, Tehran, Iran.

Dehghani, A. & Salehi, M. 2011. Short report  of tomato big bud disease in Lorestan  province. Iranian Journal of Plant Pathology, 483: 47.

Jamshidi, E. 2011. Detection and Characterization of Phytoplasmas Associated with Big Bud Disease of Tomato Using Molecular Methods in Khorasan Razavi and Other Provinces. M.Sc. Thesis, Department of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Khorasan Razavi, Iran.

Lee, IM. Gundersen-Rindal, DE. Davis, RE. & Bartoszyki, IM.1998. Revised classification scheme of phytoplasmas based on RFLP analyses of 16S rRNA and ribosomal protein gene sequences. International Journal of Systematic Bacteriology, 48:1153-1169.

Omar, AF. & Foissac, X. 2012. Occurrence and incidence of phytoplasmas of the 16SrII-D subgroup on solanaceous and cucurbit crops in Egypt.  Biomedical and Life Sciences European Journal of Plant Pathology, 133: 353-360.

Peyvast, G. 2009. Olericulture. Daneshpazir Press, Gilan, Iran.

Raoofi, D. 2010. Biological and Molecular Characterization of Tomato and Eggplant Phytoplasma Disease Agent (Agents) in Bushehr Province. M.Sc. Thesis,  Islamic Azad University, Semnan Branch, Semnan, Iran. 

Raoofi, D. Salehi, M. & Firouz, R. 2010. Multiple phytoplasma associated with eggplant witches broom in Bushehr province. Proceedings of the 19^th Iranian Congress of Plant Protection, 12-9 Aug. 2010,  Tehran, Iranian Plant production Research Institute, p. 427.

Rashidi, M. 2006. Occurrence tomato big bud disease in Isfahan, Ardabil and West Azarbaijan provinces . Proceedings of the 17th International Congress of Plant Protection, 11-14 Sept. 2006,  College of Agriculture and Natural Resources, Tehran University, p. 188.

Salehi, M. & Izadpanah, K. 1995. Big Bud disease in tomato and eggplant in Fars. Proceedings of 12^th Iranian Congress of Plant Protection, 16-11 Sept. 1995, Karaj, College of Agriculture, p. 169.

Salehi, M. Babani, G. & Izadpanah k. 2000. Eggplant Witches Broom in Bushehr and Fars provinces. Proceedings of the 14^th Iranian Congress of Plant Protection, 14-17 Sept. 2000, Isfahan University of Technology, p. 318.

Salehi, M. Izadpanah, k. & Heydarnezhad, J. 2006. Identification and grouping of 35 phytoplasmas Based on molecular properties from central and southern areas of Iran. Iranian Journal of Plant Pathology, 423: 51-52.

Schneider, B. Cousins, MT. Klinkong, S. & Seemüller, E. 1995. Taxonomic Relatedness and Phylogenetic Positions of Phytoplasmas Associated With Diseases of Faba Bean, Sunnhemp, Sesame, Soybean, and Eggplant. Journal of  Plant Diseases and Protection, 102: 225-232.

The IRPCM Phytoplasma/Spiroplasma Working Team - Phytoplasma taxonomy group. 2004. Candidatus Phytoplasma, a taxon for the wall-less, non-helical prokaryotes that colonize plant phloem and insects. International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology, 54: 1243-1255.

Torabi, E. 1994. Etiological Review of Big Bud Disease in Azerbaijan. M.Sc. Thesis, Department of Agriculture, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran.

Zhang, Y.P. Uyemoto, J.K. & Kirkpatrick, B.C. 1998. A small scale procedure for extracting nucleic acids from woody plants infected with various phytopathogens for PCR assay. Journal of Virological Methods, 71: 45-50.