تاثیرحشره کشی، دورکنندگی و بازدارندگی تخمریزی عصاره‌های هگزانی برخی از گیاهان بر شپشه آرد Tribolium confusum (Col.: Tenebrionidae)

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 3، شماره 3 - شماره پیاپی 11، آذر 1390، صفحه 212-201   

نویسندگان

اسماعیل کرمی؛ سعیده لونی^* ؛ زهرا رفیعی کرهرودی

چکیده

شپشه‏ی آرد Tribolium confusum Duval (Col.: Tenebrionidae) از جمله آفات انباری است که از لحاظ کمی و کیفی خسارت زیادی به آرد می‌رساند. باتوجه به خسارت بالای آفات انباری و اثر سوء سموم شیمیایی استفاده از ترکیبات گیاهی یکی از بهترین روش‌های کنترل آفات انباری محسوب می‌شود. در این تحقیق تاثیر لاروکشی (17روزه)، دورکنندگی (حشره‌کامل) و بازدارندگی تخمریزی عصاره‌های هگزانی استبرق (برگ و گل) Calotropis procera (Ait.) R. Br، وینکا Vinca minor L.، قیچ Zygophyllum fabago L. و زبان‌درقفا Delphinium persicum روی شپشه آرد بررسی شد. نتایج آزمایش ها نشان داد عصاره هگزانی قیچ در غلظت 50 درصد با میانگین 69/60 درصد کشندگی روی لارو بیشترین اثر لاروکشی را داشته و عصاره وینکا با میانگین 41/30 درصد کشندگی روی لارو کم‌ترین اثر لاروکشی را داشت. همچنین عصاره‌های هگزانی قیچ، زبان‌درقفا و استبرق دارای اثر دورکنندگی بودند. اثر عصاره‌ها روی بازدارندگی تخمریزی حشره‌کامل نشان داد میان عصاره‌های مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری در بازدارندگی تخمریزی حشره‌کامل وجود ندارد ولی میان عصاره‌های مورد آزمایش و تیمار شاهد اختلاف معنی‌دار وجود دارد. این نتایج نشان ‌دهنده این بود که این عصاره‌ها دارای خاصیت حشره‌کشی و دورکنندگی و بازدارندگی تخمریزی می‌باشد. 

کلیدواژه‌ها

شپشه آرد؛ عصاره هگزانی؛ حشره‌کشی؛ دورکنندگی؛ بازدارندگی؛ تخمریزی

مراجع

Bagheri-zenouz, E. 1997. Storage Pests and Their Control, Sepehr Press.Iran (In Persian)

Bell, C. H. & Wilson, S. M. 1995. Phosphin tolerance and resistance in Trogoderma granarium (Everts.) (Coleoptera: Dermestidae). Journal of Stored Products Research, 31:199-205.

Broussalis, A. M., Ferraro, G. E., Martino, V. S., Pinzon, R., Coussio, J. D. & Alvarez, J. C. 1999. Argentine plants as potential source of insecticidal compounds. Journal of Ethnopharmacology, 67: 219-223.

Chifundera, K., Baluku, B. & Mashimanngo, B. 1993. Phytochemical screening and Molluscicidal potency of some Zairean medicinal plants. Pharmacological Research, 28: 333-340.

Daglish, G. J. & Collins, P. J. 1999. Improving the relevance of assays for phosphine resistance, pp. 584-593. In:. Jin, X., Liang, Q. Liang, Y. S., Tan, X.C. & Guan, L.H Eds., Stored Product Protection.

Enan, E. 2001. Insecticidal activity of essential oil: Octapaminergic sites of action. Comparative Biochemistry and Physiology, 130: 325-337.

Fukuyama, Y., Ochi, M., Kasal, H. & Kodama, M. 1993. Insect growth inhibitory cardenolide glycosides from Anodendron affine. Phytochemistry, 32: 297-301.

Gökçe, A., Whalon, M. E., Cam, H., Yanar, Y., Demirtaş, I. & Gören, N. 2006. Plant extract contact toxicities to various developmental stages of Colorado potato beetles (Coleoptera:Chrysomelidae). Annals of Applied Biology, 149: 197-202.

Hollingsworth, C. S., Coil, W. M., Murray, K. D. & Ferro, D. N. 2002. Intergrated Pest Management for Northeast Schools. Natural Resources, Agriculture and Engineering Service. NRAES-152.

Isman, M. B. 2006. Botanical insecticides, deterrents, and repellents in modern agriculture and an increasingly regulated world. Annual Review of Entomology, 51: 45-66.

Kim, S., Park, C., Ohh, M.H., Cho, H.C., Ahn Y., Kim, S., Park, C., Ohh, M., Cho, H. & Ahn, Y., 2003a. Contact and fumigant activities of aromatic plant extracts and essential oils against Lasioderma serricorne (Coleoptera: Anobiidae). Journal of Stored Products Research, 39: 11-19.

Kim, S., Roh, J., Kim, D., Lee, H. and Ahn, Y. 2003b. Insect activities of aromatic plant extracts and essential oil against Sitophilus oryzae and Callosobruchus chinensis. Journal of Stored Products Research, 39(3): 293-303.

Khazai, S. 2010. Study the insecticide effect of five plant extracts on Tribolium confusum. Islamic Azad university, Arak branch, Iran.

Lee, S., Lee, B., Choi, W., Park, B., Kim, J. & Campbell, B. 2001. Fumigant toxicity of volatile natural products from Korean spices and medicinal plants towards the rice weevil, Sitophilus oryzae (L). Pest Management Science, 57: 548-553.

Mathur, S. J. N. 2003. Prospects of using herbal products in the control of mosquito vectors. ICMR Bulletin, 33: 1-10.

Moharramipour, S., Nazemi-Rafie, J., Morovati, M., Talebi, A. A. & Fathipour, Y. 2003. Effectiveness of extracts of Nerium oleander, Lavandula officinalis and Ferula assafoetida on nutritional indices of Tribolium castaneum  adults, Journal of Entomological Society of Iran, 23: 69-89. [In Persian with English summary].

Nazemi rafie, J.  Moharramipour, S & Morovvati,M. 2003. Investigation the insecticide effects of ethanol extracts of Nerim oleander, Lavandula officinalis and methanol extract of Ferula assafoetida against Ephestia kuhniella. Proceedings of the 15^th Iranian Congress of plant protection, 7-11sep. Razi university, Kermanshah, p. 140.

Owusu, E. O. 2001. Effect of some Ghanaian plant components on control of two stored-product insect pests of cereals. Journal of Stored Products Research, 37: 85-91.

Pascual-Villalobos, M. J. & Robledo, A. 1999. Anti-insect activity of plant extracts from the wild flora in southeastern Spain. Biochemical systematics and ecology, 27: 1-10.

Rajendran, S. & Sriranjini, V. 2008. Plant products as fumigants for stored-product insect control. Journal of Stored Products Research, 44: 126-135.

Rauf, A., Harahap, I. S. 1991. Research on grain storage insect pests and their controls at the institul. Pertanian Bogor, Grain Post-harvest Programme,  pp. 29-33.

Songa, J. & Rono, W. 1998. Indigenous methods for bruchid beetle(Coleoptera: Bruchidae) control in stored beans (Phaseolus vulgaris L.). Internatioal Journal of Management, 44(1): 1-4.

Srivastava, A. & Guleria, S. 2003. Evaluation of botanicals for mustard  aphid, Lipaphis erysimi (Kalt.) control in Brassica, Himachal Journal of Agricultural Research, 29: 116-118.