بررسی اقدامات سیاستی پیامبر اکرم (ص) در نهاد فرهنگی- ارتباطی مسجد

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 5، دوره 10، شماره 37، بهمن 1393، صفحه 1-22   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

میثم فرخی

فارغ التحصیل دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

مساجد از جمله نهادهای فرهنگی- ارتباطی حائز اهمیت هستند که نقش بی بدیلی و ارزنده ای را در جامعه اسلامی ایفا می نمایند. این نوشتار در صدد است تا اقدامات و فعالیت‌‌های سیاستی پیامبر مکرم اسلام (ص) به عنوان حاکم شریعت اسلامی را در نهاد مسجد - که نمایانگر و بیانگر ظهور و بروز ایشان در این پایگاه دینی است- مورد واکاوی و مداقه قرار دهد. بدین منظور اقدامات سیاستی پیامبر اکرم (ص) مانند تاسیس نهاد فرهنگی مسجد، عزل و نصب امامان جماعت، تعیین مسجد به مثابه جایگاه طرح مسائل علمی- آموزشی، بسیج اجتماعی مسلمانان (تجییش جیوش مسلمین) در مسجد، استقرار مسجد به مثابه ی پایگاه وحدت و همبستگی مسلمانان، خبر رسانی و اطلاع دهی به مسلمانان از طریق مسجد و مددکاری اجتماعی مسلمانان در مسجد حاکی از نقش فعال پیامبر اکرم (ص) در حوزه نهاد فرهنگی-ارتباطی مسجد می باشد. از منظر نویسنده اقدامات مذکور نشان دهنده این مطلب است که حاکم اسلامی وظیفه ی هدایت جامعه به سوی رشد، فلاح و شکوفایی استعدادهای نهفته و عظیم انسانی را بر عهده دارد. بدین منظور -برای هدایت جامعه اسلامی به سوی اهداف متعالی- اقتضا می کند که پیامبر (ص) در زمان خود به صورت مستقیم - و برخی موارد غیر مستقیم- در شوون فرهنگی جامعه (به ویژه از مجرای نهاد مسجد) دخالت نمایند تا مسلمانان را به سر حد مقصود و مطلوب برسانند.

کلیدواژه‌ها

مسجد؛ سیره نبوی (ص)؛ اقدامات سیاستی؛ نهاد فرهنگی- ارتباطی