تاریخچه پیدایش تحریم‌ها سیر تحولات تاریخی روابط متعامل و متقابل ایران و آمریکا

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 4، دوره 9، شماره 35، بهمن 1393، صفحه 1-52   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

دکتر رضا جلالی

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، تمامی سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه دچار چالش شد. آمریکا پس از این شکست، تمامی تلاش خود را مصروف آن داشت تا بتواند جایگاه از دست رفته خود را در منطقه بازیابد. ملت ایران نیز که هنوز خاطره تلخ کودتای 28 مرداد را فراموش نکرده بودند، نفرت فروخورده خود را عیان کردند. ایالات‌متحده در یک اقدام ناسنجیده و چالش برانگیز، شاه مخلوع ایران را به بهانه درمان پذیرفت. رخدادی که منجر به واکنش انقلابیون نسبت به این مسئله شد. پس از این اقدام گروهی از دانشجویان خشمگین در پاسخ به بی‌توجهی آمریکا به خواست انقلابیون مبنی بر استرداد شاه، سفارت ایالات متحده در تهران را اشغال و کارکنان آن را 444 روز به گروگان گرفتند. این رویداد آغازی بود بر تنش میان ایران و آمریکا که منجر به وضع اقدامات تلافی‌جویانه شد. ایالات متحده پس از اشغال سفارت توسط دانشجویان خط امام (ره)، اقدام به قطع روابط دیپلماتیک با ایران و وضع تحریم‌هایی محدود کرد. این سرآغازی بود بر تحریم‌های سلسله‌وار که تاکنون ادامه یافته است.
تحریم‌های اولیه پس از قرارداد الجزایر لغو شد. اما اموال منقول ایران در خارج کشور، به بهانه پرداخت غرامت به متضررهای از انقلاب اسلامی همچنان به صورت مسدود در اختیار آمریکا باقی ماند. با آنکه میزانی از این مبالغ به ایران بازپرداخت شد، اما میزان قابل توجهی از آن هیچ‌گاه مسترد نشد.

کلیدواژه‌ها

تحریم؛ ایران؛ آمریکا؛ گروگان؛ روابط دیپلماتیک