کاربری‌های باغ‌های عصر غزنوی با تکیه بر تاریخ بیهقی

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 4، دوره 9، شماره 34، اردیبهشت 1393، صفحه 1-28   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

دکتر شهرزاد ساسان پور

استاد یار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شبستر

چکیده

تاریخ بیهقی نه تنها از مشهورترین متون ادب فارسی است بلکه به نوبه خود یکی از منابع مهم تاریخ اجتماعی- فرهنگی ایران در دوره غزنوی به شمار می‌رود. در این کتاب مطالب بسیاری درباره هنرمندان و آثارمعماری وهنری این دوران از جمله باغ­های حکومتی و خصوصی به چشم می‌خورد. در مقاله حاضر تلاش بر آن است تا از منظر اجتماعی- فرهنگی، کاربری‌های باغ‌های حکومتی و خصوصی عصر غزنوی مورد بررسی قرار گیرد. سوال اصلی مقاله این است آیا باغ‌های حکومتی این دوره بنا شدند تا تنها نمادی از جلال و شکوه سلاطین، را به نمایش بگذارند یا آنها دارای کاربری‌های دیگری نیز بودند؟ برای پاسخ به این پرسش با مراجعه به متن، مطالب مرتبط استخراج و دسته بندی شد و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی تنظیم گردد.
یافته‌های تحقیق در دو بخش ساماندهی گردیده است، بخش اول، به بررسی ویژگی‌های باغ‌های شهرهای غزنین، هرات، بلخ و نیشابور؛ و بخش دوم به بررسی کاربری‌های باغ‌های مورد نظر از جنبه­های سیاسی، نظامی، اداری، مذهبی، ورزشی و تفریحی در دوران اولیه حکومت غزنویان اختصاص یافت. 

کلیدواژه‌ها

کاربری ها؛ باغ ها؛ تاریخ بیهقی؛ سلطان محمود غزنوی؛ سلطان مسعود اول غزنوی