جمال الدین ساوجی و تاثیر شخصیت او بر طریقه‌ی قلندریه

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 4، دوره 8، شماره 31، تیر 1392، صفحه 1-12   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

زهرا امیری

دانشجوی دکترای تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

چکیده

قلندریه یکی از شاخه های صوفیه است که از فرقه‌ی ملامتیه منشعب شده و حتی گاهی این فرقه راهمان ملامتیه می‌دانند. اقدامات قلندریه در ابتدا همچون ملامتیه اعتراض به اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی بود. اما بعد‌ها این فرقه بیشتر به ظاهر سازی پرداختند و اعضاء آن برای جدا بودن از دیگران خود را به شکل عجیب و غیر معمولی در می‌آوردند. یکی از شخصیت های مطرح قلندریان، جمال الدین ساوجی(زاوه ای) رهبر قلندریان جولقی بود. افسانه هایی که در مورد او وجود دارد مانند داستان هایی که برای صوفیان و عارفان ذکر می‌شود همراه با شاخ و بال های فراوان و غیر قابل باور است. وی که ایرانی بود در دمشق شیوه های بدعتی خود را ارائه کرد.او بعدها به مصر رفت و در شهر دمیاط مقیم شد. وی توانست پیروان زیادی در سرزمین های اسلامی به دست آورد. پس از او قلندریان که مدعی پاکدامنی و جدایی از تعلقات دنیوی بودند، با اشتغال به فساد و انجام اعمال منافی عرف و شرع به انحطاط گرائیدند.

کلیدواژه‌ها

جمال الدین ساوجی؛ قلندریه؛ ملامتیه؛ جوالقیه؛ چهارضرب