بررسی کتیبه‌ای تاریخی در مسجد جامع یزد و معرفی شاعر سراینده آن

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 6، دوره 8، شماره 31، تیر 1392، صفحه 1-12   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فاطمه سلحشور¹؛ یاسر حمزوی²؛ دکتر مریم محمودی³

¹دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد

²دانشجوی دکترای مرمت آثار تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان

³استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

در قسمت ورودی شرقی مسجد جامع کبیر یزد دهلیزی با پلان مربع به مساحت تقریبی 50 متر مربع وجود دارد که در حاشیه مستطیل شکل دور زیر سقف آن کتیبه‌ی شعری عربی به رنگ آبی و خط ثلث بر روی گچ در یازده بیت، مورخ به سال 777 هجری نقاشی شده است. این کتیبه به علت گذشت زمان ساییده شده و قسمت هایی از متن آن از بین رفته است. ایرج افشار، با استناد به کتاب‌های تاریخ جدید یزد و جامع مفیدی، از کتب تاریخی قرن نهم هجری که فقط به مطلع قصیده اشاره کرده‌اند، آن را منسوب به سید حسن متکلم می‌داند. ومحمد تقی دانش پژوه در مقاله ای آن را منسوب به شرف الدین بغدادی دانسته است. اما این محققین عنوان می‌کنند که در جایی متن کامل این قصیده را منتسب به متکلم ندیده اند. در این مقاله سعی شده با توجه به متن باقیمانده از کتیبه، شعر کامل و شاعر آن مشخص شود. پس از بررسی‌های انجام شده، مشخص شد، این شعر قسمتی از قصیده‌ی عربی 55 بیتی منتسب به سید حسن غزنوی شاعر پرآوازه قرن ششم هجری است که آن را در مدح و ستایش پیامبر اکرم سروده است و ده بیت از آن قصیده با متن ده بیت باقیمانده از کتیبه همخوانی دارد.

کلیدواژه‌ها

کتیبه نقاشی دهلیز شرقی مسجد جامع کبیر یزد؛ حسن متکلم؛ سید حسن غزنوی؛ شرف الدین بغدادی