اندازه‌گیری مقدارهای جزیی جیوه (II) با استفاده از روش طیف نورسنجی در حضور سورفکتانت SDS

پژوهش های کاربردی در شیمی

مقاله 3، دوره 5، شماره 3، آذر 1390، صفحه 17-25   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

داریوش الماسی فر^{* 1}؛ ثریا افضلی²؛ فرزانه مراحل³

¹دانشکده شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ماهشهر

²باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ماهشهر

³دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امیدیه

چکیده

در این پژوهش از یک روش طیف نور سنجی ساده، حساس و انتخابی برای تعیین مقدارهای ناچیز جیوه (II) استفاده شده است. در این روش، جیوه (II) به عنوان کاتالیست واکنش اکسایش ایندیگوکارمین به وسیله‌ی واکنش هگزا سیانو فرات (III) در مجاورت سورفکتانت سدیم دودسیل سولفات (SDS) است و سرعت واکنش از طریق کاهش جذب ماده‌ی رنگی ایندیگوکارمین (IC) در طول موج 612 نانومتر با طیف نورسنج دنبال شده است. متغیرهایی مانند pH، غلظت واکنش‌گرها و سورفکتانت، قدرت یونی، دما و زمان و چگونگی تأثیر این پارامترها بر سرعت واکنش مورد مطالعه قرار گرفته و شرایط بهینه به دست آمده است. با این روش قادر خواهیم بود جیوه (II) را در گستره‌ی غلظتی 0/5 تا 10 میکروگرم در میلی‌لیتر با حد تشخیص حداکثر 0/116 میکروگرم در میلی‌لیتر اندازه‌گیری کنیم. انحراف استاندارد نسبی جهت 10 بار اندازه‌گیری مکرر در گستره‌ی غلظتی 3 تا 7 میکروگرم بر میلی‌لیتر در گستر‌ه‌ی 0/85 تا 2 درصد است. اثر مزاحمت 20 گونه‌ی کاتیونی و آنیونی بر روی واکنش، مورد بررسی قرار گرفت که اکثر آن‌ها مزاحمت جزیی داشتند. از روش پیشنهادی برای اندازه‌گیری جیوه (II) در نمونه‌های حقیقی استفاده شده که نتیجه‌های رضایت بخشی با توجه به روش‌های مرجع به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

سینتیک؛ ایندیگو کارمین؛ هگزا سیانو فرات (III)؛ جیوه (II)؛ اکسایش؛ اثر کاتالیتیکی

مراجع

[1] E. M. Ostrea, J. V. Morales, Neuro Toxicology, Vol. 23, Issue 3, 329-339(2002).

[2] P. J. H. Reijnders, Nertherlands Journal of Sea Research.Vol 20, Issue 12, 615-621(1989).
[3] W. A. Hubbard, R. J. Bellmer, Marine Pollution Bulletin, Vol 70, Issue 1,30-65(1980).
[4] I. Merwin, P. T. Pruyene, Chemosphere, Vol. 29, Issue 6,1361-1367(1994).
[5] A. Borja, O. Solaun, J. Franco, Elsevier Oceanography Series, Vol 14, 319-333(2002).
[6 A. Ensaffi, M. Naghizadeh, J. Sci. , Islamic Republic of Iran, 5(4), 176-80(1994).
[7] K. P. Shrestha, A. Oswaldo, Science of The Total Environment, Vol 67, Issue 2-3,215-225(1987).
[8] L. D. Lacerda, M. de Souza, Environmental Pollution, Vol 129, Issue 2,247-255(2004).
[9] H. B. Sonmez N. Bicak, Reactive and Functional Polymer, Vol 51, Issue 1,55-60(2002).
[10] I. V. Seryakova, G. A. Vorobiova, Analytica Chemica Acta, Vol 77,183-190(1975).
[11] T. V. Hyealy, C. J. Barton, J. of Inorg. And Nucl. Chem. Vol 36, Issue 11,2575-2577(1974).
[12] T. F. Baumann, J. G. Reynolds, , Reactive and Functional Polymer, Vol 44,Issue 2,111-20(2000).
[13] C. Y. Tai, G. You, S. Chen, J. of Supercritical Fluids, Vol 18, Issue 3,201-212(2000).
[14] Jianjun. MO, Linmei. SHI, Rare Metal, Vol 27, Issue 3,233-237(2008).
[15] T. R. Crompton, Environment International, Vol 14, Issue 5,417-463(1988).
[16] D. P. Parkinson, I. Bruheim,J. of Chromatography, Vol 1025, Issue 1,77-84(2004).
[17] E. Padmini, M. Usha Rani, Science of The Total Environment, Vol 407, Issue 15,4533-4541(2009).
[18] H. Ashkenani, Sh. Dadfarnia, J. of Hazardous Material, Vol 161, Issue 1,276-280(2009).
[19] E. Stumpp, C. Ehrhardt, K. Klink, Carbon, Vol 22, Issue 2,218-232(1984).
[20] D. Phanon, A. Mosset, Solid State Science, Vol 9, Issue 6,496-505(2007).
[21] G. Sarendra, Analytical Chemistry, 60(6), 581-588(2005).
[22] A. Patricio, C. Femandez, A. M. Mota, Talanta, Vol 69, Issue 3,769-775(2006).
[23] K. K. Panda, M. Lenka, B. B. Panda, Environmental Pollution, Vol 76, Issue 1,33-42(1992).