تاثیر مکمل تغذیه‌ای ریشه زنجبیل بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی خون در گوسفند

آسیب‌شناسی درمانگاهی دامپزشکی

مقاله 6، دوره 9، 4 (36) زمستان، بهمن 1394، صفحه 327-334   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

مجید فرتاش وند^* ؛ یعقوب حاجی صادقی

عضو انجمن علمی دامپزشکی، گروه علوم درمانگاهی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

   زنجبیل به عنوان یک ادویه و گیاه دارویی ترکیبات متعددی دارد که فعالیت آنتی­اکسیدانی شدیدی از خود بروز می­دهند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاثیر پودر ریشه زنجبیل بر وضعیت آنتی­اکسیدانی خون در گوسفندان سالم بود. در این مطالعه به جیره غذایی 10 رأس گوسفند نر یک­ساله نژاد قزل (گروه تیمار) روزانه پودر ریشه زنجبیل خشک شده به میزان یک گرم به ازاء هر رأس و به مدت 2 ماه اضافه شد. در گروه دوم به­عنوان کنترل مثبت (تعداد 10 رأس) داروی ویتامین E+سلنیوم، یک نوبت به­صورت عضلانی تزریق شد. گروه شاهد (تعداد 10 رأس) هیچ دارو یا افزودنی خاصی دریافت نکرد. در فواصل منظم و هر دو هفته یک­بار از دام­ها خونگیری انجام شد و میزان فعالیت آنزیم­های سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و آنتی­اکسیدان تام سرم مورد سنجش قرار گرفت. در گروه تیمار، زنجبیل باعث بهبود و افزایش معنی­دار (05/0p<) ظرفیت تام آنتی­اکسیدانی سرم و نیز سطح سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز خون گوسفندان نسبت به گروه شاهد شد. فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز خون در گروه تیمار با زنجبیل به طور معنی­داری کمتر ولی ظرفیت آنتی­اکسیدانی تام سرم به طور معنی­داری بیشتر از گروه کنترل مثبت بود (05/0p<). در خصوص سطح کاتالاز خون تفاوت معنی­داری بین دو گروه تیمار و کنترل مثبت مشاهده نشد. نتایج این مطالعه نشان داد که افزودن پودر ریشه زنجبیل به جیره غذایی گوسفندان می­تواند سبب افزایش ظرفیت آنتی­اکسیدانی خون در گوسفندان سالم گردد. بنابراین، زنجبیل را می­توان به عنوان یک جیره مکمل و جایگزین برای تقویت سیستم آنتی­اکسیدانی گوسفندان پیشنهاد نمود. با این وجود باید مطالعات بیشتری با دزهای مختلف انجام گیرد تا بهترین دز و میزان استفاده از این ماده در جیره غذایی حیوان به دست آید. 

کلیدواژه‌ها

آنتی‌اکسیدان؛ زنجبیل؛ خون؛ گوسفند

اصل مقاله

مقدمه

   زنجبیل (Ginger) به طور گسترده در سراسر جهان به عنوان ادویه غذایی مصرف می­شود و در طب گیاهی یونانی، چینی، هندی و ... از اهمیت ویژه­ای برخوردار است (Ali et al., 2008). ترکیبات زنجبیل متعدد بوده و بر اساس منشأ مکانی و تازه یا خشک بودن ریشه آن متفاوت است. در زنجبیل تازه 63 ترکیب مختلف شناسایی شده است که شامل جنجیرول­ها، شاگول­ها، جنجیردیول­ها، 3-دی­هیدروشاگول­ها، پارادول­ها، دی­هیدروپارادول­ها، مشتقات استیله جنجیرول، مشتقات مونو و دی استیله جنجیرول­ها، 1-دهیدروجنجیرول­ها، دی­آریل­هپتانوئیدها و مشتقات متیل اتر برخی از این ترکیبات می­باشند (Jolad et al., 2004).

   زنجبیل در مطالعات متعددی هم در انسان و هم در حیوانات استفاده شده است. بر این اساس، اثرات کاهنده آن بر فشار خون و ضربان قلب (Afzal et al., 2001; Ghayur et al., 2005)، چربی خون، وزن بدن، هیپرگلایسمی و هیپرانسولینمی (Ali et al., 2008) نشان داده شده است. همچنین زنجبیل خاصیت ضد انعقادی (Nurtjahja-Tjendraputra et al., 2003; Dedov et al., 2002)، ضد التهابی (Thomson et al., 2002; Grzanna et al., 2005; Phan et al., 2005)، ضد آپوپتوزی (Kim et al., 2007)، ضد میکروبی (Jagetia et al., 2003; Yin and Cheng, 1998; Ali et al., 2008)، محافظت بافتی در برابر سموم (Yemitan and Izegbu, 2006; Amin and Hamza, 2006) و امواج رادیواکتیو (Jagetia et al., 2003; Jagetia et al., 2003; Haksar et al., 2006) دارد.

همچنین، نشان داده شده است که زنجبیل در شرایط درون­تنی (in vivo) و برون­تنی (in vitro) خصوصیات آنتی­اکسیدانی قوی دارد (Ali et al., 2008). آنتی­اکسیدان­های اصلی زنجبیل شامل جنجیرول، شوگرال­ها و تعدادی مشتقات کتونی فنولی می­باشد (تقی­زاده افشاری و همکاران، 1384). از آنجایی که ابتلاء گوسفندان به بیماری­های مختلف، سبب تحمیل خسارات و تلفات چمشگیری به صنعت دامداری کشور می­شود، لذا تقویت سیستم ایمنی و دفاعی دام­ها به شیوه­ای طبیعی و راحت، ممکن است در پیشگیری از این موضوع مفید باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر افزودن پودر ریشه خشک شده گیاه زنجبیل بر سطح آنتی­اکسیدان­های خونی به عنوان یکی از مکانیسم­های دفاعی بدن در گوسفند بود.

 

مواد و روش­ها

   در این مطالعه تعداد 30 رأس گوسفند نر یک­ساله نژاد قزل با وزن (kg 2±45) و خصوصیات ظاهری مشابه انتخاب و به مدت یک ماه جهت اطمینان از سلامت دام­ها و عدم ابتلاء آنها به بیماری زمینه­ای دیگر و نیز اجرای درمان ضدانگل بدون هیچ مداخله دیگری نگه­داری شدند. در طی این مدت و همچنین در طی دوره آزمایش تمامی گروه­ها از جیره معمول (پایه) شامل 600 گرم جو، نیم کیلو کاه و یونجه به صورت آزاد تغذیه می­شدند. دام­ها به صورت تصادفی به سه گروه مساوی و در باکس­های گروهی تقسیم بندی شدند. گروه اول به عنوان گروه شاهد فقط جیره پایه را دریافت کرد. به گروه دوم به عنوان کنترل مثبت، 3 میلی­لیتر داروی ویتامین E+سلنیوم به صورت عضلانی در یک نوبت تزریق شد. در جیره روزانه دام­های گروه سوم به­عنوان گروه تیمار پودر ریشه زنجبیل خشک شده روزانه به میزان یک گرم به ازاء هر رأس (Iqbal et al., 2006) اضافه شد. دام­ها به مدت دو ماه با این شرایط تغذیه شدند. در فواصل هر دو هفته یک­بار با استفاده از دو نوع لوله ونوجکت ساده و فاقد ضدانعقاد به جهت تهیه سرم و لوله ونوجکت حاوی ماده ضد انعقاد EDTA از دام­ها خونگیری به­عمل آمد. نمونه­ها بلافاصله به آزمایشگاه منتقل شده و نمونه­های خون اخذ شده در لوله­های فاقد ضد انعقاد پس از تشکیل لخته، با استفاده از سانتریفیوژ رومیزی به مدت 10 دقیقه با 3000 دور در دقیقه سانتریفیوژ شده و سرم آنها جدا و در میکروتیوب­های درب­دار منجمد شدند. در نمونه­های خونی حاوی EDTA، میزان هموگلوبین اندازه­گیری شد. همچنین مقداری از نمونه خون حاوی ضدانعقاد به میکروتیوب درب­دار منتقل و منجمد شد. نمونه­های ماخوذه به آزمایشگاه تخصصی مرکز تحقیقات دارویی شمال­غرب کشور منتقل شده و در نمونه­های خون تام اخذ شده میزان فعالیت آنزیم­های سوپراکسیددیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و در نمونه­های سرمی میزان آنتی­اکسیدان تام سرم با استفاده از کیت­های بیوشیمیایی مختص خود (^®Randox) و دستگاه اتوآنالایزر (Alcyon^TM 300, Abbott lab., Illinois, USA) اندازه­گیری شد.

در نهایت، به منظور تحلیل آماری داده­ها و بررسی وجود اختلاف بین گروه­های تحت مطالعه، از آزمون آنالیز واریانس یک­طرفه (ANOVA) و نیز جهت تعیین وجود ارتباط بین پارامترهای مختلف از آزمون همبستگی پیرسون و نرم­افزار SPSS ویرایش 19 استفاده شد. سطح معنی­داری در این مطالعه 05/0p< در نظر گرفته شد.

 

یافته­ها

   دام‌های مورد مطالعه در تمام دوره آزمایش از لحاظ ظاهری سالم بودند و به هیچ بیماری مبتلا نشدند. گوسفندان تمام گروه­ها با اشتها غذا می­خوردند، اما در گروهی که به پودر ریشه زنجبیل در جیره غذایی آنها جو خیس خورده اضافه شده بود، مدت زمان خوردن جو توسط دام­ها کمی طولانی­تر بود که این امر احتمالاً به دلیل طعم تند زنجبیل و تحریک ناحیه دهان گوسفندان بود. به­ هر حال، گوسفندان تمام جو آغشته شده به پودر زنجبیل را می­خوردند و چیزی در آخور باقی نمی­ماند. مقادیر حاصل از اندازه­گیری ظرفیت آنتی­اکسیدان­های مختلف خون و سرم در گوسفندان تحت مطالعه در جدول 1 خلاصه شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 1- میزان فعالیت آنتی­اکسیدانی در گوسفندان تحت مطالعه (mean±SD)

زمان		گروه­ها	ظرفیت تام آنتی­اکسیدانی سرم (U/L)	سوپراکسید دیسموتاز (U/g Hb)	گلوتاتیون پراکسیداز (U/g Hb)	کاتالاز (U/g Hb)
صفر		شاهد	a# 08/0 ± 32/0	a# 108 ± 3193	a# 1/4 ± 9/47	a# 8/5 ± 3/44
		ویتامین ای+ سلنیوم	a# 07/0 ± 28/0	a# 93 ± 3185	a# 4/5 ± 7/45	a# 1/6 ± 9/46
		زنجبیل	a# 09/0 ± 29/0	a# 86 ± 3260	a# 8/3 ± 0/48	a# 2/7 ± 2/47
هفته دوم		شاهد	a# 07/0 ± 29/0	a# 91 ± 3305	a# 6/5 ± 2/49	a# 6/4 ± 2/46
		ویتامین ای+ سلنیوم	a# 09/0 ± 33/0	a# 87 ± 3446	b# 0/6 ± 8/48	a# 0/7 ± 2/48
		زنجبیل	b¥ 12/0 ± 34/0	a# 112 ± 3397	a# 2/7 ± 2/50	a# 3/6 ± 5/48
هفته چهارم		شاهد	a# 09/0 ± 34/0	a# 99 ± 3486	a# 6/8 ± 5/51	a# 5/6 ± 9/48
		ویتامین ‌ای+ سلنیوم	b¥ 06/0 ± 37/0	b¥ 121 ± 4059	c¥ 3/11 ± 4/59	b¥ 1/7 ± 5/62
		زنجبیل	c¥ 08/0 ± 39/0	b¥ 104 ± 3842	b¥ 5/10 ± 6/61	b¥ 9/5 ± 5/59
هفته ششم		شاهد	a# 08/0 ± 29/0	a# 76 ± 3358	a# 6/9 ± 3/50	a# 1/10 ± 3/47
		ویتامین ‌ای+ سلنیوم	b¥ 07/0 ± 38/0	c¥ 130 ± 4390	d¥ 8/13 ± 8/71	c¥ 2/15 ± 5/76
		زنجبیل	b¥ 07/0 ± 34/0	c¥ 127 ± 4116	c§ 8/11 ± 0/68	c¥ 5/9 ± 5/74
هفته هشتم		شاهد	a# 07/0 ± 32/0	a# 88 ± 3372	a# 2/10 ± 1/52	a# 1/6 ± 0/50
		ویتامین ‌ای+ سلنیوم	b¥ 10/0 ± 40/0	d¥ 115 ± 4674	e¥ 4/8 ± 2/76	d¥ 8/8 ± 5/80
		زنجبیل	c§ 11/0 ± 45/0	d§ 123 ± 4425	d§ 1/9 ± 8/73	d¥ 3/10 ± 5/78

a                      ، b، c و ...: حروف ناهمسان در هر ستون نشان­دهنده وجود تفاوت آماری معنی­دار در زمان­های مختلف است (05/0p<).

#                      ، ¥ و §: علایم ناهمسان در هر ستون نشان­دهنده وجود تفاوت آماری معنی­دار بین گروه­های سه‌گانه است  (05/0p<).

 

 

   نتایج حاصل از آنالیز داده­ها نشان­دهنده تغییرات وابسته به زمان در میزان آنتی­اکسیدان­های خون و سرم در گوسفندان تحت مطالعه بود. بین پارامتر زمان و میزان فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز، (426/0=r، 038/0=p)، کاتالاز (852/0=r، 029/0=p) و سوپراکسید دیسموتاز سرم (720/0=r ، 004/0=p) همبستگی معنی­دار وجود داشت.

 

بحث و نتیجه­گیری

   تغذیه خوب یکی از ضروریات اساسی برای تمام دام­های اهلی محسوب می­شود. استراتژی­های خاص تغذیه­ای تاثیر قابل توجهی بر متابولیسم اکسیداتیو دام دارند. افزایش وضعیت آنتی­اکسیدانی دام نیز سبب بهبود عملکرد رشد، تولید و تولید مثل آنها می­شود (El-Far et al., 2014). نتایج حاصل از این مطالعه نشانگر این است که پودر زنجبیل سبب افزایش ظرفیت آنتی­اکسیدانی خون در گوسفندان سالم می­شود. زنجبیل یکی از شناخته شده­ترین گونه­های گیاهی است که در اکثر نقاط دنیا مورد استفاده قرار می­گیرد. خصوصیات آنتی­اکسیدانی زنجبیل ناشی از فعالیت حذف رادیکال­های آزاد تولید شده می­باشد (Sultana et al., 2010; Haleagrahara et al., 2010). با این وجود پلی­فنول­های آزاد این گیاه تاثیر بهتری دارند چرا که آنها آزادانه در دسترس هستند و به آسانی جذب می­شوند و فعالیت مفید خود را در مراحل ابتدایی هضم بروز می­دهند (El-Far et al., 2014).

   مطالعات متعددی در خصوص تاثیر زنجبیل بر استرس اکسیداتیو و سطح آنتی­اکسیدان­های بافتی و پلاسما در گونه­های مختلف حیوانی و بالاخص موش صحرایی انجام شده است. در مطالعه مشابهی که ال-فار و همکاران در سال 2014 انجام دادند مشخص شد افزودن 3 گرم پودر خشک زنجبیل در جیره غذایی روزانه میش­ها سبب کاهش معنی‌دار مالون­دی­آلدئید (MDA) و افزایش معنی­دار آنتی­اکسیدان تام، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز میشود که با نتایج حاصل از این مطالعه همخوانی دارد. آزمایشات انگل­شناسی روی مدفوع میش­های مذکور نشان داد که تعداد تخم انگل در روز 70 به طور قابل توجه و معنی­داری کاهش یافته بود (El-Far et al., 2014). همچنین اثرات محافظتی عصاره زنجبیل بر کاهش استرس اکسیداتیو در موش­های صحرایی دچار کارسینوم سلول­های کبدی تایید شده است (Ahmad et al., 2006). مطالعه خادم انصاری و همکاران حاکی از اثرات کاهنده زنجبیل بر استرس اکسیداتیو در روده باریک موش­های صحرایی دیابتی بود (Khadem Ansari et al., 2008). همچنین نشان داده شده است که عصاره اتانولی زنجیل قادر به بهبود ظرفیت آنتی­اکسیدانی و کاهش آسیب اکسیداتیو بافت کلیه در موش­های صحرایی تیمار شده با الکل (Ramudu et al., 2011) و موش­های صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین (تقی­زاده افشاری و همکاران، 1384) می­باشد. در طیور تخم­گذار نیز اثرات مفید پودر زنجبیل مبنی بر افزایش ظرفیت آنتی­اکسیدانی پلاسما و بهبود وضعیت ایمنی و عملکرد آنها نشان داده شده است (اکبریان و همکاران، 1389). همگی این مطالعات حاکی از تقویت سیستم آنتی­اکسیدانی آنزیمی و کاهش MDA می­باشد که با نتایج مطالعه ما نیز همراستا هستند.

   تاثیر پودر زنجبیل بر میزان تخمیر، اسیدهای چرب فرار و pH شکمبه گوسفند بررسی شده است (Zhang, et al. 2011). همچنین نشان داده شده است که در محیط آزمایشگاهی (in vitro) عصاره زنجبیل توانایی از بین بردن پروتواسکولکس­های کیست هیداتیک گوسفند را دارد (Moazeni, 2011). اخیراً ممقانی و همکاران در سال 2013 به بررسی تاثیر عصاره هیدروالکلی زنجبیل بر حرکات شکمبه- نگاری گوسفند پرداخته­اند (Mamaghani et al., 2013).

   می­دانیم که افزایش اکسیداسیون LDL سبب القاء استرس اکسیداتیو و آسیب ناشی از آن می­شود. نشان داده شده است که زنجبیل به طور مستقیم سبب کاهش اکسیداسیون لیپیدی و استرس اکسیداتیو می­شود (Fuhrman et al., 1994). افزایش فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز (GPx) سبب غیر فعال شدن واکنش پراکسیداسیون لیپیدی و کاهش تولید MDA به عنوان یکی از شاخص­های سهل الوصول ارزیابی استرس اکسیداتیو می­شود (Levy et al., 1999). نتایج مطالعه حاضر نیز نشان­دهنده افزایش ظرفیت آنتی­اکسیدانی خون متعاقب مصرف پودر زنجبیل بود. به نظر می­رسد که افزایش ظرفیت آنتی­اکسیدانی خون سبب کاهش رادیکال­های آزاد می­شود. مطالعاتی که همراه با مصرف عصاره گیاهان حاوی آنتی­اکسیدان بود نیز این نتایج را تایید می­کنند (Wolff et al., 1991; Sozmen et al., 2001). آنتی­اکسیدان­های اصلی زنجبیل شامل جنجیرول­ها، شوگوال­ها و تعدادی مشتقات کتونی فنولی می­باشند (Ali et al., 2008). جنجیرول حاصله از زنجبیل در غلظت­های بالا سبب مهار کمپلکس آسکوربات- فروس می­شود که این کمپلکس پراکسیداسیون لیپیدی را القاء می­کند (Reddy and Lokesh, 1992).

   به عنوان نتیجه­گیری نهایی، افزودن پودر ریشه زنجبیل به جیره غذایی گوسفندان می­تواند سبب افزایش سیستم دفاعی و پاسخ ایمنی غیراختصاصی بدن آن­ها گردد. با این وجود باید مطالعات بیشتری با دزهای مختلف در خصوص پاسخ ایمنی دام انجام گیرد تا بهترین دز و میزان استفاده از این ماده در جیره غذایی حیوان به دست آید. به طور کلی این مطالعه نشان داد که زنجبیل را می­توان به عنوان یک جیره مکمل و جایگزین برای تقویت سیستم ایمنی گوسفندان پیشنهاد نمود.

مراجع

• ·         اکبریان، ع.، شیخ احمدی، ا.، گلیان، ا.، شیرزادی، ح. و ژاله، ص. (1389). اثر ریشه زنجبیل بر کلسترول زرده تخم مرغ، وضعیت آنتی­اکسیدانی پلاسما و عملکرد مرغ های تخمگذار. چهارمین کنگره علوم دامی ایران، کرج. صفحات: 183- 178.
• تقی­زاده افشاری، ع.، شیرپور، ع.، فرشید، ا.ع.، علامه، ع.ا.، رسمی، ی. و سعادتیان، ر. (1384). تاثیر زنجبیل بر ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما، پراکسیداسیون چربی­ها و نفروپاتی ناشی از دیابت در موش­های رت دیابتی شده. مجله پزشکی ارومیه، دوره 16، شماره 3، صفحات: 15-9.
  • Afzal, M., Al-Hadidi, D., Menon, M., Pesek, J. and Dhami, M.S. (2001). Ginger: an ethnomedical, chemical and pharmacological review. Drug Metabolism and Personalized Therapy, 18(3-4): 159-190.
  • Ahmad, N., Sulaiman, S., Mukti, N.A., Murad, N.A., Abd Hamid, N.A. and Anum Mohd Yusof, Y. (2006). Effects of Ginger Extract (Zingiber officinale Roscoe) on Antioxidant Status of Hepatocarcinoma Induced Rats. Malaysian Journal of Biochemistry and Molecular Biology, 14: 7-12.
  • Al-Amin, Z.M., Thomson, M., Al-Qattan, K.K., Peltonen-Shalaby, R. and Ali, M. (2006). Anti-diabetic and hypolipidaemic properties of ginger (Zingiber officinale) in streptozotocin-induced diabetic rats. British Journal of Nutrition, 96(4): 660-666.
  • Ali, B.H., Blunden, G., Tanira, M.O. and Nemmar, A. (2008). Some phytochemical, pharmacological and toxicological properties of ginger (Zingiber officinale Roscoe): A review of recent research. Food and Chemical Toxicology, 46(2): 409-420.
  • Amin, A. and Hamza, A.A. (2006). Effects of roselle and ginger on cisplatin induced reproductive toxicity in rats. Asian Journal of Andrology, 8(5): 607-612.
  • Asnani, V. and Verma, R.J. (2006). Aqueous ginger extract ameliorates paraben induced cytotoxicity. Acta Poloniae Pharmaceutica, 63(2): 117-119.
  • Dedov, V.N., Tran, V.H., Duke, C.C., Connor, M., Christie, M.J., Mandadi, S., et al. (2002). Gingerols: a novel class of vanilloid receptor (VR1) agonists. British Journal of Pharmacology, 137(6): 793-798.
  • El-Far, A.H., Eman, K.B. and Moharam, M.S. (2014). Antioxidant and Antinematodal Effects of Nigella Sativa and Zingiber Officinale Supplementations in Ewes. International Journal of Pharmaceutical Sciences Review and Research, 26(1): 222-227.
  • Fuhrman, B, Elis, A and Aviran, M. (1997). Hypocholesterolemic effect of lycopene and ­- carotene is released to suppression of cholesterol synthesis and augmentation of LDL receptor activity in macrophages. Biochemical and Biophysical Research Communications, 233: 658-662.
  • Fuhrman, B., Oiknine, J. and Aviran, M. (1994). Iron induced lipid peroxidation in cultured macrophages increases their ability to oxidatively modify LDL and affect their secretory properties. Atherosclerosis, 111(1): 65-78.
  • Ghayur, M.N., Gilani, A.H., Afridi, M.B. and Houghton, P.J. (2005). Cardiovascular effects of ginger aqueous extract and its phenolic constituents are mediated through multiple pathways. Vascular Pharmacology, 43(4): 234-241.
  • Grzanna, R., Lindmark, L. and Frondoza, C.G. (2005). Ginger– an herbal medicinal product with broad anti-inflammatory actions. Journal of Medicinal Food, 8(2): 125-132.
  • Haksar, A., Sharma, A., Chawla, R., Kumar, R., Arora, R., Singh, S., et al. (2006). Zingiber officinale exhibits behavioral radioprotection against radiation-induced CTA in a gender-specific manner. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 84(2): 179-188.
  • Haleagrahara, N., Jackie, T., Chakravarthi, S., Rao, M. and Kulur, A. (2010). Protective effect of Etlingera elatior (torch ginger) extract on lead acetate-induced hepatotoxicity in rats. Journal of Toxicological Sciences, 35(5): 663-671.
  • Iqbal, Z., Lateef, M., Akhtar, M.S., Ghayur, M.N. and Gilani, A.H. (2006). In vivo anthelmintic activity of ginger against gastrointestinal nematodes of sheep. Journal of Ethnopharmacology, 106(2): 285-287.
  • Jagetia, G.C., Baliga, M.S., Venkatesh, P. and Ulloor, J.N. (2003). Influence of ginger rhizome (Zingiber officinale Rosc.) on survival, glutathione and lipid peroxidation in mice after whole-body exposure to gamma radiation. Radiation Research, 160(5): 584-592.
  • Jolad, S.D., Lantz, R.C., Solyon, A.M., Chen, G.J., Bates, R.B. and Timmermann, B.N. (2004). Fresh organically grown ginger (Zingiber officinale): composition and effects on LPS-induced PGE2 production. Phytochemistry, 65(13): 1937-1954.
  • Khadem Ansari, M.H., Karimipour, M., Salami, S. and Shirpoor, A. (2008). The Effect of Ginger (Zingiber officinale) on Oxidative Stress Status in the Small Intestine of Diabetic Rats. International Journal of Endocrinology and Metabolism, 6(3): 144-140.
  • Kim, J.K., Kim, Y., Na, K.M., Surh, Y.J. and Kim, T.Y. (2007). [6]-Gingerol prevents UVB-induced ROS production and COX-2 expression in vitro and in vivo. Free Radical Research, 41(5): 603-614.
  • Levy, U., Zaltzberm H., Ben-Amotz, A., Kanter, Y. and Aviran, M. (­1999). β-Carotene affects antioxidant status in non- insulin dependent diabetes mellitus. Pathophysiology, 6(3): 157-161.
  • Mamaghani, A., Maham, M. and Dalir-Naghadeh, B. (2013). Effects of ginger extract on smooth muscle activity of sheep reticulum and rumen. Veterinary Research Forum, 4(2): 91-97.
  • Moazeni, M. (2011). In vitro lethal effect of Zingiber officinale R. on protoscolices of hydatid cyst from sheep liver. Microbiology Research, 2(2): 91-94.
  • Nurtjahja-Tjendraputra, E., Ammit, A.J., Roufogalis, B.D., Tran, V.H. and Duke, C.C. (2003). Effective anti-platelet and COX-1 enzyme inhibitors from pungent constituents of ginger. Thrombosis Research, 111(4-5): 259-265.
  • Phan, P.V., Sohrabi, A., Polotsky, A., Hungerford, D.S., Lindmark, L. and Frondoza, C.G. (2005). Ginger extract components suppress induction of chemokine expression in human synoviocytes. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 11(1): 149-154.
  • Ramudu, S.K., Korivi, M., Kesireddy, N., Chen, C.Y., Kuo, C.H. and Kesireddy, S.R. (2011). Ginger Feeding Protects Against Renal Oxidative Damage Caused by Alcohol Consumption in Rats. Journal of Renal Nutrition, 21(3): 263-270.
  • Reddy, A.A. and Lokesh, B.R. (1992). Studies of spice principles as antioxidants in the inhibition of lipid peroxidation of rat liver microsomes. Molecular and Cellular Biochemistry, 111(1-2): 117-124.
  • Sultana, S., Ripa, F.A. and Hamid, K. (2010). Comparative antioxidant activity study of some commonly used spices in Bangladesh. Pakistan Journal of Biological Sciences, 13(7): 340-343.
  • Thomson, M., Al-Qattan, K.K., Al-Sawan, S.M., Alnaqeeb, M.A., Khan, I. and Ali, M. (2002). The use of ginger (Zingiber officinale Rosc.) as a potential anti-inflammatory and antithrombotic agent. Prostaglandins, Leukotrienes and Essential Fatty Acids, 67(6): 475-478.
  • Wolff, P., Jiang, Z.Y. and Shunt, J.V. (1991). Protein glycation and oxidative stress in diabetes mellitus and aging. Free Radical Biology and Medicine, 10(5): 339-352.
  • Yemitan, O.K. and Izegbu, M.C. (2006). Protective effects of Zingiber officinale (Zingiberaceae) against carbon tetrachloride and acetaminopheninduced hepatotoxicity in rats. Phytotherapy Research, 20(11): 997-1002.
  • Yin, M.C. and Cheng, W.S. (1998). Inhibition of Aspergillus niger and Aspergillus flavus by some herbs and spices. Journal of Food Protection, 61(1): 123-125.
  • Zhang, T.T., Yang, Z.B., Yang, W.R., Jiang S.Z. and Zhang, G.G. (2011). Effects of dose and adaptation time of ginger root (Zingiber officinale) on rumen fermentation. Journal of Animal and Feed Sciences, 20(3): 461-471.