استفاده از روش اسپکتروفتومتری در تشخیص آلودگی‌های پنهان به آفت شب‌پره Ephestia kuhniella در خرمای رقم کبکاب

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 6، شماره 1، خرداد 1393، صفحه 28-17   

نویسندگان

نادیا حیدری^* ؛ مسعود لطیفیان؛ مجید فلاح زاده

چکیده

شب‏­پره آرد Ephestia kuhniella (Zeller) یکی از مهم­ترین آفات انباری ارقام مختلف خرمای تر می­باشد. تحقیق حاضر جهت تعیین استانداردهای روش اسپکتروسکوپی برای تشخیص آلودگی خرمای رقم کبکاب به این آفت، در قالب طرح کاملاً تصادفی و به­ صورت فاکتوریل در 2 سطح انجام شد. فاکتور A (عامل اصلی) در 4 سطح  شامل مراحل رشدی تخم، لارو، شفیره و حشره کامل و فاکتورB  (عامل فرعی) در 10 سطح شامل تراکم­های 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 عدد/کیلوگرم در سه تکرار بین 800 تا 1900 نانومتر انجام گردید. نتایج نشان داد که بین میانگین جذب در مراحل رشدی مختلف و در تراکم­های هر مرحله رشدی تفاوت معنی‌داری وجود داشت. با افزایش میزان تراکم به تدریج میزان جذب افزایش یافت، به­طوری که بالاترین جذب در تراکم 50 و کمترین آن در تراکم 5 عدد از هر مرحله رشدی اتفاق افتاد که مقادیر آن به ترتیب 79/2 و 72/0 n/lit بود. بالاترین میزان جذب در مرحله رشدی حشره کامل  با 28/2 و بعد به ترتیب شفیره، لارو و تخم قرار داشت که مقادیر آن به ترتیب 11/2 ، 83/1 و 68/1 محاسبه گردید. برای این روش     نمونه­برداری، در رقم کبکاب بالاترین شیب در حشره کامل 20/1b= و کمترین مقدار در تخم با 04/0b= اندازه‌گیری شد. خطای نسبی (RV) به ترتیب برای تخم، 42/6 ، لارو، 22/6 و شفیره 30/6 و برای حشره کامل، 05/7 محاسبه شد و ضریب تغییرات برای تخم 26/35 و لارو 15/34 و شفیره 55/34 و حشره کامل 63/38 به دست آمد. نتایج نشان داد که این روش نمونه‌برداری مطمئن، سریع، دقیق با قابلیت اجرای بالا می‌تواند در برنامه‌های تحقیقاتی مدیریت تلفیقی آفات و موارد قرنطینه‌ای و همچنین صادرات محصول مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

خرما؛ شب‌پره آرد؛ نمونه برداری؛ اسپکتروفتومتری

مراجع

Amano, Y. 1992. Laboratory Training Manual on the Use of Nuclear Techniques in Insect Research and Control - Third Edition . IAEA Technical Reports Series No. 336. IAEA, Vienna. International Atomic Energy Agency (IAEA), A Joint Undertaking By FAO and IAEA, Austria.

Bagheri Zenouz, E. 1996. Stored Product Pests and Their Control Methods, Sepehr Publication Center, Tehran (In Persian).

Esmaili, M., Azmayesh Fard, P. & Mirkarimi, A. A. 1993. Agricultural Entomology. Tehran University Press (In Persian).

Hackman, R. H. 1953. Chemistry of insect cuticle. III. Hardening and darkening of the cuticle. Biochemical Journal, 54:371-377.

Iran Manesh, S. M. 2000. Intruduction to Applied Technology Date Palm Production, Keeping, Processing, Packing and Exports. First Edition. Ayda Negaresh Publications, Iran (In Persian).

Latifian, M. 2004. Date Palm Stored Pests Control Technology. Hang Galam Publisher. Mashad, Iran (In Persian).

Paliwal, J., Wang, W., Symons, S.J. & Karunakaran, C., 2004. Insect species and infestation level determination in stored wheat using near-infrared spectroscopy. Canadian Biosystems Engineering, 46: 717-724.