پراکنش فضایی جمعیت شته غلات (Hom., Aphididae) Sitobion avenae در مزارع گندم دیم دهلران

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

شناسنامه علمی شماره، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 17، آذر 1393، صفحه 209-201   

نویسندگان

مهدی شعبانی پور^* ؛ عزیزاله مختاری؛ فاطمه بیدرنامنی

چکیده

شته سبز گندم (F.) Sitobion avenae گونه­ای مهم در آلودگی خوشه­های گندم منطقه دهلران است.به منظور بررسی تراکم و پراکنش فضایی جمعیت شته سبز گندم روی خوشه­های گندم (Triticum aestivum L.) طی دو فصل زراعی 1389 و 1390 از پنج مزرعه­ی گندم پاییزه در اطراف دهلران، نمونه­برداری هفتگی به عمل آمد. با استفاده از شاخص­ها و مدل های مختلف، پراکنش فضایی مراحل مختلف نشو و نمایی شته­ها با مطابقت داده­ها با توزیع پویسون (تصادفی) و دوجمله ای منفی (تجمعی) برآورد شد. بر اساس مقادیر ضرایب تبیین و F، مدل تیلور برای برآورد پراکنش فضایی  شته­ها از مدل ایوائو مناسب­تر بود و مقدار ضریب b از 102/1 برای ماده­های بالدار تا 463/1 برای ماده­های بدون بال نوسان داشت. سایر شاخص­های پراکنش و مدل­های توزیع فضایی نیز حاکی از تجمعی بودن پراکنش جمعیت شته­ها روی خوشه­ها و برازش آن با توزیع دو جمله­ای منفی در بسیاری از مقاطع فصل زراعی بود. شته­های بالغ بالدار در مقایسه با سایر مراحل نشوونمایی، برای نشان دادن پراکنش تصادفی تمایل بیشتری داشتند.

کلیدواژه‌ها

گندم؛ شته؛ جمعیت؛ پراکنش فضایی

مراجع

Afrouz, F. Talebi, A.A. & Fathipour, Y. 2011. A study thermal requirement aphids Sitobion avenae and parasitoids aphids Praon volucre (Hym: Braconidae). Journal of Plant Protection Science Iran. 43(1): 143-145.

Afshari A., Dastaran M., 2010.  Density, Spatial distribution and sequential sampling plans for cereal aphids infesting wheat spike in Gorgan, northern Iran. Plant Protection. – Scientific Journal of Agriculture (Plant Protection),32: 89-102.

Akhtar, I.H., Javed, H., & Shakoor, A. 2004. Microclimatic morphs and plant distribution analysis of cereal aphids on wheat. Asian Journal of Plant Science, 3(5): 539-543.

Brewer, M.J., & Elliot, N.C. 2004. Biological control of cereal aphids in North America and mediating effect of host plant and habitat manipulations. Annual Reviewof Entomology, 42: 219-242.

Brower, J.E. & Zar,J.H. 1977. Field and Laboratory Methods for General Ecology. Brown Company Publishers.

 Boeve, P., & Weiss, M. 1998. Spatial distribution and sampling plan with fixed levels of precision for cereal aphids (Homoptera: Aphididae) infested spring wheat. Canadian Entomologist, 139(1): 66-77.

Burgio, G., Cornale, R., Cavazzuti, C., & Pozzati, M. 1995. Spatial distribution and binomial sampling of Sitobion avenae and Rhopalosiphum padi L. (Homoptera: Aphididae) infesting wheat in northern Italy. Bollettino dell'Istituto di Entomologiadella Università di Bologna, 50: 15-27.

Butts, R. & Schaalje, G.B. 1994. Spatial distribution of fall populations of Russian wheat aphid (Hom.:Aphididae) in winter wheat. Journal of Economic Entomology. 87(5): 1230-1236.

Chambers, R.J., Sunderland, K.D., Stacey, D.L., & Wyatt, I.J. 1986. Control of cereal aphids in winter wheat by natural enemies: aphid-specific predators, parasitoids and pathogenic fungi. Annals of Applied Biology, 108(2): 219-223.

Elliott, N.C., & Kieckhefer, R.W. 1986. Spatial distributions of cereal aphids (Homoptera: Aphididae) in winter wheat and spring oats in South Dakota. Environmental Entomology, 16: 896-901.

Feng, M.G., & Nowierski, R.M. 1992. Spatial distribution and sampling plans for four species of cereal aphids (Homoptera: Aphididae) infesting spring wheat in southwestern Idaho. Journal of Economic Entomology, 85(3): 830-837.

Feng, M.G., Nowierski, R.M., Zeng, Z., & Scharen, A.L. 1993. Estimation of population density of the Russian wheat aphid (Homoptera: Aphididae) from the proportion of grain tillers with different tally threshold of aphids. Journal ofEconomic Entomology, 86 (2): 427-435.

Fievet V., Dedryver C.A., Plantagenest M., Simon J.C., Outremany. 2007.  Aphid colony turn-over influences the spatial distribution of the spatial distribution of the grain aphid Sitobion avenae over the wheat growing season. - Agricultural and ForestEntomology. 9: 125-134.

Forsythe, H.P. & Gyrisco. G.C. 1964. The spatial pattern of the pera aphid in alfalfa fields. Journal of Economics Entomology. 56:104-107.